Bệnh vùng kín ở nữ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa

Bệnh vùng kín là vấn đề nhạy cảm nhưng rất phổ biến ở phụ nữ, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe sinh sản và tâm lý. Việc hiểu rõ nguyên nhân, nhận biết sớm triệu chứng và chủ động phòng ngừa là chìa khóa giúp chị em bảo vệ vùng kín luôn khỏe mạnh, tự tin trong cuộc sống. Bài viết dưới đây CPC1 Hà Nội sẽ giúp bạn nhận diện các bệnh vùng kín thường gặp, nguyên nhân gây bệnh và cách phòng ngừa đúng chuẩn.

Bệnh vùng kín là gì? Vì sao nữ giới dễ mắc phải?

Bệnh vùng kín là thuật ngữ chung chỉ các vấn đề bất thường xảy ra ở cơ quan sinh dục ngoài của phụ nữ. Đây là những bệnh lý khá phổ biến, từ nhẹ như ngứa vùng kín, viêm âm đạo, dị ứng vùng kín cho đến nghiêm trọng hơn như viêm cổ tử cung, u xơ tử cung, ung thư cổ tử cung.

Phụ nữ dễ mắc các bệnh liên quan đến vùng kín hơn nam giới vì cấu tạo cơ quan sinh dục nữ mở và ẩm ướt, tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm, virus dễ xâm nhập. Ngoài ra, những yếu tố như thay đổi nội tiết tố, vệ sinh không đúng cách, quan hệ tình dục không an toàn, hoặc lạm dụng dung dịch vệ sinh cũng làm tăng nguy cơ viêm nhiễm phụ khoa.

Đặc biệt, trong các giai đoạn như dậy thì, mang thai, sau sinh hoặc tiền mãn kinh, môi trường pH vùng kín thay đổi mạnh. Điều này khiến “cô bé” trở nên nhạy cảm hơn, dễ bị dịch tiết bất thường, mùi hôi vùng kín, hay khô hạn phụ nữ.

Nguyên nhân gây ra các bệnh vùng kín thường gặp

Vùng kín của phụ nữ vốn rất nhạy cảm, chỉ cần một vài thay đổi nhỏ trong sinh hoạt hay nội tiết cũng có thể khiến “cô bé” gặp rắc rối. Cùng tìm hiểu xem đâu là những yếu tố phổ biến nhất khiến chị em dễ mắc các bệnh vùng kín nhé.

• Vệ sinh không đúng cách: Dùng dung dịch vệ sinh chứa nhiều hóa chất, thụt rửa sâu hoặc lau ngược từ sau ra trước là nguyên nhân phổ biến khiến vi khuẩn có hại phát triển.

• Thay đổi nội tiết tố: Rối loạn hormone, đặc biệt ở giai đoạn kinh nguyệt hoặc tiền mãn kinh, khiến độ pH âm đạo mất cân bằng, gây viêm nhiễm phụ khoa và khô hạn phụ nữ.

• Quan hệ tình dục không an toàn: Quan hệ không sử dụng biện pháp bảo vệ hoặc với nhiều bạn tình dễ dẫn đến mụn rộp sinh dục, bệnh lậu, nhiễm HPV và các bệnh lây qua đường tình dục.

• Dị ứng hoặc kích ứng vùng kín: Do bột giặt, xà phòng, bao cao su hoặc quần lót quá chật, gây sưng tấy âm đạo và ngứa vùng kín.

• Thói quen sinh hoạt kém khoa học: Mặc đồ ẩm ướt, dùng băng vệ sinh quá lâu, thức khuya hoặc căng thẳng kéo dài khiến hệ miễn dịch suy yếu. Đây là điều kiện lý tưởng cho nấm âm đạo và vi khuẩn phát triển.

• Các bệnh lý nền: Tiểu đường, rối loạn nội tiết hoặc sử dụng kháng sinh lâu dài cũng làm giảm lợi khuẩn, khiến “cô bé” mất cân bằng hệ vi sinh.

Triệu chứng cảnh báo bạn có thể đang mắc bệnh vùng kín

Nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường giúp chị em kịp thời thăm khám và điều trị. Một số triệu chứng bệnh vùng kín của phụ nữ thường gặp gồm:

• Ngứa vùng kín, rát, sưng đỏ hoặc đau nhức khi chạm vào.

• Dịch tiết bất thường với các dấu hiệu như ra nhiều khí hư, có màu trắng đục, vàng hoặc xanh, kèm theo mùi tanh nồng khó chịu.

• Mùi hôi vùng kín dù đã vệ sinh sạch sẽ.

• Đau khi quan hệ, cảm giác khô rát, đặc biệt ở phụ nữ sau sinh hoặc tiền mãn kinh.

• Xuất hiện mụn rộp sinh dục, vết loét hoặc nổi hạch quanh vùng kín, có thể là dấu hiệu bệnh lây qua đường tình dục.

• Tiểu buốt, tiểu rát, sưng tấy âm đạo hoặc vùng kín nóng rát bất thường.

Nếu gặp các biểu hiện này, tuyệt đối không tự ý mua thuốc hoặc dùng mẹo dân gian, mà nên đến cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác.

Các bệnh vùng kín nữ giới thường gặp nhất hiện nay 

Thực tế, các bệnh vùng kín ở phụ nữ vô cùng đa dạng, từ những viêm nhiễm nhẹ đến các bệnh lý phức tạp liên quan đến tử cung và buồng trứng. Việc hiểu rõ từng loại bệnh giúp phát hiện sớm và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm. Dưới đây là các bệnh liên quan đến vùng kín mà chị em cần đặc biệt lưu ý để bảo vệ sức khỏe sinh sản của mình.

Viêm âm đạo

Là bệnh vùng kín ở phụ nữ phổ biến nhất, chiếm hơn 60% các ca khám phụ khoa. Nguyên nhân chính là do nấm Candida, vi khuẩn Gardnerella, hoặc trùng roi Trichomonas. Nếu không điều trị kịp thời, viêm âm đạo có thể lan lên tử cung và buồng trứng, gây viêm nhiễm phụ khoa nặng.

Viêm cổ tử cung

Xảy ra khi cổ tử cung bị vi khuẩn hoặc virus tấn công. Dấu hiệu nhận biết là ra khí hư nhiều, đau bụng dưới âm ỉ, đau khi quan hệ hoặc xuất huyết âm đạo bất thường. Bệnh thường gặp ở phụ nữ đã quan hệ tình dục, đặc biệt là những người vệ sinh không đúng cách hoặc thay đổi bạn tình thường xuyên.

Viêm lộ tuyến cổ tử cung

Là tình trạng các tế bào tuyến cổ tử cung phát triển ra ngoài, tiết dịch nhiều, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Biểu hiện là dịch tiết nhiều, mùi hôi vùng kín, ngứa rát, đau khi quan hệ. Nếu kéo dài, bệnh có thể gây hiếm muộn và là yếu tố nguy cơ dẫn đến ung thư cổ tử cung.

Viêm đường tiểu

Thường do vi khuẩn E.coli gây ra khi xâm nhập từ hậu môn lên niệu đạo. Triệu chứng: tiểu buốt, tiểu rát, nước tiểu đục, đôi khi có máu. Nếu không điều trị, vi khuẩn có thể lan đến bàng quang, gây viêm nhiễm phụ khoa tái phát nhiều lần.

Bệnh lây qua đường tình dục 

Bao gồm mụn rộp sinh dục, lậu, giang mai, sùi mào gà. Những bệnh vùng kín ở phụ nữ này có thể gây loét, sưng tấy, ngứa vùng kín dữ dội, thậm chí ảnh hưởng khả năng sinh sản. Cần thăm khám và điều trị sớm bằng thuốc đặc trị, tránh lây nhiễm cho bạn tình.

U xơ tử cung

Là các khối u lành tính phát triển trong thành tử cung, thường gặp ở phụ nữ 30–50 tuổi. Triệu chứng là ra máu kinh nhiều, đau bụng dưới, đau khi quan hệ, hoặc cảm giác nặng vùng chậu.

U nang buồng trứng

Xảy ra khi buồng trứng hình thành túi dịch bất thường. Đa số u nang lành tính, nhưng nếu kích thước lớn có thể gây đau bụng, rối loạn kinh nguyệt, đầy hơi, buồn nôn.

Lạc nội mạc tử cung

Là tình trạng các tế bào niêm mạc tử cung phát triển sai vị trí, gây đau dữ dội khi hành kinh và đau khi quan hệ. Bệnh có thể dẫn đến vô sinh nếu không điều trị kịp thời.

Polyp ở cổ tử cung hoặc tử cung

Polyp là khối u nhỏ phát triển trong lòng tử cung hoặc cổ tử cung, gây ra máu bất thường, khí hư nhiều hoặc mùi hôi vùng kín. Dù thường lành tính, nhưng vẫn cần theo dõi và xử lý kịp thời.

Ung thư cổ tử cung

Là bệnh nguy hiểm nhất trong các bệnh vùng kín phụ nữ, chủ yếu do nhiễm virus HPV. Triệu chứng ban đầu thường mờ nhạt là dịch tiết bất thường, đau khi quan hệ, chảy máu sau quan hệ. Tiêm phòng HPV và khám phụ khoa định kỳ là biện pháp quan trọng nhất để phòng bệnh này.

Cách phòng ngừa các bệnh vùng kín hiệu quả

Chị em hoàn toàn có thể giảm thiểu nguy cơ viêm nhiễm phụ khoa, nấm âm đạo hay mụn rộp sinh dục chỉ bằng những thói quen chăm sóc đơn giản nhưng đúng cách mỗi ngày. Dưới đây là những biện pháp phòng ngừa bệnh vùng kín hiệu quả, được các chuyên gia khuyên áp dụng cho mọi độ tuổi.

Vệ sinh vùng kín đúng cách mỗi ngày

Giữ gìn vệ sinh vùng kín sạch sẽ là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong việc phòng tránh viêm nhiễm phụ khoa hay nấm âm đạo. Chị em nên rửa vùng kín bằng nước sạch hoặc dung dịch có pH cân bằng. Rửa nhẹ nhàng từ trước ra sau, không thụt rửa sâu để tránh đưa vi khuẩn vào bên trong âm đạo.

Giữ vùng kín khô thoáng

Môi trường ẩm ướt là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn và nấm men phát triển. Vì vậy, sau khi tắm hoặc đi vệ sinh, chị em nên lau khô vùng kín bằng khăn mềm, sạch. Hạn chế mặc quần lót bó sát, chất liệu tổng hợp. Thay vào đó, ưu tiên đồ lót cotton thấm hút mồ hôi tốt. Đặc biệt, vào những ngày “đèn đỏ”, nên thay băng vệ sinh 3–4 tiếng/lần để ngăn ngừa mùi hôi khó chịu.

Bổ sung lợi khuẩn cho “cô bé”

Lợi khuẩn đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì môi trường âm đạo khỏe mạnh, ức chế sự phát triển của nấm và vi khuẩn có hại. Chị em nên bổ sung thực phẩm chứa probiotic như sữa chua, men vi sinh hoặc sản phẩm hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh vùng kín. Việc này sẽ giúp giảm đáng kể nguy cơ ngứa vùng kín hay sưng tấy âm đạo.

Quan hệ tình dục an toàn

Một số bệnh lây qua đường tình dục như mụn rộp sinh dục, viêm cổ tử cung hay lậu có thể gây ra biến chứng nghiêm trọng nếu không được bảo vệ. Do đó, chị em nên quan hệ tình dục lành mạnh, sử dụng bao cao su để phòng tránh lây nhiễm. Ngoài ra, cần vệ sinh trước và sau khi quan hệ để hạn chế sự xâm nhập của vi khuẩn, đồng thời tránh các hành vi thô bạo gây tổn thương vùng kín.

Thăm khám phụ khoa định kỳ

Khám phụ khoa định kỳ 6 tháng/lần giúp phát hiện sớm dấu hiệu bất thường ở âm đạo, như dịch tiết bất thường, đau khi quan hệ hay khô hạn phụ nữ. Nhiều bệnh vùng kín ở nữ giới có thể được kiểm soát dễ dàng nếu phát hiện sớm. Đây cũng là thời điểm để bác sĩ tư vấn cách chăm sóc phù hợp theo từng giai đoạn như tuổi trưởng thành, thời kỳ sinh đẻ hay giai đoạn tiền mãn kinh.

Các bệnh liên quan đến vùng kín không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản mà còn khiến chị em mất tự tin, giảm chất lượng cuộc sống. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và chủ động phòng ngừa sẽ giúp bạn luôn duy trì vùng kín sạch khỏe, thơm tho và quyến rũ. Đừng xem nhẹ những dấu hiệu nhỏ như ngứa vùng kín, mùi hôi vùng kín hay dịch tiết bất thường, vì đó có thể là “lời cảnh báo” từ cơ thể mà bạn cần lắng nghe kịp thời.