Viên đặt phụ khoa có tan không? Cách dùng đúng giúp thuốc phát huy hiệu quả tối đa

Viên đặt phụ khoa có tan không là thắc mắc phổ biến ở nhiều chị em khi lựa chọn thuốc đặt âm đạo. Bài viết này CPC1 Hà Nội giúp bạn hiểu rõ cơ chế tan của viên đặt phụ khoa trong âm đạo, các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả hấp thu thuốc, đồng thời hướng dẫn cách dùng viên đặt đúng cách để thuốc phát huy tối đa tác dụng trong điều trị viêm nhiễm phụ khoa, giảm nguy cơ tác dụng phụ và bảo vệ sức khỏe vùng kín hiệu quả.

Viên đặt phụ khoa là gì? Công dụng chính của thuốc đặt phụ khoa

Viên đặt phụ khoa là một dạng thuốc đặt âm đạo được bào chế dưới nhiều hình thức khác nhau để phù hợp với cấu trúc sinh lý và nhu cầu điều trị của từng bệnh nhân. Đây là giải pháp phổ biến trong điều trị các bệnh lý phụ khoa, đặc biệt là các tình trạng viêm nhiễm âm đạo, nấm Candida, huyết trắng bất thường hoặc khí hư có mùi.

Loại thuốc này thường có hình dạng thuốc đặt là viên nang trứng, viên nén tròn hoặc viên hình viên đạn, được thiết kế để dễ dàng đưa sâu vào âm đạo. Tác dụng thuốc đặt sẽ nhanh chóng khi viên tan hoàn toàn và phát huy hiệu quả điều trị tại chỗ. 

Công dụng chính của thuốc đặt âm đạo là:

• Chống viêm phụ khoa, điều trị các loại viêm âm đạo do nấm, trùng roi, vi khuẩn thường gặp.

• Hỗ trợ làm giảm khí hư bất thường, huyết trắng ra nhiều, có mùi hôi, ngứa ngáy vùng kín.

• Ổn định lại môi trường âm đạo nhờ cân bằng độ pH và kiểm soát vi khuẩn có hại. Đồng thời, giúp bổ sung lợi khuẩn cho vùng nhạy cảm.

• Một số loại còn giúp dưỡng niêm mạc âm đạo sau sinh, sau điều trị kháng sinh, hoặc hỗ trợ tăng cường miễn dịch tại chỗ.

• Làm sạch vùng kín và chống viêm phụ khoa trước khi can thiệp các thủ thuật tại vùng nhạy cảm.

Bạn có thể cân nhắc sử dụng thuốc đặt âm đạo trong những trường hợp như:

• Có biểu hiện viêm nhiễm phụ khoa nhẹ đến trung bình như ngứa rát, khí hư lạ, đau âm đạo hoặc mùi hôi khó chịu.

• Sau kỳ kinh nguyệt, sau dùng kháng sinh hoặc sau khi quan hệ không an toàn để chống viêm phụ khoa.

• Khi bác sĩ chỉ định cụ thể loại dược phẩm đặt phụ khoa và hướng dẫn liều lượng thuốc đặt phù hợp.

Tuy nhiên, việc đặt thuốc phụ khoa cũng tiềm ẩn rủi ro nếu không dùng đúng cách. Một số phản ứng phụ thuốc đặt có thể gặp gồm: kích ứng, khô rát, mẩn đỏ, thậm chí làm mất cân bằng hệ vi sinh âm đạo nếu lạm dụng.

Viên đặt phụ khoa có tan không? Cơ chế hoạt động của thuốc

Viên đặt phụ khoa tan hoàn toàn trong âm đạo chính là cơ chế hoạt động cơ bản của dạng thuốc này nhằm phát huy hiệu quả điều trị tại chỗ. Từ đó, giảm viêm và cải thiện triệu chứng của bệnh nhanh chóng. Tùy theo hình dạng thuốc đặt và công thức bào chế, thời gian tan thuốc và cách hấp thu sẽ khác nhau.

Khi đặt thuốc phụ khoa vào âm đạo, viên đặt sẽ tan dần theo nhiệt độ cơ thể và độ ẩm tự nhiên. Lớp tá dược tan chảy, giải phóng hoạt chất để thuốc phát huy tác dụng thuốc đặt như kháng viêm, kháng nấm, tiêu diệt vi khuẩn hoặc phục hồi độ pH, bổ sung lợi khuẩn, cân bằng nội tiết tố.

Thông thường, thời gian tan thuốc dao động từ 10 đến 30 phút tùy loại. Sau khi tan, thuốc sẽ thấm vào niêm mạc vùng kín và bắt đầu phát huy hiệu quả điều trị tại chỗ. Cụ thể như chống viêm phụ khoa, cải thiện khí hư, huyết trắng, ngứa ngáy, cân bằng pH hay bổ sung lợi khuẩn cho vùng nhạy cảm.

Một khi viên đặt đã được đưa vào âm đạo đúng cách, bạn không cần lấy thuốc ra. Viên thuốc sẽ tự động tan hoàn toàn và thẩm thấu vào vùng cần điều trị. Việc lấy ra khi thuốc chưa tan hết không những làm giảm hiệu quả điều trị, mà còn có thể gây tổn thương niêm mạc âm đạo.

Tuy nhiên, bạn nên đặt thuốc phụ khoa vào buổi tối trước khi đi ngủ để hạn chế thuốc chảy ra ngoài. Đồng thời, nên sử dụng băng vệ sinh mỏng trong trường hợp thuốc tan gây ra dịch nhờn vào sáng hôm sau.

Những yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ tan của viên đặt phụ khoa

Việc đặt thuốc phụ khoa đúng cách không chỉ liên quan đến thao tác kỹ thuật, mà còn bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khiến thời gian tan thuốc nhanh hay chậm. Những yếu tố này tác động trực tiếp đến tác dụng thuốc đặt, từ đó quyết định đến hiệu quả điều trị và khả năng chống viêm phụ khoa. 

Dưới đây là những yếu tố đang âm thầm “chi phối” quá trình tan của thuốc đặt âm đạo mà bạn đang quan tâm:

• Hình dạng thuốc đặt và công thức bào chế

Không phải thuốc đặt âm đạo nào cũng giống nhau. Tùy vào hình dạng thuốc đặt là viên trứng, viên nang mềm hay viên nén mà thời gian tan thuốc sẽ khác biệt đáng kể. Viên nang mềm thường tan nhanh do lớp vỏ mỏng, trong khi viên nén có thể tan chậm hơn vì cấu tạo đặc chắc.

Thêm vào đó, thành phần tá dược cũng đóng vai trò then chốt. Các tá dược dễ tan như gelatin hoặc glycerin giúp thuốc tan nhanh hơn, trong khi dạng chứa polyethylene glycol thường cần nhiều thời gian hơn để hòa tan hoàn toàn trong âm đạo.

• Nhiệt độ cơ thể và môi trường âm đạo

Thuốc đặt âm đạo được thiết kế để tan ở nhiệt độ cơ thể (~37°C). Vì thế, nếu nhiệt độ cơ thể thấp (do thời tiết lạnh hoặc đặt thuốc không sâu), thuốc có thể tan chậm hoặc không tan hết, ảnh hưởng đến tác dụng thuốc đặt.

Ngoài ra, độ ẩm tự nhiên trong âm đạo cũng ảnh hưởng không nhỏ đến thời gian tan thuốc. Âm đạo quá khô có thể làm giảm khả năng phân tán thuốc, khiến hoạt chất không phát huy được hết hiệu quả điều trị.

• Cách dùng viên đặt và kỹ thuật đặt thuốc

Một yếu tố quan trọng nhưng hay bị bỏ qua chính là cách dùng viên đặt. Nếu bạn đặt thuốc chưa đủ sâu hoặc thao tác sai kỹ thuật, viên thuốc có thể không nằm đúng vị trí lý tưởng để tan đều. 

Hậu quả là thuốc chảy ra ngoài hoặc không đạt được hiệu quả điều trị mong muốn trong điều trị chống viêm phụ khoa hay tái lập độ pH âm đạo và bổ sung lợi khuẩn. Do đó, nên đặt thuốc vào buổi tối, nằm ngửa ít nhất 15–30 phút sau khi đặt và không vận động mạnh để thuốc có thời gian tan trọn vẹn.

• Liều lượng và thời gian dùng thuốc

Một viên thuốc không thể “điều trị kỳ diệu” chỉ trong một lần đặt. Việc tuân thủ liều lượng thuốc đặt và thời gian điều trị theo chỉ định bác sĩ là yếu tố then chốt giúp thuốc đạt nồng độ ổn định, phát huy hết khả năng chống viêm phụ khoa và ngăn tái phát.

Việc đặt quá liều, kéo dài thời gian dùng hoặc tự ý ngưng thuốc khi triệu chứng thuyên giảm có thể làm gián đoạn chu trình điều trị, gây phản ứng phụ thuốc đặt hoặc tình trạng kháng thuốc.

• Tình trạng viêm nhiễm và cơ địa từng người

Mỗi cơ địa lại phản ứng với thuốc đặt âm đạo theo cách riêng biệt. Với người đang viêm nặng, vùng kín sưng đau hoặc tiết dịch bất thường có thể làm chậm thời gian tan thuốc hoặc gây khó chịu khi thuốc thẩm thấu.

Thêm vào đó, nếu người dùng bị dị ứng với một số thành phần thuốc, viên đặt có thể tan không đều hoặc gây cảm giác nóng rát, mẩn đỏ, ngứa ngáy. Đây là những phản ứng phụ thuốc đặt phổ biến cần được theo dõi kỹ.

Cách đặt viên phụ khoa đúng để thuốc tan đều và phát huy tác dụng

Đặt thuốc phụ khoa tưởng đơn giản nhưng nếu không đúng cách, thuốc sẽ không tan đều, làm giảm hiệu quả điều trị hoặc gây ra các phản ứng phụ thuốc đặt không mong muốn. Việc hiểu rõ cách dùng phù hợp với từng hình dạng thuốc đặt, từ viên nén cứng đến viên nang mềm hoặc viên trứng, sẽ giúp chị em tận dụng tối đa tác dụng thuốc đặt và rút ngắn thời gian điều trị, chăm sóc vùng kín

• Chuẩn bị trước khi đặt thuốc: Vệ sinh sạch tay và vùng kín bằng dung dịch vệ sinh chuyên dụng để hạn chế vi khuẩn xâm nhập. Chuẩn bị viên thuốc và bao bì, kiểm tra hạn sử dụng, hình dạng thuốc đặt còn nguyên vẹn, không có dấu hiệu ẩm mốc hay biến dạng. Nếu thuốc cần làm ẩm để tan nhanh, có thể nhúng viên thuốc vào nước ấm (áp dụng với dạng viên nén cứng).

• Tư thế đặt thuốc đúng: Nằm ngửa, co nhẹ hai chân hoặc kê gối dưới mông để tạo độ dốc. Tư thế này giúp thuốc dễ dàng đi sâu vào bên trong ống âm đạo, nơi có môi trường lý tưởng để thời gian tan thuốc phù hợp và hấp thu hoạt chất tốt nhất. Một số chị em có thể đặt thuốc ở tư thế ngồi xổm hoặc đứng gác một chân lên ghế. Tuy nhiên, nên chọn tư thế thoải mái và an toàn để tránh làm rơi thuốc hoặc tổn thương vùng kín.

• Thao tác đặt thuốc đúng kỹ thuật: Dùng ngón tay (hoặc dụng cụ đặt nếu có) nhẹ nhàng đưa viên thuốc vào sâu trong âm đạo, khoảng 1 – 2 đốt ngón tay. Lưu ý không để thuốc nằm quá nông vì điều này dễ khiến thuốc rơi ra ngoài khi chưa kịp tan, làm giảm tác dụng thuốc đặt.

• Nghỉ ngơi và giữ thuốc ở vị trí ổn định: Sau khi đặt thuốc, nên nằm nghỉ ít nhất 15 – 30 phút để viên thuốc có đủ thời gian bắt đầu tan ra nhờ nhiệt độ cơ thể và môi trường ẩm bên trong âm đạo. Tốt nhất nên đặt thuốc vào buổi tối trước khi đi ngủ để thuốc không bị chảy ra ngoài, giúp phát huy tối đa hiệu quả điều trị.

Sau khi đặt thuốc, có thể có hiện tượng thuốc chảy ra ngoài, đây là phần tá dược không hấp thu, hoàn toàn bình thường. Chị em nên dùng băng vệ sinh mỏng vào ban đêm để tránh thuốc dây ra quần, nhưng không nên dùng tampon vì dễ đẩy thuốc ra ngoài và ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị của thuốc.

>>>Xem thêm:

• [Giải đáp] Có nên dùng viên đặt phụ khoa cho phụ nữ sau sinh không?
• [Giải đáp] 1 ngày đặt thuốc âm đạo bao nhiêu viên là đúng liều?

Thuốc đặt âm đạo không còn quá xa lạ với chị em phụ nữ. Tuy nhiên, để thuốc đặt tan hết và phát huy hiệu quả điều trị tối đa, chị em cần hiểu rõ cách sử dụng đúng. Từ việc chọn hình dạng thuốc đặt phù hợp, đảm bảo thời gian tan thuốc và cách dùng viên đặt đúng cách. Quan trọng hơn, hãy luôn theo dõi cơ thể để kịp thời nhận biết những phản ứng phụ thuốc đặt như ngứa âm đạo, kích ứng,...