Mẹ đau vùng kín sau sinh mổ: Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Sau khi sinh, dù theo đường âm đạo hay bằng phương pháp mổ lấy thai, cơ thể người mẹ trải qua một quá trình hồi phục quan trọng. Nhiều mẹ sau khi mổ vẫn cảm thấy đau hoặc rát vùng kín, một hiện tượng thường bị bỏ sót vì thường cho rằng chỉ sản phụ sinh thường mới gặp. Bài viết này CPC1 Hà Nội sẽ trình bày dưới góc độ y khoa mẹ đau vùng kín sau sinh mổ để giúp mẹ hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu cảnh báo và khi nào nên thăm khám bác sĩ một cách chính xác và khoa học. 

Nguyên nhân khiến mẹ sau sinh mổ bị đau vùng kín

Nhiều người lầm tưởng rằng sinh mổ sẽ không bị đau vùng kín sau sinh như sinh thường. Tuy nhiên, tình trạng sau sinh mổ bị đau vùng kín vẫn xảy ra do những nguyên nhân sau:

Sản dịch và Co bóp tử cung

• Tử cung co bóp để đẩy sản dịch ra ngoài là nguyên nhân chính gây ra cảm giác đau tức, khó chịu ở vùng bụng dưới, lan xuống cả vùng kín.

• Chảy máu vùng kín (sản dịch) kéo dài, kết hợp với việc phải đeo băng vệ sinh liên tục, dễ gây kích ứng, ẩm ướt dẫn đến rát vùng kín sau sinh.

Ảnh hưởng của thủ thuật và thuốc

• Trong quá trình sinh, bác sĩ phải đặt ống thông tiểu, có thể gây tổn thương hoặc kích thích nhẹ niệu đạo, khiến mẹ cảm thấy đau rát vùng kín sau sinh, đặc biệt khi đi tiểu.

• Phản ứng phụ thuốc gây mê cũng có thể ảnh hưởng đến các mô và dây thần kinh tạm thời, gây cảm giác tê buốt hoặc đau nhức mơ hồ.

Thay đổi nội tiết và Mô mềm bị tổn thương

• Mặc dù không rách/cắt tầng sinh môn, nhưng thai nhi đã gây áp lực lớn lên các mô, cơ và dây chằng ở vùng chậu và âm đạo trong suốt thai kỳ. Sau sinh, các tổn thương mô mềm này cần thời gian để hồi phục.

• Rối loạn nội tiết sau sinh cũng có thể gây khô âm đạo, dẫn đến đau rát vùng kín sau sinh.

Sưng tấy và phù nề

Trong giai đoạn chuyển dạ (kể cả khi kết thúc bằng mổ), vùng âm đạo có thể bị sưng tấy âm đạo và phù nề do áp lực của em bé, gây cảm giác căng tức, khó chịu.

Dấu hiệu đau vùng kín nguy hiểm cần theo dõi sau sinh mổ

Cơn đau vùng kín sau sinh thường (do vết khâu tầng sinh môn) thường sẽ giảm dần sau vài ngày. Tuy nhiên, nếu cơn đau vùng kín sau sinh mổ kèm theo các dấu hiệu dưới đây, mẹ cần lập tức cảnh giác nguy cơ nhiễm trùng hậu phẫu hoặc các vấn đề nghiêm trọng khác:

•  Sốt ≥ 38 °C hoặc kéo dài không giảm - có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng hậu sản hoặc viêm nội mạc tử cung.

•  Đau bụng dưới dữ dội, co thắt không giảm hoặc lan xuống vùng âm hộ - cần được đánh giá để loại trừ biến chứng như viêm hoặc tụ dịch.

•  Sản dịch có màu vàng, xanh hoặc xám, kèm mùi hôi tanh - có thể là dấu hiệu nhiễm trùng.

•  Vùng âm hộ/âm đạo sưng đỏ, nóng rát, tăng tiết dịch bất thường - có thể là dấu hiệu viêm vùng chậu.

•  Vết mổ bụng sưng tấy, rỉ mủ hoặc cảm giác căng cứng mạnh - cần kiểm tra để tránh biến chứng tại vết mổ. 

Cách giảm đau và chăm sóc vùng kín an toàn tại nhà

Để giảm đau sau sinh mổ và cảm giác khó chịu ở vùng kín, mẹ có thể áp dụng các biện pháp sau:

• Vệ sinh sạch sẽ: Giữ vệ sinh vùng kín khô thoáng, thay băng vệ sinh thường xuyên.

• Chườm lạnh (nếu cần): Dùng túi chườm lạnh bọc khăn sạch chườm nhẹ nhàng bên ngoài vùng âm hộ (sau khi tham khảo ý kiến bác sĩ) để giảm sưng tấy.

• Dùng thuốc: Uống thuốc giảm đau theo đúng chỉ định của bác sĩ.

• Nghỉ ngơi: Tránh đi lại nhiều, ưu tiên nằm nghỉ để các cơ quan vùng chậu được thư giãn và hồi phục.

• Ăn uống đủ chất: Bổ sung thực phẩm giàu chất xơ, uống đủ nước để tránh táo bón, giảm áp lực lên vùng chậu.

Lưu ý về vệ sinh và phục hồi vết mổ sau sinh

Đối với mẹ sinh mổ, việc chăm sóc vết mổ và vùng kín song song là rất quan trọng:

• Tránh áp lực: Không mang vác vật nặng, không tập thể dục nặng.

• Vệ sinh vết mổ: Giữ vết mổ khô ráo, làm theo hướng dẫn của bác sĩ về cách rửa và thay băng. Bất kỳ dấu hiệu tái phát nhiễm trùng nào ở vết mổ cũng cần được báo cáo ngay.

• Vệ sinh vùng kín: Rửa nhẹ nhàng bằng nước ấm sạch hoặc dung dịch vệ sinh theo chỉ định, tuyệt đối không thụt rửa sâu.

Khi nào cần đến bệnh viện để kiểm tra và điều trị?

Nếu đã áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà mà tình trạng đau vùng kín sau sinh mổ hoặc đau rát vùng kín sau sinh không thuyên giảm, hoặc xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nguy hiểm nào đã đề cập ở trên, mẹ cần đến gặp bác sĩ ngay lập tức.

Chủ động kiểm tra và điều trị sớm sẽ giúp mẹ tránh được các biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng, viêm nội mạc tử cung, và giúp quá trình phục hồi diễn ra nhanh chóng, khỏe mạnh hơn.

Mặc dù việc đau hoặc rát vùng kín sau khi mổ lấy thai có thể là phản ứng hồi phục bình thường, nhưng việc nắm rõ nguyên nhân, dấu hiệu nguy hiểm và chăm sóc đúng cách là rất quan trọng để đảm bảo mẹ hồi phục khỏe mạnh. Nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nào trong phần “khi nào cần khám bác sĩ” nêu trên đừng chần chừ: tìm gặp bác sĩ sản khoa hoặc chuyên viên y tế ngay để loại trừ nguy cơ nhiễm trùng hoặc biến chứng. 

>>>Xem thêm:

• Sau sinh bị ngứa vùng kín: Nguyên nhân và cách xử lý an toàn

Việc chăm sóc sớm và đúng cách giúp mẹ không chỉ hồi phục nhanh hơn mà còn bảo vệ sức khỏe dài lâu của vùng chậu và khả năng sinh sản sau này. Hãy đặt mình lên ưu tiên vì mẹ khỏe, bé cũng khỏe.