Cúm A có nguy hiểm không và khi nào cần đi bệnh viện?

Bài viết dưới đây CPC1 Hà Nội giúp bạn hiểu rõ cúm A có nguy hiểm không, khi nào có thể điều trị tại nhà và khi nào cần nhập viện để được chăm sóc y tế kịp thời. Ngoài ra, bài cũng hướng dẫn cách chăm sóc người bệnh cúm A đúng cách, giúp giảm triệu chứng, rút ngắn thời gian hồi phục và hạn chế biến chứng nguy hiểm. Thông tin chi tiết phù hợp cho cả trẻ em và người lớn.

Cúm A có nguy hiểm không?

Cúm A là một dịch bệnh đường hô hấp do tác nhân gây bệnh là virus cúm A gây ra. Bệnh có khả năng lây lan nhanh trong cộng đồng và xuất hiện quanh năm, đặc biệt vào thời điểm thời tiết chuyển mùa hoặc lạnh.

Các biểu hiện lâm sàng của cúm A thường xuất hiện đột ngột, bao gồm sốt cao, mệt mỏi kéo dài, đau đầu, đau cơ khớp, ho khan, sổ mũi, đau họng và khó thở. Ở hầu hết người khỏe mạnh, bệnh thường tự giới hạn trong vài ngày và có thể điều trị tại nhà bằng biện pháp chăm sóc phù hợp.

Tuy nhiên, cúm A có thể trở nên nguy hiểm nếu đối tượng mắc thuộc nhóm những người dễ mắc như trẻ nhỏ, người già, phụ nữ mang thai, hoặc người có bệnh nền mạn tính. Trong các trường hợp này, bệnh có thể dẫn tới biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, suy hô hấp, bội nhiễm vi khuẩn, thậm chí tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Để đảm bảo tiên lượng bệnh tốt, việc áp dụng các biện pháp phòng tránh như tiêm vaccine cúm, giữ vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên, đeo khẩu trang và hạn chế tiếp xúc với người bệnh là vô cùng cần thiết. Bên cạnh đó, phát hiện sớm các triệu chứng và đưa người bệnh đến cơ sở y tế kịp thời giúp giảm rủi ro biến chứng và rút ngắn thời gian điều trị.

Trường hợp nào có thể điều trị cúm A tại nhà?

Không phải mọi bệnh nhân mắc cúm A đều cần nhập viện. Nhiều trường hợp có biểu hiện lâm sàng nhẹ và tiên lượng bệnh tốt hoàn toàn có thể được chăm sóc và điều trị tại nhà, miễn là theo dõi sát và áp dụng đúng biện pháp giảm nhẹ triệu chứng.

Các dấu hiệu điển hình có thể bao gồm sốt nhẹ đến vừa, ho khan, đau họng, nghẹt mũi, đau cơ, mệt mỏi. Đây là phản ứng thường gặp khi cơ thể bị tấn công bởi tác nhân gây bệnh virus cúm. Nếu người bệnh vẫn tỉnh táo, ăn uống được, không khó thở, không nôn nhiều… thì hoàn toàn có thể theo dõi và chăm sóc tại nhà.

Điều trị tại nhà phù hợp với người trưởng thành khỏe mạnh, người không mắc bệnh lý nền
và trẻ lớn trên 5 tuổi không có bệnh mạn tính. Ngược lại, nếu người bệnh thuộc nhóm dễ có biến chứng nguy hiểm (như trẻ nhỏ dưới 2 tuổi, người già, phụ nữ mang thai, người bị tim mạch, tiểu đường, hen, COPD…), cần được theo sát kỹ hơn trước khi quyết định điều trị tại nhà.

Trường hợp nào cần nhập viện để điều trị cúm A?

Mặc dù phần lớn ca mắc cúm A có thể theo dõi tại nhà, vẫn có nhiều trường hợp người bệnh phải nhập viện để được điều trị chuyên sâu nhằm phòng tránh biến chứng nguy hiểm. Việc nhận diện đúng các biểu hiện lâm sàng nặng giúp đảm bảo an toàn cho người bệnh và cải thiện tiên lượng bệnh, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh gia tăng.

Người bệnh cần nhập viện ngay nếu có những biểu hiện như:

• Khó thở, thở nhanh, tím tái

• Đau tức ngực, hụt hơi

• Sốt cao liên tục trên 39°C nhiều ngày không đáp ứng thuốc

• Nôn nhiều, không ăn uống được

• Lơ mơ, ngủ li bì, kích thích

• Co giật

Đây là dấu hiệu cơ thể đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi tác nhân gây bệnh, có nguy cơ dẫn đến viêm phổi, suy hô hấp hoặc nhiễm trùng nặng.

Nhóm những người dễ mắc biến chứng nặng cũng không nên tự điều trị tại nhà, bao gồm:

• Trẻ dưới 2 tuổi

• Người trên 65 tuổi

• Phụ nữ mang thai

• Người có bệnh mạn tính (tim mạch, phổi, thận, tiểu đường, hen, COPD…)

• Người suy giảm miễn dịch

Ở các nhóm này, dù triệu chứng ban đầu nhẹ nhưng tiên lượng bệnh có thể xấu đi rất nhanh, cần được giám sát y tế liên tục.

Cách chăm sóc người bệnh cúm A để rút ngắn thời gian điều trị

Chăm sóc đúng cách đóng vai trò quan trọng trong việc giúp người bệnh giảm triệu chứng nhanh hơn, hạn chế biến chứng và rút ngắn thời gian hồi phục. Bên cạnh phác đồ điều trị của bác sĩ, gia đình cần lưu ý những biện pháp dưới đây để hỗ trợ người bệnh hồi phục hiệu quả.

Cho người bệnh nghỉ ngơi đầy đủ

Nghỉ ngơi là yếu tố quan trọng giúp cơ thể tập trung chống lại virus cúm. Người bệnh cần:

• Ngủ đủ giấc từ 7–9 giờ/ngày (hoặc nhiều hơn tùy mức độ mệt).

• Hạn chế hoạt động thể lực mạnh.

• Tránh căng thẳng và thức khuya, vì điều này có thể làm triệu chứng kéo dài hơn.

Bổ sung nước và điện giải

Sốt cao, đổ mồ hôi và ho nhiều có thể khiến cơ thể mất nước. Để ngăn ngừa kiệt sức:

• Cho người bệnh uống nước ấm nhiều lần trong ngày.

• Bổ sung dung dịch oresol hoặc nước trái cây tươi nếu cần.

• Tránh đồ uống chứa caffeine hoặc cồn vì có thể làm mất nước nhiều hơn.

Dinh dưỡng hợp lý để tăng sức đề kháng

Một chế độ ăn khoa học giúp tăng cường miễn dịch và cải thiện hiệu quả điều trị:

• Ăn thực phẩm mềm, dễ tiêu như cháo, súp, mì, khoai nghiền.

• Tăng cường rau xanh, trái cây giàu vitamin C như cam, kiwi, dâu tây.

• Bổ sung protein từ trứng, cá, thịt gà để hỗ trợ phục hồi.

• Tránh đồ ăn dầu mỡ, cay nóng hoặc quá ngọt.

Vệ sinh mũi họng thường xuyên

Giữ sạch đường thở giúp giảm triệu chứng và hạn chế lây lan:

• Vệ sinh mũi bằng nước muối sinh lý 2–3 lần/ngày.

• Súc họng bằng nước muối ấm để làm dịu đau họng, giảm ho.

• Giữ ấm vùng cổ và ngực.

Dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ

Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc, đặc biệt là thuốc kháng virus hoặc kháng sinh. Người bệnh chỉ sử dụng thuốc khi được bác sĩ kê đơn, bao gồm:

• Thuốc hạ sốt giảm đau (paracetamol).

• Thuốc kháng virus (nếu thuộc nhóm nguy cơ hoặc bệnh nặng).

• Thuốc giảm ho, long đờm phù hợp theo hướng dẫn chuyên môn.

Không tự ý dùng thuốc chống viêm corticosteroid, thuốc kháng sinh hoặc thuốc phối hợp vì có thể gây tác dụng phụ, làm bệnh nặng hơn.

Giữ không gian sống sạch thoáng

Môi trường sống ảnh hưởng lớn đến thời gian hồi phục:

• Mở cửa phòng để không khí lưu thông.

• Lau chùi bề mặt, tay nắm cửa bằng dung dịch khử khuẩn.

• Giặt chăn, gối, khẩu trang vải và thay khăn mặt hằng ngày.

Hạn chế lây lan cho người xung quanh

Để tránh lây nhiễm trong gia đình:

• Người bệnh nên đeo khẩu trang y tế.

• Không dùng chung đồ cá nhân (cốc, khăn, bàn chải…).

• Giữ khoảng cách ít nhất 1–2 mét khi tiếp xúc.

Cúm A phần lớn là bệnh hô hấp cấp tính có thể tự khỏi sau 5–7 ngày, nhưng không thể chủ quan vì bệnh vẫn tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm, đặc biệt ở trẻ nhỏ, người cao tuổi, phụ nữ mang thai và người có bệnh nền. Việc nhận biết sớm biểu hiện lâm sàng, hiểu rõ trường hợp nào có thể điều trị tại nhà và khi nào cần nhập viện sẽ giúp hạn chế tối đa rủi ro.

Cha mẹ và người chăm sóc cần theo dõi sát sao triệu chứng, tuân thủ hướng dẫn điều trị, kết hợp các biện pháp phòng tránh như vệ sinh cá nhân, đeo khẩu trang, rửa tay và tiêm vaccine đúng lịch để bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng. Chủ động phòng ngừa và xử trí đúng thời điểm chính là chìa khóa giúp kiểm soát dịch bệnh hiệu quả và ngăn ngừa biến chứng do cúm A.