Đau ở vùng kín là triệu chứng gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách xử lí

Bạn từng cảm thấy đau, rát hay khó chịu ở vùng kín mà không rõ nguyên nhân? Đây không phải là tình trạng hiếm gặp. Theo thống kê của Mayo Clinic, có đến 75% phụ nữ từng gặp ít nhất một lần cảm giác đau bất thường ở vùng âm đạo trong đời. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết đâu là dấu hiệu sinh lý bình thường và đâu là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nguy hiểm. Bài viết này của CPC1 Hà Nội, nhằm giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân và cách xử lý khi gặp triệu chứng này.

Đau ở vùng kín là gì?

Đau ở vùng kín (đau âm hộ, âm đạo) là cảm giác khó chịu, đau nhức hoặc nóng rát xuất hiện ở khu vực âm hộ và âm đạo. Đây là một triệu chứng phổ biến ở phụ nữ, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ những vấn đề sinh lý bình thường cho đến các bệnh lý phụ khoa nghiêm trọng.

Biểu hiện thường gặp của tình trạng đau vùng kín

Các biểu hiện của tình trạng này rất đa dạng, bao gồm:

• Đau nhức âm ỉ: Theo Mayo Clinic, cảm giác đau âm ỉ, đau nhói hoặc nóng rát ở vùng âm đạo có thể là biểu hiện của viêm âm đạo do nhiễm trùng hoặc kích ứng. Triệu chứng này thường đi kèm với đau khi quan hệ hoặc tiểu tiện.

• Đau nhói, buốt rát: Đau đột ngột, dữ dội, có cảm giác như bị kim châm hoặc nóng rát.

• Ngứa ngáy và sưng tấy: Vùng kín trở nên ngứa, sưng đỏ, có thể kèm theo các vết loét hoặc mụn nhỏ.

• Đau khi quan hệ tình dục hoặc đi tiểu: Cơn đau tăng lên khi có ma sát hoặc khi bàng quang co bóp.

Phân biệt đau, rát và đau nhói vùng kín

• Đau: Cảm giác khó chịu, có thể là đau âm ỉ hoặc đau nhói, thường chỉ chung cho tất cả các dạng cơn đau.

• Rát: Cảm giác nóng, bỏng, châm chích, thường liên quan đến tình trạng viêm nhiễm, kích ứng hoặc khô hạn.

• Đau nhói: Cơn đau đột ngột, dữ dội, thường xuất hiện từng cơn. Tình trạng này có thể do viêm nhiễm cấp tính, tổn thương hoặc co thắt.

Đau ở vùng kín là triệu chứng gì?

Đau vùng kín có thể là dấu hiệu cảnh báo của nhiều vấn đề sức khỏe. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

Viêm âm đạo do nấm hoặc vi khuẩn

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Viêm âm đạo do nấm Candida hoặc do vi khuẩn mất cân bằng trong môi trường âm đạo có thể gây ra các triệu chứng như đau rát, ngứa ngáy, khí hư ra nhiều, có màu và mùi bất thường.

Viêm cổ tử cung, viêm lộ tuyến cổ tử cung

Các bệnh lý viêm nhiễm ở cổ tử cung cũng có thể gây ra cảm giác đau nhức vùng kín, đặc biệt là khi quan hệ tình dục. Kèm theo đó là khí hư ra nhiều, có thể lẫn máu.

Viêm đường tiết niệu (UTI)

Viêm đường tiết niệu có thể gây đau buốt khi đi tiểu, đau tức bụng dưới và lan sang vùng kín. Các triệu chứng khác có thể là tiểu rắt, tiểu nhiều lần hoặc tiểu ra máu.

Các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs)

Một số bệnh xã hội như lậu, chlamydia, mụn rộp sinh dục, sùi mào gà có thể gây đau vùng kín kèm theo các dấu hiệu như mụn nước, vết loét, dịch tiết bất thường và ngứa ngáy dữ dội.

Nang tuyến Bartholin

Đây là một tuyến nhỏ nằm ở hai bên cửa âm đạo. Khi tuyến này bị tắc nghẽn, dịch tiết tích tụ lại tạo thành nang, gây sưng, đau và có thể bị nhiễm trùng.

Tổn thương do quan hệ tình dục thô bạo, thiếu chất bôi trơn

Quan hệ tình dục quá mạnh hoặc không đủ bôi trơn có thể làm tổn thương niêm mạc vùng kín, gây đau rát, chảy máu. Tình trạng này thường giảm sau vài ngày nếu được chăm sóc đúng cách.

Thay đổi nội tiết tố (sau sinh, tiền mãn kinh)

Sự suy giảm nồng độ estrogen ở phụ nữ sau sinh hoặc ở giai đoạn tiền mãn kinh có thể gây khô âm đạo, dẫn đến đau rát khi quan hệ tình dục hoặc trong sinh hoạt hàng ngày.

Dấu hiệu đi kèm khi bị đau ở vùng kín

Để xác định chính xác nguyên nhân, bạn cần chú ý đến các dấu hiệu đi kèm cơn đau:

• Đau nhói từng cơn ở vùng kín: Thường là dấu hiệu của viêm nhiễm cấp tính hoặc các vấn đề liên quan đến tổn thương.

• Vùng kín sưng đỏ, tấy hoặc ngứa rát: Dấu hiệu rõ ràng của viêm nhiễm hoặc dị ứng.

• Khí hư bất thường: Thay đổi về màu sắc (vàng, xanh, xám), mùi hôi (tanh), hoặc số lượng khí hư ra nhiều hơn bình thường.

• Đau bụng dưới, đau vùng chậu: Có thể là dấu hiệu của viêm nhiễm ở các cơ quan sinh sản bên trong như cổ tử cung, tử cung, hoặc viêm vùng chậu.

• Sốt, mệt mỏi hoặc tiểu buốt: Cần đặc biệt lưu ý vì đây là triệu chứng của viêm nhiễm đã lan rộng, cần được thăm khám và điều trị kịp thời.

Đau ở vùng kín có nguy hiểm không?

Có thể nói, đau vùng kín đôi khi là tín hiệu bình thường của cơ thể, nhưng cũng có lúc đó là dấu hiệu cảnh báo cần được quan tâm đặc biệt.

Khi nào là phản ứng sinh lý bình thường

Theo American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG) và Mayo Clinic, việc đau nhẹ hoặc cảm giác rát xuất hiện trong một số tình huống sinh lý không phải lúc nào cũng đáng lo. 

• Ví dụ, sau quan hệ tình dục, đặc biệt khi thiếu chất bôi trơn, có thể gây ma sát nhẹ và đau rát thoáng qua.

• Trong kỳ kinh nguyệt, thay đổi nội tiết tố và co bóp tử cung cũng có thể gây đau tức vùng chậu, lan xuống vùng kín.

• Tác động cơ học như mặc quần áo quá chật, cọ xát khi vận động mạnh, hoặc tiếp xúc với chất gây kích ứng cũng là nguyên nhân phổ biến và thường tự hết khi loại bỏ yếu tố gây kích ứng.

Khi nào là dấu hiệu bệnh lý phụ khoa nghiêm trọng

Tuy nhiên, theo Mayo Clinic và các chuyên gia phụ khoa, nếu các cơn đau vùng kín đáp ứng một hoặc nhiều dấu hiệu sau đây thì cần nghĩ tới nguyên nhân bệnh lý và khám bác sĩ sớm: 

• Cơn đau kéo dài, dữ dội, hoặc không giảm dù đã nghỉ ngơi và áp dụng biện pháp chăm sóc tại nhà.

• Có kèm theo các triệu chứng khác như sốt, mệt mỏi, khí hư bất thường (thay đổi màu sắc, mùi, số lượng), sưng tấy hoặc chảy máu.

• Đau ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động hàng ngày, làm việc, sinh hoạt, hoặc đời sống tình dục.

Biến chứng nếu không điều trị kịp thời

Nếu nguyên nhân gây đau vùng kín là bệnh lý mà không được điều trị, theo Mayo Clinic và Healthgrades, có thể phát sinh các biến chứng sau:

• Viêm nhiễm mạn tính, tái đi tái lại, khó điều trị triệt để.

• Viêm có thể lan tới các cơ quan sinh sản bên trong như tử cung, ống dẫn trứng, buồng trứng, dẫn tới viêm vùng chậu.

• Ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản: tắc vòi trứng, giảm khả năng thụ thai hoặc nguy cơ vô sinh nếu tình trạng viêm kéo dài

Phải làm gì khi bị đau ở vùng kín?

Vậy khi bị đau vùng kín, bạn cần làm gì?

Cách giảm đau tạm thời tại nhà

Trong trường hợp đau nhẹ, bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau:

• Vệ sinh đúng cách: Sử dụng dung dịch vệ sinh dịu nhẹ, không chứa xà phòng hoặc hóa chất mạnh.

• Chườm ấm: Dùng túi chườm ấm đặt lên vùng bụng dưới để giảm đau tức.

• Nghỉ ngơi hợp lý: Hạn chế vận động mạnh và mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát.

Khi nào cần đi khám phụ khoa ngay?

Bạn nên đến gặp bác sĩ phụ khoa ngay lập tức nếu cơn đau không thuyên giảm hoặc xuất hiện các dấu hiệu:

• Đau dữ dội và kéo dài.

• Sốt cao.

• Tiểu buốt, tiểu rắt hoặc tiểu ra máu.

• Khí hư có màu sắc, mùi hôi bất thường.

• Vùng kín sưng to, nổi mụn, loét.

Lưu ý không nên tự ý dùng thuốc hoặc mẹo dân gian

Việc tự ý sử dụng thuốc kháng sinh, thuốc đặt âm đạo hoặc các mẹo dân gian chưa được kiểm chứng có thể làm tình trạng bệnh nặng hơn, che lấp triệu chứng, gây khó khăn cho việc chẩn đoán và điều trị sau này.

Cách phòng ngừa đau vùng kín tái phát

Để tránh đau vùng kín quay lại nhiều lần, theo các chuyên gia sản phụ khoa & tài liệu y tế quốc tế, bạn nên thực hiện các biện pháp sau đây:

• Giữ vệ sinh vùng kín sạch sẽ: Vệ sinh đúng cách hàng ngày và đặc biệt là trước và sau khi quan hệ tình dục.

• Mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát: Tránh mặc quần lót quá chật hoặc làm bằng chất liệu tổng hợp.

Theo nghiên cứu “Role of female intimate hygiene in vulvovaginal health” (PMC), việc sử dụng đồ lót bằng cotton hoặc chất liệu thoáng khí, tránh chất liệu tổng hợp hoặc chật, giúp vùng kín “thở” được tốt hơn, giảm tích tụ độ ẩm và hạn chế vi khuẩn phát triển

• Quan hệ tình dục an toàn: Sử dụng bao cao su để phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục.

• Chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh: Ăn uống đủ chất, uống nhiều nước, tập thể dục thường xuyên để nâng cao sức đề kháng.

• Khám phụ khoa định kỳ: Giúp phát hiện sớm các bệnh lý và điều trị kịp thời.

Đau ở vùng kín là một triệu chứng phổ biến nhưng không nên chủ quan. Việc nhận biết đúng các dấu hiệu đi kèm và tìm ra nguyên nhân chính xác là rất quan trọng để có phương pháp xử lý phù hợp. Nếu cơn đau kéo dài hoặc có thêm các triệu chứng đau rát vùng kín bất thường, hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị kịp thời, bảo vệ sức khỏe sinh sản của bản thân.