Trẻ bị hắt hơi nghẹt mũi: Cha mẹ phải làm gì?

Trẻ bị hắt hơi nghẹt mũi là tình trạng phổ biến khiến bé khó chịu, quấy khóc và ngủ kém. Bài viết này Dược phẩm CPC1 Hà Nội sẽ giúp cha mẹ hiểu rõ nguyên nhân khiến trẻ hắt hơi nghẹt mũi, cách xử lý an toàn tại nhà, những sai lầm cần tránh và các biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Nhờ đó, phụ huynh có thể chăm sóc bé đúng cách, giúp bé thở thoáng, giảm khó chịu và nhanh chóng hồi phục.

Trẻ bị hắt hơi nghẹt mũi do đâu?

Tình trạng trẻ bị nghẹt mũi kèm triệu chứng hắt hơi có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là những lý do phổ biến nhất mà cha mẹ cần nắm rõ.

• Dịch cảm lạnh: Trẻ bị cảm lạnh sẽ chảy nước mũi và hắt hơi liên tục. Lúc này, cơ thể tạo ra nhiều dịch nhầy để “đẩy” virus ra ngoài, gây nghẹt mũi và khó chịu.

• Viêm mũi dị ứng: Trẻ có cơ địa dị ứng dễ bị kích ứng bởi thời tiết thay đổi, bụi mịn, lông thú cưng, phấn hoa… Khi gặp các yếu tố này, trẻ có thể hắt hơi liên tục, ngứa mũi, mắt đỏ và sổ mũi trong. 

• Sổ mũi do virus đường hô hấp: Các virus đường hô hấp như RSV, Rhinovirus hay cúm có thể gây sổ mũi trẻ em, ho, hắt hơi, nghẹt mũi, sốt nhẹ… Ở một số bé, dịch mũi có thể loãng trong, sau đó trở nên đặc hơn theo tiến trình bệnh.

• Viêm xoang sơ sinh: Dù trẻ nhỏ chưa phát triển xoang hoàn chỉnh, các hốc mũi vẫn có thể bị viêm do nhiễm trùng. Điều này dẫn đến nghẹt mũi, hắt hơi, dịch mũi vàng hoặc xanh, mùi hôi khó chịu, bé bú kém, ngủ kém… Cha mẹ cần theo dõi vì viêm xoang có thể kéo dài và khiến bé khó chịu nhiều ngày.

• Dị ứng đường hô hấp: Nhà kín, điều hòa nhiệt độ, hoặc vệ sinh chưa sạch có thể làm trẻ nhạy cảm với nấm mốc, mạt bụi, hóa chất tẩy rửa, khói thuốc… Đây là lý do làm nhiều trẻ hắt hơi, nghẹt mũi vào buổi sáng hoặc khi mới thức dậy.

• Nhiễm trùng mũi: Một số trường hợp trẻ bị nhiễm khuẩn gây viêm mũi, làm dịch mũi đặc, có màu bất thường. Điều này khiến trẻ khó thở, quấy khóc và bú ít.

Cách xử lý khi trẻ bị hắt hơi nghẹt mũi tại nhà

Khi trẻ xuất hiện tình trạng hắt hơi và nghẹt mũi, cha mẹ có thể áp dụng những biện pháp an toàn ngay tại nhà để giảm khó chịu cho bé và hạn chế nguy cơ nhiễm trùng mũi hay các vấn đề hô hấp khác. Dưới đây là các cách xử lý hiệu quả:

Làm sạch mũi bằng nước muối sinh lý 

Sử dụng nước muối sinh lý là biện pháp làm giảm nghẹt mũi an toàn cho trẻ nhỏ. Nước muối giúp làm loãng dịch mũi, rửa trôi bụi bẩn, chất kích ứng từ môi trường. Mẹ có thể nhỏ 1–2 giọt mỗi bên mũi, sau đó nhẹ nhàng hút dịch mũi nếu cần để giúp bé thở dễ hơn.

Duy trì không khí ẩm trong phòng

Không khí quá khô làm dịch mũi đặc hơn, khiến tình trạng sổ mũi trẻ em và hắt hơi nặng hơn. Mẹ có thể sử dụng máy tạo ẩm, hoặc đặt bát nước ấm trong phòng để tăng độ ẩm, giúp trẻ dễ thở hơn.

Tắm nước ấm nhẹ nhàng

Hơi nước ấm từ việc tắm giúp làm dịu đường thở và giảm dấu hiệu viêm mũi, đồng thời làm mềm dịch nhầy. Tắm nhanh, không quá lâu và lau khô người sau khi tắm để tránh cảm lạnh, giúp bé thoải mái hơn.

Massage nhẹ vùng mũi và quanh mặt

Massage nhẹ nhàng quanh cánh mũi và má sẽ kích thích tuần hoàn máu, hỗ trợ làm thông đường thở, giúp trẻ giảm nghẹt mũi. Đây là biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả, đặc biệt khi kết hợp với nước muối sinh lý.

Cho bé bú nhiều hơn và bổ sung nước

Duy trì đủ nước và dinh dưỡng sẽ làm loãng dịch mũi, giảm nguy cơ nhiễm trùng mũi, đồng thời giúp bé ăn ngủ tốt hơn. Với trẻ bú mẹ, nên cho bé bú theo nhu cầu, kết hợp với bổ sung nước cho trẻ lớn hơn khi cần.

Vệ sinh môi trường sống xung quanh bé

Giữ nhà cửa sạch sẽ, hạn chế bụi bẩn, lông thú và các tác nhân gây dị ứng đường hô hấp sẽ giúp phòng ngừa cảm cúm và giảm nguy cơ viêm mũi dị ứng tái phát. Đồng thời, thông thoáng phòng và duy trì nhiệt độ phù hợp giúp bé dễ thở hơn.

Theo dõi các triệu chứng bất thường

Mẹ cần theo dõi kỹ các dấu hiệu viêm mũi kèm theo như sốt cao, khó thở hoặc dịch mũi có màu bất thường. Nếu bé có các biểu hiện này, nên liên hệ bác sĩ để tránh biến chứng từ nhiễm trùng mũi hoặc viêm xoang sơ sinh.

Những sai lầm phổ biến khi chăm sóc trẻ bị hắt hơi nghẹt mũi

Khi trẻ hắt hơi và nghẹt mũi, nhiều mẹ thường lo lắng và thực hiện một số cách chăm sóc không đúng, đôi khi gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe trẻ. Dưới đây là những sai lầm thường gặp:

Tự ý dùng thuốc điều trị hắt hơi hoặc sổ mũi

Nhiều người nghĩ rằng, bé bị cảm lạnh hay viêm mũi dị ứng thì mua thuốc xịt hoặc thuốc uống sẽ nhanh khỏi. Thực tế, trẻ nhỏ đặc biệt là sơ sinh và trẻ dưới 1 tuổi rất nhạy cảm với các thành phần thuốc. Tự ý dùng thuốc có thể gây kích ứng niêm mạc, làm triệu chứng nặng hơn hoặc dẫn đến tác dụng phụ không mong muốn.

Lạm dụng khăn giấy hoặc bông ngoáy mũi

Việc dùng khăn giấy thô hoặc bông ngoáy sâu vào mũi để lấy dịch có thể gây trầy xước niêm mạc, dẫn đến nhiễm trùng mũi và khiến bé khó chịu. Biện pháp làm giảm nghẹt mũi nên nhẹ nhàng, sử dụng dụng cụ rửa mũi hoặc nước muối sinh lý, kết hợp hút mũi đúng cách.

Không giữ ẩm cho mũi và phòng ngủ của trẻ

Không khí quá khô khiến trẻ nghẹt mũi và khó thở hơn. Nhiều gia đình chưa biết đến tầm quan trọng của tăng độ ẩm, dẫn đến tình trạng nghẹt mũi kéo dài và khó chịu cho bé.

Bỏ qua các dấu hiệu bất thường

Một sai lầm phổ biến là thấy bé hắt hơi nghẹt mũi nhưng chủ quan, không theo dõi các dấu hiệu viêm mũi kèm theo như sốt cao, khó thở hoặc viêm xoang sơ sinh. Việc này có thể khiến trẻ bị biến chứng hoặc nhiễm trùng nghiêm trọng mà không được xử lý kịp thời.

Cách phòng ngừa trẻ bị hắt hơi nghẹt mũi

Phòng ngừa luôn là cách tốt nhất để giúp con hạn chế những đợt hắt hơi, nghẹt mũi kéo dài. Dưới đây là những biện pháp mẹ có thể áp dụng hằng ngày:

Vệ sinh mũi họng đúng cách và thường xuyên

Vệ sinh mũi cho trẻ là một trong những cách quan trọng nhất để ngăn ngừa tắc nghẽn dịch mũi, bụi bẩn và tác nhân gây dị ứng đường hô hấp.

Hiện nay, nhiều mẹ lựa chọn Nebusal 0,9% của CPC1 Hà Nội để hỗ trợ vệ sinh mũi cho bé nhờ:

• Công nghệ BOV (Bag-on-Valve) giúp tạo tia phun mịn, đều, êm, không gây rát mũi, phù hợp cả với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

• Thiết kế kín - không khí không tiếp xúc với dung dịch, giúp sản phẩm an toàn và hạn chế nhiễm khuẩn trong suốt quá trình sử dụng.

• Có thể xịt ở mọi góc độ, giúp mẹ vệ sinh mũi cho trẻ dễ dàng hơn, đặc biệt khi bé hay quấy hoặc xoay đầu.

Vệ sinh mũi đều đặn giúp làm loãng dịch nhầy, giảm nguy cơ viêm xoang sơ sinh, đồng thời hỗ trợ phòng ngừa cảm cúm và các dấu hiệu viêm mũi tái phát.

Giữ môi trường sống sạch và thoáng

Bụi, phấn hoa, nấm mốc là những yếu tố dễ gây dị ứng đường hô hấp. Vì vậy, mẹ nên:

• Hạn chế nuôi thú cưng trong phòng ngủ bé

• Thường xuyên lau dọn, giặt rèm, thay chăn gối

• Duy trì độ ẩm vừa phải để tránh khô mũi hoặc ẩm quá mức

Giữ ấm đúng cách khi thời tiết thay đổi

Bé rất nhạy cảm với gió lạnh và thay đổi nhiệt độ đột ngột. Việc giữ ấm cổ, ngực và bàn chân giúp hạn chế nguy cơ mắc cúm và dịch cảm lạnh, từ đó giảm hắt hơi và nghẹt mũi.

Tăng sức đề kháng bằng dinh dưỡng

Trẻ có hệ miễn dịch tốt sẽ ít mắc các bệnh hô hấp hơn. Mẹ nên tăng cường:

• Rau xanh, trái cây giàu vitamin C

• Các thực phẩm giàu kẽm và omega-3

• Sữa và chế phẩm hỗ trợ tiêu hóa khỏe

Tránh để trẻ tiếp xúc với nguồn lây

Mẹ nên giữ bé tránh xa nguồn lây càng nhiều càng tốt. Dù đơn giản, nhưng đây là một trong những cách hiệu quả giúp giảm nguy cơ bé bị hắt hơi, nghẹt mũi và tránh tình trạng kéo dài khó chịu cho con.

Xem thêm: trẻ em 3 tháng tuổi bị ho và nghẹt mũi, trẻ 3 tháng bị nghẹt mũi khó thở

Khi trẻ bị hắt hơi, nghẹt mũi, đa phần cha mẹ đều lo lắng vì con khó chịu, biếng ăn, ngủ không trọn giấc. Tuy nhiên, đây là tình trạng khá phổ biến và hoàn toàn có thể xử lý tốt tại nhà nếu mẹ hiểu đúng nguyên nhân, biết chăm sóc mũi họng đúng cách và theo dõi sát sao các dấu hiệu bất thường.

Từ việc giữ ấm, làm sạch không gian sống, bổ sung dinh dưỡng, đến vệ sinh mũi hằng ngày… tất cả đều giúp hạn chế nguy cơ trẻ mắc dịch cảm lạnh, viêm mũi dị ứng, nhiễm trùng mũi hay sổ mũi kéo dài. Mẹ cũng có thể sử dụng dung dịch vệ sinh mũi phù hợp để hỗ trợ làm sạch, làm ẩm niêm mạc và giúp bé dễ thở hơn, đặc biệt trong giai đoạn thời tiết thay đổi.