Bệnh nấm mắt: “Kẻ xâm nhập” nguy hiểm có thể cướp đi thị lực

Bệnh nấm mắt là một trong những nguyên nhân nguy hiểm gây tổn thương giác mạc và thậm chí dẫn đến mù lòa nếu không được phát hiện sớm. Bài viết này CPC1 Hà Nội giúp bạn hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa bệnh nấm mắt hiệu quả. Đồng thời, cung cấp các giải pháp điều trị an toàn, bảo vệ đôi mắt sáng khỏe trước sự tấn công của loại nấm gây hại này.

Bệnh nấm mắt là gì? Nguy hiểm ra sao?

Bệnh nấm mắt là một dạng nhiễm trùng mắt do các loại nấm gây ra, tấn công vào các bộ phận quan trọng như giác mạc, kết mạc, mí mắt và thậm chí cả bên trong nhãn cầu. Trong đó, nấm giác mạc là tình trạng thường gặp nhất, tiếp theo là nấm kết mạc và nấm mi mắt. Những loại nấm gây bệnh này thường xuất hiện ở môi trường ẩm ướt, đặc biệt là do bụi bẩn, đất hoặc thực vật có chứa bào tử nấm.

Không giống như các bệnh mắt thông thường, tác nhân gây nấm mắt thường âm thầm phát triển và khó phát hiện ở giai đoạn đầu. Điều này dẫn đến việc chẩn đoán nấm mắt thường chậm trễ, khiến bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Khi không được điều trị nấm mắt kịp thời, bệnh có thể gây ra những biến chứng của nấm mắt cực kỳ nguy hiểm, như:

• Loét giác mạc làm giảm thị lực nghiêm trọng.

• Nhiễm trùng lan rộng, có thể gây mất nhãn cầu.

• Mù lòa vĩnh viễn nếu không được xử lý đúng cách.

Những nguyên nhân bất ngờ khiến nấm mắt tìm đến

Đừng chủ quan nghĩ rằng bệnh nấm mắt chỉ xuất hiện ở những môi trường bẩn hay thiếu vệ sinh! Trên thực tế, tác nhân gây nấm mắt có thể xuất hiện ngay trong những tình huống tưởng chừng vô hại hằng ngày. Hãy cùng khám phá những nguyên nhân “thầm lặng” khiến nấm giác mạc, nấm mi mắt hay nấm kết mạc có cơ hội tấn công đôi mắt của bạn.

• Chấn thương mắt: Một vết xước nhỏ trên giác mạc do bụi, đất, mảnh gỗ hoặc móng tay có thể là “cầu nối” cho bào tử nấm tấn công. Đặc biệt, những người làm việc ngoài trời hoặc trong môi trường có nhiều vật liệu hữu cơ dễ mắc nấm giác mạc hơn cả.

• Sử dụng kính áp tròng không vệ sinh đúng cách: Việc ngâm kính trong dung dịch kém chất lượng hoặc đeo kính khi ngủ có thể làm tích tụ vi sinh vật, trong đó có nấm. Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến khiến nhiều người trẻ phải đối diện với triệu chứng nấm mắt như đỏ mắt, cộm rát và giảm thị lực.

• Lạm dụng thuốc nhỏ mắt chứa corticoid: Thuốc corticoid có thể làm giảm viêm nhanh chóng, nhưng khi dùng lâu dài, chúng gây ức chế miễn dịch tại mắt, tạo điều kiện cho nấm sinh sôi. Điều này đặc biệt nguy hiểm khi dẫn đến biến chứng của nấm mắt như loét giác mạc hoặc nhiễm trùng lan rộng.

• Hệ miễn dịch suy yếu: Những người mắc bệnh mạn tính (đái tháo đường, HIV) hoặc đang điều trị hóa trị, xạ trị thường có hệ miễn dịch yếu, dễ bị nấm tấn công vào giác mạc, mí mắt hay kết mạc. Đây là nguyên nhân quan trọng trong dịch tễ bệnh nấm mắt mà nhiều người bỏ qua.

• Tiếp xúc với nguồn nước bẩn: Thói quen bơi lội ở hồ không đảm bảo vệ sinh hoặc rửa mặt bằng nguồn nước ô nhiễm cũng có thể mang bào tử nấm đến mắt. Hậu quả là xuất hiện những dấu hiệu cảnh báo, đòi hỏi chẩn đoán nấm mắt và điều trị nấm mắt kịp thời.

Những dấu hiệu “tố cáo” bạn đang mắc bệnh nấm mắt

Có những biểu hiện tưởng như đơn giản nhưng lại là “lời cảnh báo” từ bệnh nấm mắt. Dưới đây là những triệu chứng nấm mắt mà bạn cần đặc biệt chú ý:

• Đỏ mắt dai dẳng, không khỏi dù đã dùng thuốc thông thường: Một trong những dấu hiệu dễ nhận biết nhất là mắt đỏ kéo dài, kèm cảm giác rát, cộm như có dị vật. Nếu đây không phải viêm kết mạc thông thường, rất có thể bạn đang đối mặt với nấm kết mạc.

• Đau nhức, sưng mi mắt bất thường: Khi nấm tấn công vùng mi, bạn sẽ thấy mí mắt sưng đỏ, đau, thậm chí xuất hiện các nốt nhỏ khó chịu. Đây chính là biểu hiện của nấm mi mắt, thường xảy ra khi vệ sinh cá nhân kém hoặc tiếp xúc với môi trường ẩm bẩn.

• Thị lực giảm, nhìn mờ như có màn sương: Nếu đột ngột nhìn mờ, chói sáng, đây có thể là triệu chứng cảnh báo nấm giác mạc. Tình trạng này thường đi kèm với tổn thương bề mặt giác mạc, gây đau rát dữ dội và chảy nước mắt nhiều.

• Xuất hiện dịch tiết bất thường ở mắt: Ngoài nước mắt, bạn có thể thấy dịch nhầy hoặc mủ trắng chảy ra từ mắt. Đây là một trong những triệu chứng nấm mắt quan trọng, báo hiệu nhiễm trùng đang tiến triển và có nguy cơ gây loét giác mạc.

• Tăng nhạy cảm với ánh sáng (chói sáng): Người bị nấm giác mạc thường cảm thấy khó chịu khi ra ngoài trời hoặc nhìn vào ánh sáng mạnh. Điều này xảy ra do giác mạc bị viêm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực.

Làm sao để phát hiện chính xác bệnh nấm mắt?

Phát hiện sớm bệnh nấm mắt là chìa khóa giúp ngăn ngừa biến chứng của nấm mắt như loét giác mạc hay mất thị lực vĩnh viễn. Vậy làm thế nào để chẩn đoán nấm mắt chính xác?

• Khám lâm sàng kỹ lưỡng: Bác sĩ sẽ kiểm tra toàn diện để phát hiện những tổn thương bất thường. Các biểu hiện như tổn thương dạng đốm trắng trên giác mạc, mi mắt sưng đỏ hoặc dịch tiết bất thường ở kết mạc là dấu hiệu nghi ngờ nhiễm nấm giác mạc, nấm kết mạc hoặc nấm mi mắt.

• Soi đèn khe và kiểm tra giác mạc chuyên sâu: Thiết bị soi đèn khe cho phép bác sĩ quan sát chi tiết giác mạc, phát hiện ổ loét, thâm nhiễm - những đặc trưng của nấm giác mạc. 

• Lấy mẫu bệnh phẩm và xét nghiệm vi sinh: Đây là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán nấm mắt. Bác sĩ sẽ lấy mẫu từ giác mạc, kết mạc hoặc dịch tiết vùng mi để soi tươi dưới kính hiển vi và nuôi cấy nấm. Điều này giúp xác định chính xác tác nhân gây nấm mắt và chọn phương pháp điều trị nấm mắt phù hợp.

Các phương pháp điều trị nấm mắt được bác sĩ khuyên dùng

Khi đã xác định chính xác là nấm mắt, việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp là vô cùng quan trọng để tránh biến chứng của nấm mắt như thủng giác mạc hay mất thị lực.

Điều trị nội khoa giải pháp ưu tiên trong giai đoạn đầu

• Thuốc nhỏ mắt kháng nấm: Các thuốc như Natamycin, Amphotericin B hoặc Voriconazole được sử dụng trực tiếp để tiêu diệt tác nhân gây bệnh. Đây là lựa chọn chính trong điều trị nấm giác mạc và nấm kết mạc.

• Thuốc uống kháng nấm: Dành cho trường hợp tổn thương lan rộng hoặc không đáp ứng với thuốc nhỏ. Thuốc Itraconazole hoặc Fluconazole thường được chỉ định để kiểm soát nhiễm nấm từ bên trong.

Việc dùng thuốc cần tuân thủ tuyệt đối chỉ định của bác sĩ, tránh tự ý ngưng thuốc khi chưa hết liệu trình, vì dễ dẫn đến tái phát hoặc kháng thuốc.

Can thiệp ngoại khoa khi mắt tổn thương nặng

• Cạo giác mạc (Debridement): Giúp loại bỏ tổ chức nhiễm nấm, tăng hiệu quả hấp thụ thuốc.

• Ghép giác mạc: Được áp dụng khi giác mạc bị loét sâu, có nguy cơ thủng. Đây là thủ thuật phức tạp nhưng cần thiết để bảo toàn thị lực.

• Loại bỏ tổn thương mi mắt: Trường hợp nhiễm nấm mi mắt lan rộng, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật làm sạch ổ nấm.

Trong điều trị nấm mắt, có những nguyên tắc vàng cần lưu ý đó là:

• Điều trị càng sớm càng tốt ngay khi phát hiện triệu chứng nấm mắt.

• Không tự ý dùng thuốc nhỏ có corticoid, vì có thể làm bệnh nặng hơn.

• Tái khám đúng lịch để theo dõi hiệu quả điều trị.

Bí quyết bảo vệ đôi mắt khỏi nguy cơ nhiễm nấm

Để tránh những biến chứng của nấm mắt như thủng giác mạc, loét giác mạc hay thậm chí mù lòa, bạn cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa nấm mắt ngay từ hôm nay.

• Giữ vệ sinh mắt đúng cách: Luôn rửa tay sạch trước khi chạm vào mắt hoặc đeo kính áp tròng. Không dùng chung khăn mặt, mỹ phẩm mắt để hạn chế lây nhiễm vi nấm từ người khác. Sau khi tiếp xúc với môi trường bụi bẩn, hãy rửa mắt bằng nước muối sinh lý để loại bỏ bụi và vi khuẩn. Đây là cách ngăn chặn tác nhân gây nấm mắt xâm nhập qua giác mạc hay kết mạc.

• Quản lý tốt thói quen đeo kính áp tròng: Không đeo kính khi ngủ, bơi hoặc tắm. Vệ sinh kính đúng cách bằng dung dịch chuyên dụng, tránh dùng nước máy vì có thể chứa vi sinh gây bệnh. Thay kính định kỳ theo khuyến cáo để ngăn ngừa nấm giác mạc và nấm kết mạc.

• Tránh lạm dụng thuốc nhỏ mắt có corticoid: Việc dùng thuốc không đúng chỉ định có thể làm suy yếu hệ miễn dịch tại mắt, tạo cơ hội cho dịch tễ bệnh nấm mắt bùng phát. Chỉ sử dụng thuốc khi có sự hướng dẫn từ bác sĩ.

>>>Xem thêm:

• Chắp mi mắt là gì? Giải pháp hết sưng đau chỉ sau vài ngày
• Mắt lé ở trẻ em và người lớn: Dấu hiệu nhận biết và cách chữa

Đôi mắt không chỉ là “cửa sổ tâm hồn” mà còn là tài sản vô giá giúp bạn nhìn ngắm thế giới. Bệnh nấm mắt là một trong những “kẻ xâm nhập” nguy hiểm có thể khiến bạn mất đi ánh sáng cuộc đời nếu chủ quan. Hiểu rõ triệu chứng nấm mắt, nguyên nhân và cách phòng ngừa nấm mắt sẽ giúp bạn bảo vệ thị lực tốt hơn.