Chắp mi mắt là gì? Giải pháp hết sưng đau chỉ sau vài ngày

Chắp mi mắt là tình trạng sưng đau, nổi cục ở mí mắt do viêm tuyến bã gây khó chịu và ảnh hưởng đến thị lực. Nếu không điều trị đúng cách, chắp có thể kéo dài, để lại biến chứng viêm mí mắt hoặc nhiễm trùng. Bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ chắp mi mắt là gì, nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả ngay tại nhà, giúp giảm sưng đau nhanh chóng chỉ sau vài ngày và phòng ngừa tái phát. Cùng CPC1 Hà Nội tìm hiểu chi tiết nhé!

Chắp mi mắt là gì? Có nguy hiểm không?

Chắp mi mắt là một dạng viêm mắt xảy ra khi tuyến Meibomius (tuyến dầu ở mí mắt) bị tắc nghẽn, dẫn đến tích tụ dịch thể mí mắt và hình thành một nốt sưng trên mí. Khác với mụn lẹo mí mắt – thường do nhiễm trùng vi khuẩn gây mủ, chắp thường là khối u nhỏ, không chứa mủ và ít gây đau ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, khi khối chắp phát triển, bạn có thể thấy nếp gấp mí mắt bị sưng đỏ, kèm cảm giác cộm, khó chịu.

Thông thường, chắp mi mắt không nguy hiểm nếu được phát hiện và xử lý đúng cách. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, khối chắp lớn có thể gây nếp gấp mí mắt sưng đỏ, chèn ép giác mạc, ảnh hưởng đến thị lực hoặc gây biến dạng mí. Nếu tình trạng kéo dài hoặc xuất hiện kèm theo viêm mắt nặng, bạn nên đến cơ sở y tế để chữa chắp mắt, tránh biến chứng như viêm mô quanh ổ mắt hoặc nhiễm trùng lan rộng.

Những “thủ phạm” âm thầm gây ra chắp mi mắt

Có hàng loạt “thủ phạm” âm thầm tác động gây nên tình trạng chắp mi mắt. Nếu không nhận diện đúng nguyên nhân, việc trị chắp mắt có thể kéo dài hoặc tái phát nhiều lần, thậm chí phải can thiệp bằng mổ chắp mắt hay tiểu phẫu chắp mắt. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất:

• Viêm mắt kéo dài: Những người mắc viêm mắt hoặc viêm bờ mi mãn tính có nguy cơ cao bị chắp. Tình trạng này làm tuyến dầu bị rối loạn hoạt động, dễ hình thành cục u dưới mí mắt.

• Tắc nghẽn tuyến mỡ mí mắt: Đây là nguyên nhân chủ yếu khiến chắp xuất hiện. Khi tuyến Meibomius bị tắc nghẽn, dịch thể mí mắt tích tụ, khiến nếp gấp mí mắt bị sưng.

• Mụn lẹo mí mắt biến chứng: Ban đầu, bạn có thể nghĩ đó là mụn lẹo mí mắt thông thường. Nhưng nếu không điều trị đúng, lẹo có thể tiến triển thành chắp, gây nếp gấp mí mắt sưng đỏ, khó chịu và mất thẩm mỹ.

• Dị ứng da mí mắt và mỹ phẩm kém chất lượng: Sử dụng sản phẩm chăm sóc hoặc trang điểm không đảm bảo, gây dị ứng da mí mắt, là tác nhân dẫn đến tổn thương tuyến Meibomian và hình thành chắp.

• Chấn thương mí mắt: Một vết trầy xước nhỏ ở mí cũng có thể gây tắc nghẽn tuyến dầu và tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.

• Thói quen vệ sinh kém: Dùng tay bẩn dụi mắt, ngủ quên khi chưa tẩy trang sạch sẽ, hoặc đeo kính áp tròng lâu ngày… đều khiến mắt dễ bị viêm và xuất hiện chắp.

Những dấu hiệu bị chắp mi mắt không thể bỏ qua

Làm sao nhận biết sớm chắp mắt? Dưới đây là những dấu hiệu cảnh báo mà bạn tuyệt đối không nên bỏ qua:

• Nếp gấp mí mắt bị sưng và xuất hiện khối nhỏ: Dấu hiệu đầu tiên và rõ rệt nhất là nếp gấp mí mắt bị sưng kèm theo một cục nhỏ, rắn, ban đầu không đau. Đây là giai đoạn sớm của chắp, khi tắc nghẽn tuyến mỡ mí mắt hoặc tổn thương tuyến Meibomian bắt đầu hình thành.

• Đau nhức và khó chịu kéo dài: Nếu bạn cảm thấy mí mắt đau, đặc biệt khi chạm vào hoặc nhắm mở mắt, đây là dấu hiệu chắp đã viêm hoặc bội nhiễm. Tình trạng này thường gặp ở người từng bị viêm mắt, mụn lẹo mí mắt hoặc bệnh về tuyến dầu mí mắt.

• Đỏ mắt và chảy dịch: Khi chắp đi kèm viêm nhiễm, bạn có thể thấy mắt đỏ, khó chịu, thậm chí tiết dịch. Đây là thời điểm cần cẩn trọng, bởi nếu không được trị chắp mắt kịp thời, vi khuẩn có thể lan rộng gây biến chứng nguy hiểm.

• Dị ứng hoặc tổn thương mí mắt trước đó: Người từng bị dị ứng da mí mắt, sử dụng mỹ phẩm kém chất lượng hoặc bị chấn thương mí mắt cũng dễ gặp chắp. Các yếu tố này làm rối loạn tuyến dầu, tăng nguy cơ viêm và tắc nghẽn.

Biện pháp xử lý chắp mi mắt an toàn và hiệu quả

Khi phát hiện bị chắp mi mắt, điều quan trọng là phải xử lý đúng cách để tránh biến chứng nghiêm trọng và hạn chế phải mổ chắp mắt hoặc tiểu phẫu chắp mắt. Dưới đây là những phương pháp được chuyên gia khuyến nghị, kết hợp giữa giải pháp y khoa và cách chữa chắp mắt dân gian, giúp bạn nhanh chóng thoát khỏi nốt sưng khó chịu này.

Chườm ấm 

Chườm ấm là cách điều trị chắp mi mắt đầu tiên bạn nên áp dụng. Hơi ấm giúp làm mềm chất bã nhờn bị ứ đọng trong tuyến dầu, hỗ trợ thông tuyến và giảm sưng.

• Cách thực hiện: Dùng khăn sạch nhúng vào nước ấm (khoảng 40°C), vắt khô và áp nhẹ lên vùng nếp gấp mí mắt bị sưng trong 10–15 phút, lặp lại 3–4 lần/ngày.

• Không chườm quá nóng để tránh gây chấn thương mí mắt hoặc bỏng da.

Giữ vệ sinh mắt tuyệt đối

Một trong những nguyên nhân khiến chắp nặng hơn là do nhiễm khuẩn từ tay hoặc mỹ phẩm. Vì vậy, hãy rửa tay sạch trước khi chạm vào mắt, vệ sinh vùng mí bằng dung dịch chuyên dụng và ngừng dùng mỹ phẩm mắt cho đến khi khỏi hoàn toàn. Điều này giúp hạn chế viêm mắt và ngăn tái phát mụn lẹo mí mắt.

Thuốc nhỏ mắt và thuốc mỡ kháng sinh

Trong trường hợp có dấu hiệu dịch thể mí mắt tiết nhiều, sưng đỏ hoặc đau, bác sĩ có thể chỉ định thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc mỡ chứa kháng sinh để kiểm soát nhiễm khuẩn. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc, đặc biệt là thuốc có chứa corticoid, vì có thể làm nặng thêm tình trạng tổn thương tuyến Meibomian hoặc gây bệnh về tuyến dầu mí mắt.

Điều trị y khoa: Mổ chắp mắt hoặc tiểu phẫu chắp mắt

Nếu chắp đã tạo thành khối lớn, không xẹp dù đã áp dụng biện pháp trên, bác sĩ sẽ cân nhắc mổ chắp mắt hoặc thực hiện tiểu phẫu chắp mắt để loại bỏ phần bã nhờn ứ đọng. Thủ thuật này đơn giản, an toàn, ít để lại sẹo và ngăn ngừa tái phát. Tuyệt đối không tự nặn hay chích chắp tại nhà vì dễ gây nếp gấp mí mắt sưng đỏ, lan nhiễm trùng hoặc tổn thương giác mạc.

Cách chữa chắp mắt dân gian

Một số mẹo dân gian có thể giúp hỗ trợ làm giảm sưng, như:

• Dùng lá trầu không hoặc lá ổi rửa sạch, hơ nóng rồi đắp ngoài mí mắt giúp sát khuẩn nhẹ và giảm sưng.

• Chườm trứng gà luộc ấm giúp giữ nhiệt lâu hơn so với khăn, kích thích tuyến dầu lưu thông.

Những phương pháp này chỉ nên áp dụng trong giai đoạn đầu, khi chắp chưa bội nhiễm.

Cách phòng ngừa chắp mi mắt tái phát hiệu quả

Chắp mi mắt có nguy cơ tái phát nếu không biết cách phòng ngừa. Dưới đây là những biện pháp đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả để bảo vệ đôi mắt khỏe mạnh và nói lời tạm biệt với tình trạng này:

• Giữ vệ sinh mắt và tay tuyệt đối sạch sẽ: Hầu hết các trường hợp chắp bắt nguồn từ vi khuẩn xâm nhập qua tay bẩn hoặc mỹ phẩm. Do đó, rửa tay thường xuyên, đặc biệt trước khi chạm vào mắt hoặc đeo kính áp tròng. Không dùng tay dụi mắt, tránh đưa vi khuẩn vào dịch thể mí mắt.

• Tẩy trang kỹ vùng mắt mỗi ngày: Cặn mỹ phẩm đọng lại trên mi chính là “thủ phạm” gây tắc nghẽn tuyến mỡ mí mắt và tổn thương tuyến Meibomian. Vì vậy, hãy sử dụng dung dịch tẩy trang dịu nhẹ, không gây dị ứng da mí mắt và massage nhẹ nhàng để loại bỏ bụi bẩn và dầu thừa.

• Duy trì vệ sinh kính áp tròng: Nếu bạn sử dụng kính áp tròng, hãy làm sạch kính bằng dung dịch chuyên dụng mỗi ngày. Không dùng kính quá hạn hoặc khi có dấu hiệu viêm mắt.

• Không dùng mỹ phẩm kém chất lượng: Sản phẩm chứa hóa chất độc hại có thể gây dị ứng da mí mắt hoặc làm nếp gấp mí mắt bị sưng. Luôn chọn mỹ phẩm từ thương hiệu uy tín và thay thế định kỳ.

• Tăng cường sức đề kháng cho mắt: Ngủ đủ giấc, tránh stress kéo dài để giảm nguy cơ dịch thể mí mắt tiết bất thường.

• Khám mắt định kỳ: Khám mắt giúp phát hiện sớm các vấn đề như tắc nghẽn tuyến mỡ mí mắt hoặc nếp gấp mí mắt sưng đỏ. Từ đó, điều trị kịp thời, ngăn biến chứng phải mổ chắp mắt hay tiểu phẫu chắp mắt.

>>>Xem thêm:

• Tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu và cách chữa lẹo mắt an toàn
• Võng mạc mắt là gì? Vai trò, bệnh lý và cách chăm sóc khỏe mạnh

Chắp mi mắt tuy không phải là bệnh nguy hiểm nhưng lại gây khó chịu, mất thẩm mỹ. Nếu không điều trị đúng cách, tình trạng này có thể tái phát hoặc dẫn đến biến chứng nghiêm trọng. Việc hiểu rõ nguyên nhân, nhận biết sớm các dấu hiệu và áp dụng biện pháp chăm sóc, phòng ngừa là chìa khóa để đôi mắt luôn khỏe mạnh.