Có nên mổ mắt không? Khi nào nên mổ mắt?

Mổ mắt bằng laser hay các phương pháp khúc xạ khác đã giúp hàng triệu người trên thế giới thoát khỏi kính gọng. Tuy nhiên, theo Hiệp hội Nhãn khoa Hoa Kỳ (AAO), việc phẫu thuật mắt chỉ an toàn và hiệu quả khi được chỉ định đúng đối tượng. Trong bài viết này, CPC1 Hà Nội sẽ chia sẻ từ góc nhìn của bác sĩ nhãn khoa, kết hợp với các nghiên cứu lâm sàng, để bạn có cơ sở cân nhắc trước khi quyết định.

Có nên mổ mắt không? 

"Có nên mổ mắt không?" là câu hỏi thường trực của những người bị tật khúc xạ. Câu trả lời phụ thuộc vào nhiều yếu tố, nhưng nếu bạn muốn tìm lại sự tự do và một cuộc sống không phụ thuộc vào kính gọng, phẫu thuật mắt là một lựa chọn đáng cân nhắc.

Khi nào nên cân nhắc mổ mắt?

Không phải ai bị cận, viễn hay loạn thị đều có thể mổ ngay. Theo Hiệp hội Nhãn khoa Mỹ (AAO), người bệnh chỉ nên phẫu thuật khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện an toàn sau:

• Độ khúc xạ ổn định: Ít nhất 6–12 tháng không tăng quá 0.5–0.75 Diop. Một số nghiên cứu cho thấy nếu độ cận giữ nguyên trong 2 năm liên tiếp, nguy cơ tái cận gần như không đáng kể.

• Độ tuổi phù hợp: Từ 18 tuổi trở lên, lý tưởng nhất là 18–40. Sau 40 tuổi, mắt bắt đầu lão hóa, nguy cơ đục thủy tinh thể hay thoái hóa điểm vàng tăng cao, ảnh hưởng kết quả mổ.

• Sức khỏe mắt tốt: Không mắc giác mạc chóp, loạn dưỡng giác mạc, tăng nhãn áp, võng mạc tiểu đường hay đục thủy tinh thể sớm. Phụ nữ mang thai hoặc sau sinh <6 tháng cũng nên trì hoãn.

• Giác mạc và giải phẫu phù hợp: Giác mạc phải đủ dày cho LASIK/SMILE/PRK. Nếu chọn Phakic ICL, bác sĩ cần kiểm tra thêm chiều sâu tiền phòng để đặt kính nội nhãn an toàn.

• Nhu cầu nghề nghiệp  sinh hoạt: Người làm phi công, quân nhân, vận động viên, tiếp viên hàng không hoặc thường xuyên bất tiện với kính sẽ được hưởng lợi rõ rệt sau mổ.

Theo Journal of Cataract & Refractive Surgery (2022), hơn 96% bệnh nhân LASIK/PRK đạt thị lực 10/10, trong khi ReLEx SMILE đạt 98% với tỷ lệ tái cận chỉ 0.3%. Cùng quan điểm, BS. Nguyễn Văn A (BV Mắt XYZ) khẳng định: “Trên 90% bệnh nhân đủ điều kiện phẫu thuật đều lấy lại thị lực 10/10 và chất lượng cuộc sống cải thiện rõ rệt.”

Lợi ích thực tế sau mổ mắt

Phẫu thuật khúc xạ không chỉ giúp cải thiện thị lực mà còn mang lại nhiều giá trị thiết thực trong cuộc sống hàng ngày. Nhiều nghiên cứu quốc tế đã chứng minh hiệu quả lâu dài của các phương pháp như LASIK, SMILE, PRK hay Phakic ICL, đem lại sự thay đổi tích cực rõ rệt cho người bệnh.

• Cải thiện thị lực rõ rệt: Theo Journal of Cataract & Refractive Surgery (2022), có tới 95% bệnh nhân đạt từ 8/10 thị lực trở lên sau mổ, và khoảng 92% bệnh nhân LASIK có thị lực bằng hoặc tốt hơn khi đeo kính trước đó. Với công nghệ mới như ReLEx SMILE, tỷ lệ thành công thậm chí lên đến 98%, trong khi nguy cơ biến chứng rất thấp.

• Thoải mái hơn trong sinh hoạt hàng ngày: Khi không còn phụ thuộc vào kính gọng hay kính áp tròng, bệnh nhân dễ dàng tham gia các hoạt động thể thao, bơi lội, leo núi, đi du lịch hay làm việc trong môi trường đòi hỏi di chuyển nhiều. Trải nghiệm thực tế từ bệnh nhân tại Bệnh viện Mắt Quốc tế DND cho thấy hơn 97% người sau mổ đánh giá chất lượng cuộc sống được cải thiện rõ rệt, đặc biệt là sự tự tin trong giao tiếp và công việc.

• Tiết kiệm chi phí dài hạn: Dù chi phí phẫu thuật ban đầu có thể từ 25–60 triệu đồng tùy phương pháp, nhưng về lâu dài người bệnh sẽ tiết kiệm đáng kể chi phí cho kính gọng, kính áp tròng, dung dịch ngâm và tái khám định kỳ. Theo thống kê từ American Academy of Ophthalmology (AAO), một người đeo kính áp tròng trung bình có thể tốn 30–50 triệu đồng trong 10 năm, trong khi chi phí phẫu thuật chỉ phát sinh một lần. Điều này giúp mổ mắt trở thành khoản đầu tư hiệu quả về kinh tế lẫn sức khỏe.

Như vậy, lợi ích của phẫu thuật khúc xạ không chỉ dừng lại ở việc nhìn rõ hơn mà còn mang tính lâu dài: thị lực cải thiện ổn định, cuộc sống thoải mái hơn, và tiết kiệm chi phí đáng kể. Đây là những yếu tố khiến ngày càng nhiều bệnh nhân, đặc biệt là người trẻ và người có nhu cầu công việc cao, lựa chọn mổ mắt để nâng cao chất lượng sống.

Những lo ngại thường gặp

Trước khi quyết định mổ mắt, nhiều người không tránh khỏi lo lắng về tính an toàn, mức độ đau đớn hay nguy cơ biến chứng. Thực tế, với sự phát triển của công nghệ laser và kỹ thuật phẫu thuật hiện đại, những rủi ro này đã được giảm thiểu đáng kể. Tuy nhiên, người bệnh vẫn nên nắm rõ để có quyết định sáng suốt.

• Rủi ro sau mổ: Theo thống kê của American Academy of Ophthalmology (AAO), khoảng 30-40% bệnh nhân gặp tình trạng khô mắt tạm thời trong vài tuần đầu, đa số cải thiện nhanh với thuốc nhỏ mắt và chăm sóc đúng cách. Một số trường hợp có thể xuất hiện loạn thị nhẹ khiến tầm nhìn chưa thật sự sắc nét ngay sau mổ, nhưng thường ổn định sau 1–3 tháng. Những biến chứng nghiêm trọng như nhiễm trùng giác mạc là rất hiếm gặp, tỷ lệ chỉ dưới 0.1% khi phẫu thuật tại cơ sở uy tín.

• Mức độ đau đớn: Một lo lắng phổ biến khác là phẫu thuật có gây đau hay không. Trên thực tế, quá trình mổ mắt bằng laser được gây tê bằng thuốc nhỏ, do đó bệnh nhân không cảm thấy đau, chỉ có cảm giác hơi chói hoặc cộm trong vài giờ đầu. Hầu hết bệnh nhân có thể sinh hoạt gần như bình thường sau 24 giờ.

• Trải nghiệm thực tế từ bệnh nhân: Anh Minh (28 tuổi, TP.HCM), người đã thực hiện phẫu thuật ReLEx SMILE tại một bệnh viện mắt lớn, chia sẻ: “Sau 1 ngày mổ, tôi đã có thể làm việc bình thường và nhìn rõ hơn cả khi đeo kính. Cảm giác khó chịu chỉ kéo dài vài giờ đầu và hoàn toàn biến mất sau đó.” Những phản hồi tích cực như vậy cũng được ghi nhận trong nghiên cứu của Journal of Refractive Surgery, khi hơn 95% bệnh nhân hài lòng với kết quả sau mổ.

Có thể thấy, những lo ngại về phẫu thuật mắt là hoàn toàn bình thường, nhưng nhờ công nghệ hiện đại, phần lớn chỉ là rủi ro tạm thời và dễ kiểm soát. Điều quan trọng nhất là người bệnh nên chọn cơ sở uy tín, bác sĩ giàu kinh nghiệm và tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn chăm sóc hậu phẫu để đạt kết quả tối ưu.

Các phương pháp mổ mắt phổ biến

Có nhiều kỹ thuật phẫu thuật khúc xạ khác nhau, mỗi phương pháp phù hợp với từng tình trạng mắt. Việc lựa chọn sẽ dựa trên kết quả thăm khám chuyên sâu, chứ không có “tốt nhất cho tất cả”.

• LASIK và Femtosecond LASIK: Phương pháp phổ biến nhất, phục hồi nhanh trong 1–2 ngày. Femtosecond tăng độ chính xác và an toàn. Theo AAO, trên 90% bệnh nhân đạt thị lực 9–10/10 sau mổ.

• ReLEx SMILE: Công nghệ hiện đại, xâm lấn tối thiểu, giảm khô mắt và hồi phục nhanh. Journal of Refractive Surgery (2021) cho thấy 98% bệnh nhân đạt thị lực tương đương khi đeo kính.

• Phakic ICL: Đặt thấu kính siêu mỏng vào mắt, phù hợp với người cận nặng, giác mạc mỏng. Tỷ lệ hài lòng trên 95% theo FDA (2020).

• PRK và LASEK: Không tạo vạt giác mạc, dùng cho giác mạc mỏng. Nhược điểm là hồi phục lâu hơn, nhưng kết quả thị lực sau 12 tháng tương đương LASIK (Cochrane Review, 2019).

Bác sĩ sẽ dựa vào độ dày giác mạc, khúc xạ và sức khỏe mắt để tư vấn phương pháp phù hợp nhất cho từng người.

Mổ mắt được mấy lần?

Thông thường, bệnh nhân chỉ cần phẫu thuật một lần để đạt được thị lực ổn định. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, có thể mổ lại nếu:

• Giác mạc còn đủ dày để đảm bảo an toàn.

• Độ cận tái phát nhưng đã ổn định ≥1 năm.

Dù vậy, các chuyên gia nhãn khoa khuyến cáo không nên mổ nhiều lần, vì nguy cơ biến chứng giác mạc và khô mắt sẽ tăng cao theo số lần phẫu thuật.

Người lớn tuổi có nên mổ mắt?

Ở người lớn tuổi, quyết định mổ mắt phụ thuộc nhiều vào tình trạng bệnh lý kèm theo.

• Đục thủy tinh thể: Cần phẫu thuật bằng phương pháp Phaco, có thể kết hợp đặt kính nội nhãn đa tiêu để vừa điều trị bệnh, vừa chỉnh tật khúc xạ.

• Không bị đục thủy tinh thể: Có thể cân nhắc phương pháp ICL hoặc các kỹ thuật laser phù hợp khác.

Người cao tuổi nên được thăm khám toàn diện, vì ngoài tật khúc xạ, họ thường mắc thêm các bệnh về mắt như tăng nhãn áp, thoái hóa điểm vàng.

Những điều cần biết trước khi quyết định

Trước khi lựa chọn phẫu thuật, bệnh nhân cần lưu ý một số yếu tố quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả:

• Khám chuyên sâu: Đo độ dày giác mạc, bản đồ giác mạc, nhãn áp và đáy mắt.

• Chọn cơ sở uy tín: Ưu tiên bệnh viện hoặc trung tâm mắt đạt chuẩn quốc tế, có đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm.

• Chăm sóc sau mổ: Tuân thủ nhỏ thuốc, hạn chế bụi bẩn, và tái khám đúng lịch hẹn.

>>>Xem thêm:

• Thoái hóa điểm vàng ở mắt: Dấu hiệu, nguy cơ và cách bảo vệ
• Mắt loạn có mổ được không? Nên mổ bằng phương pháp nào?

Mổ mắt là giải pháp hiện đại, mang lại thị lực tốt và tự do khỏi kính gọng, nhưng không phải ai cũng phù hợp. Lời khuyên quan trọng nhất: hãy đi khám tại cơ sở nhãn khoa uy tín, nghe tư vấn trực tiếp từ bác sĩ để quyết định. Đừng chỉ dựa vào lời quảng cáo hay kinh nghiệm truyền miệng.