Phân biệt cúm A và Covid để điều trị đúng

Phân biệt cúm A và Covid sẽ giúp người bệnh điều trị đúng và tránh biến chứng nguy hiểm. Hai bệnh đều có triệu chứng giống nhau như sốt, ho, đau họng, mệt mỏi nên rất dễ nhầm lẫn, đặc biệt trong mùa dịch bệnh hô hấp. Bài viết này Dược CPC1 Hà Nội sẽ giúp bạn nhận biết điểm khác nhau, phương pháp chẩn đoán, cách điều trị từng bệnh và cách bảo vệ cơ thể hiệu quả trước cúm A và Covid.

Vì sao dễ nhầm cúm A với Covid?

Cúm A và Covid đều là bệnh đường hô hấp do tác nhân là virus gây ra, có nguồn lây nhiễm chủ yếu qua giọt bắn và tiếp xúc gần. Chính sự tương đồng lớn về triệu chứng, đặc điểm lâm sàng và thời gian ủ bệnh khiến nhiều người khó phân biệt hai bệnh, dẫn đến chủ quan hoặc điều trị không đúng cách.

Cả hai bệnh đều khởi phát với các biểu hiện sốt, ho, mệt mỏi, đau họng, đau nhức cơ thể, nghẹt mũi, sổ mũi… khiến chúng rất dễ bị nhầm với nhau và thậm chí dễ lẫn với cảm lạnh thông thường. Những triệu chứng này đều xuất hiện khi hệ thống miễn dịch phản ứng lại virus, vì vậy cảm giác bệnh lý ban đầu gần như giống nhau ở hầu hết người mắc.

Ngoài ra, thời gian ủ bệnh của cúm A và Covid khá gần nhau, nên việc xác định giai đoạn mắc bệnh qua thời điểm phát triệu chứng là rất khó. Môi trường lây nhiễm cũng tương đồng, đặc biệt là trường học, nơi làm việc, khu vực đông người.

Cúm A khác Covid như thế nào?

Mặc dù đều là bệnh đường hô hấp và có nhiều biểu hiện tương đồng, cúm A và Covid vẫn có những điểm khác nhau rõ rệt về tác nhân gây bệnh, mức độ lây lan, triệu chứng nổi bật, cũng như nguy cơ biến chứng.

Tác nhân gây bệnh

• Cúm A do các chủng virus cúm Influenza A (A/H1N1, A/H3N2…) gây ra.

• Covid do virus SARS-CoV-2 thuộc họ coronavirus gây ra.

Hai virus hoàn toàn khác nhau về cấu trúc và cơ chế xâm nhập tế bào, dẫn đến sự khác biệt trong mức độ lây lan cũng như đáp ứng miễn dịch.

Tốc độ lây lan và nguy cơ bùng phát dịch

Covid có khả năng lây lan mạnh hơn cúm A nhờ tải lượng virus cao trong giai đoạn đầu và khả năng lây ngay cả khi không có triệu chứng. Trong khi đó, cúm A thường lây nhanh và bùng phát dịch quy mô nhỏ như Covid.

Triệu chứng đặc trưng

• Cúm A thường khởi phát đột ngột với sốt cao, đau nhức cơ, đau đầu, mệt lả, ho khan, đau họng, sổ mũi.

• Covid ngoài triệu chứng giống cúm còn thường kèm mất vị giác, mất khứu giác, hoặc khó thở rõ rệt hơn trong các trường hợp nặng. Những dấu hiệu này ít gặp ở cúm A.

Mức độ nặng và biến chứng

• Cúm A có thể gây biến chứng viêm phổi, bội nhiễm vi khuẩn, viêm tai giữa, nhất là ở trẻ nhỏ và người già.

• Covid gây nhiều biến chứng nghiêm trọng hơn như suy hô hấp cấp, tổn thương phổi kéo dài, rối loạn đông máu, biến chứng tim mạch và hội chứng hậu Covid.

Thời gian ủ bệnh và khả năng lây từ người không triệu chứng

• Cúm A ủ bệnh khoảng 1 - 4 ngày.

• Covid ủ bệnh trung bình 2 - 5 ngày và lây mạnh ngay cả khi chưa có triệu chứng. Điều này khiến Covid khó kiểm soát hơn và dễ phát tán trong cộng đồng.

Chẩn đoán giúp phân biệt cúm A và Covid

Do cúm A và Covid có nhiều triệu chứng giống nhau như sốt, ho, mệt mỏi, đau họng, đau nhức cơ thể, việc dựa vào đặc điểm lâm sàng rất dễ nhầm lẫn. Cả hai đều có nguồn lây nhiễm qua giọt bắn và thời gian ủ bệnh tương đối gần nhau, nên chỉ đánh giá cảm tính là không đủ.

Vì vậy, chẩn đoán xét nghiệm là bước quan trọng nhất. Chỉ thông qua test nhanh – PCR cúm A hoặc test nhanh – PCR SARS-CoV-2 mới xác định chính xác tác nhân gây bệnh. Người có triệu chứng nghi ngờ nên xét nghiệm sớm, nhất là khi trong khu vực có dịch bệnh.

Bên cạnh đó, dù chờ kết quả hay đã có kết quả, người bệnh vẫn cần tuân thủ biện pháp phòng ngừa như đeo khẩu trang, rửa tay, hạn chế tiếp xúc để bảo vệ hệ thống miễn dịch và giảm nguy cơ lây lan cho cộng đồng.

Cách điều trị cúm A và Covid

Mặc dù đều là bệnh do virus đường hô hấp gây ra và có nhiều triệu chứng giống nhau, nhưng phác đồ điều trị cúm A và Covid không hoàn toàn giống nhau. Việc phân biệt đúng tác nhân gây bệnh giúp người bệnh được điều trị phù hợp, hạn chế biến chứng và rút ngắn thời gian hồi phục.

Điều trị cúm A

Để kiểm soát các triệu chứng và hạn chế nguy cơ biến chứng, việc điều trị cúm A thường bao gồm:

• Thuốc kháng virus (như oseltamivir) có thể được chỉ định trong 48 giờ đầu để giảm triệu chứng và nguy cơ biến chứng.

• Thuốc hạ sốt, giảm đau theo hướng dẫn y khoa, tránh tự ý phối hợp nhiều hoạt chất.

• Bổ sung nước và điện giải, giữ ấm và nghỉ ngơi đầy đủ để hỗ trợ hệ miễn dịch.

• Dùng thuốc giảm ho, thuốc xịt họng, thuốc thông mũi an toàn nếu có triệu chứng khó chịu.

• Bổ sung vitamin C, kẽm hoặc các sản phẩm tăng đề kháng khi cần thiết.

• Theo dõi sát các dấu hiệu bất thường như khó thở, sốt cao kéo dài, ho nặng hơn.

Lưu ý, việc dùng thuốc cần có chỉ định của bác sĩ và hướng dẫn của cán bộ y tế.

Điều trị Covid

Covid có thể diễn biến từ nhẹ đến nặng, vì vậy người bệnh cần áp dụng điều trị phù hợp dựa trên mức độ bệnh:

• Nghỉ ngơi, uống đủ nước, dinh dưỡng đầy đủ là nền tảng cho hầu hết trường hợp nhẹ điều trị tại nhà.

• Thuốc hạ sốt, giảm đau dùng khi sốt hoặc đau nhức.

• Thuốc kháng virus đặc hiệu có thể được chỉ định cho nhóm nguy cơ cao theo phác đồ của Bộ Y tế.

• Cách ly, đeo khẩu trang, vệ sinh tay để hạn chế nguy cơ lây lan virus cho người khác.

• Theo dõi sát dấu hiệu nặng: khó thở, SpO₂ < 96%, đau tức ngực, lơ mơ… và đến bệnh viện ngay khi xuất hiện các triệu chứng này.

Biện pháp bảo vệ cơ thể trước Covid và cúm A

Covid và cúm A đều là bệnh đường hô hấp do tác nhân virus gây ra, có nguồn lây nhiễm chủ yếu qua giọt bắn và tiếp xúc gần. Cả hai đều có thời gian ủ bệnh ngắn, dễ khởi phát với các triệu chứng tương tự. Vì vậy, chủ động thực hiện biện pháp phòng ngừa là cách hiệu quả nhất để bảo vệ bản thân và cộng đồng trước khi phải dựa vào điều trị.

Tăng cường hệ thống miễn dịch

• Ăn uống đủ chất, bổ sung vitamin và khoáng chất để cơ thể chống lại tác nhân gây bệnh.

• Ngủ đủ giấc, vận động đều đặn để cải thiện miễn dịch và giảm nguy cơ gặp các đặc điểm lâm sàng nặng.

Giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống

• Rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn trước khi ăn, sau khi ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc nơi công cộng.

• Đeo khẩu trang tại nơi đông người, thời điểm dịch bệnh tăng cao hoặc khi có triệu chứng nhẹ như ho, sổ mũi, đau họng.

Hạn chế tiếp xúc nguồn lây nhiễm

• Tránh tiếp xúc gần với người đang có biểu hiện sốt, ho, mệt mỏi.

• Vệ sinh bề mặt tiếp xúc thường xuyên như tay nắm cửa, bàn ghế, điện thoại.

Tiêm vaccine đầy đủ

• Vaccine Covid và cúm mùa đều giúp giảm tỷ lệ mắc bệnh và nguy cơ biến chứng nặng.

• Đặc biệt quan trọng đối với người già, trẻ nhỏ, người có bệnh nền hoặc hệ miễn dịch yếu.

Chủ động phòng ngừa tại nơi làm việc và trường học

• Tăng thông thoáng không gian, hạn chế tụ tập khi đang trong vùng dịch.

• Báo ngay cho cơ sở y tế nếu có nhiều người cùng lúc xuất hiện triệu chứng nghi ngờ.

Cách phân biệt chính xác cúm A hay Covid là chẩn đoán xét nghiệm, đặc biệt trong bối cảnh các bệnh lý hô hấp gia tăng. Dù mắc cúm A hay Covid, việc điều trị đúng phác đồ, chăm sóc đúng cách và theo dõi triệu chứng sát sao sẽ giúp rút ngắn thời gian hồi phục và giảm nguy cơ biến chứng. 

>>>Xem thêm:

• Cúm A có nguy hiểm không và khi nào cần đi bệnh viện?

Quan trọng hơn, mỗi người cần duy trì biện pháp phòng ngừa để bảo vệ bản thân, gia đình và cộng đồng trước sự lưu hành đồng thời của cả hai bệnh. Nếu có dấu hiệu bất thường hoặc bệnh diễn tiến nặng, hãy đến cơ sở y tế sớm để được hỗ trợ kịp thời.