Đỏ mắt không nên ăn gì và nên bổ sung gì để mau khỏi?

Đỏ mắt, hay còn gọi là viêm kết mạc, là tình trạng thường gặp với biểu hiện ngứa, rát và khó chịu. Ngoài việc dùng thuốc nhỏ mắt theo chỉ định của bác sĩ, chế độ ăn uống cũng ảnh hưởng lớn đến tốc độ hồi phục. Theo Viện Mắt Trung ương, một số thực phẩm có thể làm tăng viêm, trong khi các thực phẩm khác lại giúp hỗ trợ quá trình lành mắt. Bài viết này CPC1 Hà Nội tổng hợp lời khuyên từ chuyên gia nhãn khoa kết hợp với dinh dưỡng học, giúp bạn ăn uống đúng cách để mắt nhanh khỏi.

Vì sao chế độ ăn uống ảnh hưởng đến mắt đỏ?

Chế độ ăn uống không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe toàn thân mà còn tác động trực tiếp đến tình trạng viêm kết mạc. Khi mắt đỏ, các mạch máu ở kết mạc giãn nở và dễ bị kích ứng. Lúc này, những gì bạn ăn có thể hoặc làm tình trạng viêm kéo dài, hoặc giúp mắt nhanh chóng hồi phục.

Các thực phẩm giàu chất béo bão hòa, đường tinh luyện hay đồ cay nóng có thể làm tăng phản ứng viêm. Chẳng hạn, ớt, tiêu, gừng dễ kích thích tuần hoàn máu, khiến mắt nóng rát hơn; trong khi rượu bia và cà phê lại gây mất nước, làm màng nước mắt kém ổn định, gây khô và khó chịu. Một báo cáo của National Eye Institute (NEI, 2020) cho thấy chế độ ăn nhiều đường và chất béo bão hòa làm tăng stress oxy hóa, từ đó cản trở quá trình hồi phục ở mắt.

Ngược lại, thực phẩm giàu vitamin và chất chống oxy hóa lại đóng vai trò như “lá chắn” bảo vệ. Vitamin A trong cà rốt, cải xoăn, rau bina giúp tái tạo biểu mô giác mạc; vitamin C trong cam, kiwi, ổi tăng tổng hợp collagen và củng cố thành mạch máu; còn Omega-3 từ cá hồi, hạt chia, óc chó có đặc tính kháng viêm mạnh. American Academy of Ophthalmology (2021) khẳng định bổ sung Omega-3 có thể giảm viêm bề mặt nhãn cầu và cải thiện khô mắt chỉ sau vài tuần.

Ngoài ra, việc duy trì đủ nước cũng vô cùng quan trọng. Uống nước lọc đều đặn và bổ sung rau củ giàu nước như dưa leo, bí đao giúp màng nước mắt duy trì độ ẩm ổn định. Theo World Health Organization (WHO, 2019), cấp đủ nước cho cơ thể góp phần bảo vệ sự cân bằng dịch trong mắt, nhờ đó giảm kích ứng và rát đỏ.

Sai lầm thường gặp khi ăn uống lúc bị đỏ mắt

Nhiều người có những thói quen ăn uống tưởng chừng vô hại nhưng lại ảnh hưởng xấu đến mắt khi đang bị viêm:

• Ăn cay nóng để “giải cảm”: Các món ăn cay nóng như ớt, tiêu, gừng có thể làm tăng nhiệt độ cơ thể, kích thích tuần hoàn máu và khiến mắt đỏ hơn. National Eye Institute (NEI, 2020) chỉ ra rằng thực phẩm gây phản ứng viêm toàn thân có thể làm nặng thêm tình trạng viêm ở mắt.

• Uống bia rượu, cà phê cho tỉnh táo: Rượu bia và caffeine đều có tính chất lợi tiểu, gây mất nước, làm khô mắt và khiến mắt khó chịu hơn.

• Dùng hải sản dù đang viêm kết mạc: American Academy of Ophthalmology (AAO, 2021) ghi nhận rằng các phản ứng dị ứng từ thực phẩm có thể làm nặng thêm viêm kết mạc dị ứng hoặc kích thích kết mạc đang tổn thương.

Những thực phẩm cần kiêng để mắt nhanh khỏi

Khi bị đỏ mắt, chế độ ăn uống không phù hợp có thể làm phản ứng viêm kéo dài và gây khó chịu hơn. Để mắt nhanh hồi phục, bạn nên hạn chế những nhóm thực phẩm sau:

• Thức ăn nhanh và thực phẩm nhiều dầu mỡ bão hòa: Các loại thức ăn nhanh, đồ chiên rán thường chứa nhiều chất béo bão hòa và trans-fat. Những chất này thúc đẩy phản ứng viêm toàn thân, khiến tình trạng viêm kết mạc kéo dài hơn. Ngoài ra, phụ gia và muối trong thực phẩm chế biến sẵn còn làm cơ thể giữ nước, gây sưng nề ở mắt.National Eye Institute (NEI, 2020) khuyến cáo hạn chế thức ăn nhanh để giảm nguy cơ stress oxy hóa và viêm ở mắt.

• Đồ cay nóng (ớt, tiêu, tỏi, gừng): Gia vị cay, nóng làm tăng nhiệt độ cơ thể, thúc đẩy tuần hoàn máu và có thể khiến mạch máu kết mạc giãn nở nhiều hơn. Điều này khiến mắt đỏ rát và lâu lành. Theo American Academy of Ophthalmology (AAO, 2021), các thực phẩm gây kích thích tuần hoàn mạnh có thể làm tăng triệu chứng đỏ mắt ở bệnh nhân viêm kết mạc.

• Rượu bia, nước ngọt và nước có gas:  Rượu bia chứa ethanol, còn cà phê, nước ngọt có gas lại chứa caffeine và đường tinh luyện. Những chất này có tính lợi tiểu, gây mất nước và làm màng nước mắt kém ổn định, dẫn đến khô mắt và khó chịu. World Health Organization (WHO, 2019) nhấn mạnh rằng đồ uống có cồn và nhiều đường làm gia tăng nguy cơ mất cân bằng dịch trong cơ thể, từ đó ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe mắt.

• Thủy hải sản dễ gây dị ứng: American Academy of Ophthalmology (AAO, 2021) cho biết các phản ứng dị ứng từ thực phẩm có thể làm trầm trọng thêm viêm kết mạc dị ứng. Với những người có cơ địa nhạy cảm, tôm, cua, mực, cá biển có thể gây dị ứng, làm tăng phản ứng ngứa, đỏ và viêm ở mắt. Trong giai đoạn mắt đang viêm, việc tiêu thụ hải sản dễ làm tình trạng nặng hơn.

• Rau muống (theo khuyến nghị của Đông y): Đông y cho rằng rau muống có tính “phản tác dụng” trong giai đoạn phục hồi viêm, có thể kích thích sẹo lồi hoặc làm viêm kéo dài. Dù chưa có nghiên cứu khoa học hiện đại nào khẳng định chắc chắn, nhiều bác sĩ Đông y vẫn khuyên nên kiêng rau muống trong giai đoạn mắt đỏ để tránh rủi ro.

Thực phẩm thay thế giúp làm dịu và phục hồi mắt

Thay vì những thực phẩm trên, bạn nên tập trung vào các loại thức ăn có tính mát, kháng viêm và giàu vitamin.

• Thực phẩm giàu Omega-3: Cá hồi, cá thu, hạt óc chó, hạt chia giúp giảm viêm hiệu quả.

• Rau lá xanh đậm: Rau bina, cải xoăn, súp lơ xanh chứa nhiều vitamin A và chất chống oxy hóa giúp bảo vệ mắt.

• Trái cây giàu vitamin C: Cam, dâu tây, kiwi, ổi giúp tăng cường hệ miễn dịch và làm lành các mô.

• Nước ép rau củ: Nước ép cà rốt, dưa chuột, bí đao... có tính mát, giúp thanh nhiệt và giải độc cho cơ thể.

• Uống nhiều nước lọc: Uống đủ nước là điều cần thiết để duy trì độ ẩm cho mắt và toàn bộ cơ thể.

>>>Xem thêm:

• Ăn cà rốt có bổ mắt không? Chuyên gia nói gì
• Những thực phẩm nào giàu vitamin a tốt cho mắt?

Chế độ ăn uống hợp lý đóng vai trò quan trọng trong việc rút ngắn thời gian phục hồi đỏ mắt. Bạn nên tránh thực phẩm dễ gây viêm, đồng thời bổ sung thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất. Nếu tình trạng kéo dài trên 1 tuần hoặc kèm theo triệu chứng bất thường (mắt sưng nhiều, có mủ, giảm thị lực), hãy đi khám tại cơ sở nhãn khoa uy tín để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.