Làm gì khi trẻ bị cảm lạnh? Cách xử lý đúng để bé nhanh hồi phục

Cảm lạnh là một trong những bệnh lý phổ biến nhất ở trẻ nhỏ, đặc biệt trong giai đoạn thời tiết giao mùa. Dù không nguy hiểm như cúm, nhưng nếu chăm sóc sai cách, cảm lạnh vẫn có thể gây biến chứng như viêm phổi, viêm tai giữa hoặc kéo dài thời gian bệnh. Vậy làm gì khi trẻ bị cảm lạnh để bé nhanh hồi phục, an toàn và không cần lạm dụng thuốc? Bài viết sau sẽ giúp bố mẹ hiểu đúng  xử lý đúng để chăm con hiệu quả nhất. Cùng CPC1 Hà Nội tìm hiểu chi tiết nhé!

Dấu hiệu trẻ bị cảm lạnh là gì?

Cảm lạnh ở trẻ thường bắt đầu với các triệu chứng nhẹ nhưng tiến triển rõ ràng trong 1–2 ngày. Bố mẹ có thể nhận biết trẻ bị cảm lạnh thông qua các dấu hiệu phổ biến như: sổ mũi, nghẹt mũi, ho nhẹ, hắt hơi, đau họng, hoặc mệt mỏi. Một số trẻ có thể kèm sốt nhẹ dưới 38,5°C, chảy nước mắt hoặc biếng ăn do khó chịu.

Ngoài ra, trẻ nhỏ thường quấy khóc hơn bình thường, ngủ không sâu giấc và hay đòi bế. Nếu kéo dài, dịch mũi của trẻ có thể chuyển từ trong sang vàng nhạt hoặc xanh nhạt, đây là tiến trình bình thường của cảm lạnh, không phải dấu hiệu nhiễm khuẩn nặng. Việc quan sát sớm những biểu hiện này giúp bố mẹ có cách chăm sóc kịp thời và hạn chế biến chứng.

Nguyên nhân khiến trẻ bị cảm lạnh?

Có nhiều yếu tố khiến trẻ dễ mắc cảm lạnh, chủ yếu liên quan đến vi rút và môi trường sống. Một số nguyên nhân phổ biến gồm:

Nhiễm virus đường hô hấp

Phần lớn các trường hợp cảm lạnh ở trẻ xuất phát từ các vi rút như rhinovirus, adenovirus hoặc coronavirus nhóm nhẹ. Những vi rút này lây lan nhanh qua giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện gần trẻ.

Hệ miễn dịch của trẻ còn yếu

Trẻ nhỏ có sức đề kháng chưa phát triển hoàn chỉnh, vì vậy cơ thể khó chống lại các tác nhân gây bệnh. Đây là lý do trẻ dễ mắc cảm lạnh hơn người lớn, đặc biệt khi tiếp xúc với môi trường thay đổi thất thường.

Thời tiết chuyển mùa

Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột, độ ẩm không ổn định hoặc không khí lạnh dễ khiến niêm mạc mũi họng của trẻ bị khô, tạo điều kiện cho virus xâm nhập.

Tiếp xúc với người đang bị cảm lạnh

Trẻ rất dễ lây bệnh khi ở gần người nhiễm vi rút, nhất là trong gia đình hoặc khi đi nhà trẻ – nơi tiếp xúc gần là khó tránh.

Môi trường sống không phù hợp

Phòng quá lạnh, bí bách, ít thông gió hoặc không được vệ sinh thường xuyên dễ làm vi rút tồn tại lâu hơn và tấn công trẻ. Ngoài ra, việc không giữ ấm đúng cách cũng khiến trẻ dễ bị nhiễm lạnh.

Làm gì khi trẻ bị cảm lạnh?

Khi trẻ bị cảm lạnh, bố mẹ cần biết cách xử lý đúng ngay từ đầu để giảm triệu chứng và hỗ trợ bé phục hồi nhanh hơn. Dưới đây là những việc quan trọng bố mẹ nên thực hiện:

Cho trẻ nghỉ ngơi 

Nghỉ ngơi là yếu tố quan trọng giúp hệ miễn dịch của trẻ hoạt động hiệu quả hơn. Khi trẻ được nghỉ ngơi đầy đủ, cơ thể có thời gian phục hồi và chống lại virus. Bố mẹ nên hạn chế cho bé vận động mạnh, giữ không gian yên tĩnh để bé dễ ngủ và thư giãn.

Cải thiện các triệu chứng, hạ sốt

Khi trẻ sốt hoặc mệt mỏi, bố mẹ có thể cho trẻ uống paracetamol đúng liều theo chỉ định để hạ sốt và giảm đau nhức. Nếu bé bị nghẹt mũi, chảy mũi, có thể nhỏ nước muối sinh lý và hút mũi nhẹ nhàng để giúp bé dễ thở hơn. Việc tắm nước ấm, chườm ấm hoặc giữ phòng thoáng mát cũng giúp giảm khó chịu.

Bổ sung nhiều nước

Trẻ bị cảm lạnh rất dễ mất nước do sốt hoặc ăn uống kém, vì vậy bố mẹ cần cho bé uống nước thường xuyên. Nước lọc, sữa, nước điện giải (theo hướng dẫn bác sĩ) đều giúp bù nước hiệu quả. Trẻ lớn hơn có thể uống thêm nước ấm như nước chanh mật ong (trên 1 tuổi) để làm dịu cổ họng.

Cho trẻ ngủ đủ giấc

Giấc ngủ chất lượng giúp tăng cường đề kháng và cải thiện tốc độ phục hồi của trẻ. Hãy giữ phòng ngủ yên tĩnh, thoáng và đủ ấm để bé dễ ngủ. Với trẻ nhỏ, bố mẹ có thể cho bé ngủ thêm các giấc ngắn ban ngày để cơ thể nhanh lấy lại năng lượng.

Những việc không nên làm khi trẻ bị cảm lạnh?

Khi trẻ bị cảm lạnh, để tránh làm bệnh của bé nặng hơn, bố mẹ cần lưu ý không nên làm những điều sau:

• Tự ý dùng thuốc cho trẻ: Có thể gây tác dụng phụ hoặc không phù hợp với độ tuổi của bé.

• Ủ ấm quá mức: Quấn nhiều lớp khiến trẻ bí bách, đổ mồ hôi và dễ sốt cao hơn.

• Cho trẻ ăn đồ lạnh hoặc nhiều đường: Làm tăng ho, kích ứng họng và giảm khả năng miễn dịch.

• Đưa trẻ đến nơi đông người: Bé dễ nhiễm thêm vi khuẩn, virus khiến bệnh kéo dài.

• Dùng mẹo dân gian không an toàn: Xông hơi, đánh gió hoặc dùng lá thảo dược tùy tiện có thể gây bỏng hoặc dị ứng.

Khi nào cần đưa trẻ đi khám bác sĩ?

Nếu trẻ bị cảm lạnh nhưng xuất hiện những dấu hiệu dưới đây, cha mẹ nên đưa bé đi thăm khám càng sớm càng tốt:

• Sốt cao kéo dài trên 48 giờ, đặc biệt khi trẻ dưới 3 tháng tuổi.

• Khó thở, thở nhanh, thở rút lõm ngực, thở khò khè.

• Nôn nhiều, bỏ bú hoặc không chịu ăn uống, dấu hiệu mất nước (khô môi, tiểu ít).

• Ho nặng dần, ho liên tục gây nôn hoặc khiến trẻ mất ngủ.

• Ngủ li bì bất thường, quấy khóc không dỗ được.

• Có dấu hiệu đau tai, chảy dịch tai.

• Phát ban kèm theo sốt.

• Cảm lạnh kéo dài trên 10 ngày không cải thiện.

Cách phòng ngừa cảm lạnh cho trẻ

Để giảm nguy cơ trẻ bị cảm lạnh, cha mẹ có thể áp dụng một số biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả sau:

• Rửa tay thường xuyên cho trẻ và người chăm sóc, đặc biệt trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.

• Giữ ấm cơ thể, nhất là vùng cổ, ngực, bàn chân khi thời tiết lạnh.

• Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với người đang bị cảm hoặc ho, sổ mũi.

• Vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, khử khuẩn đồ chơi, vật dụng trẻ dùng hằng ngày.

• Cho trẻ ăn uống đầy đủ chất, tăng cường rau xanh, trái cây để nâng sức đề kháng.

• Bổ sung vitamin D và cho bé tắm nắng đúng cách.

• Giữ độ ẩm không khí hợp lý trong phòng, tránh không gian quá khô.

• Tiêm phòng cúm đúng lịch, đặc biệt trong mùa lạnh hoặc khi dịch lưu hành.

Xem thêm: trẻ bị cảm lạnh nên ăn gì, mẹ bị cảm lạnh có cho con bú được không

Biết làm gì khi trẻ bị cảm lạnh sẽ giúp bố mẹ chăm sóc bé đúng cách, hạn chế biến chứng và rút ngắn thời gian bệnh. Đa số trẻ sẽ tự hồi phục sau 7-10 ngày nếu được nghỉ ngơi, uống đủ nước, hạ sốt đúng cách và giữ ấm hợp lý. Tuy nhiên, bố mẹ cần luôn quan sát kỹ các dấu hiệu bất thường để đưa trẻ đi khám kịp thời. Chăm sóc đúng – hiểu đúng chính là chìa khóa để bé nhanh khỏe mạnh và phát triển toàn diện.