Nghẹt mũi kéo dài có sao không? 7 nguyên nhân và cách điều trị

Nghẹt mũi kéo dài (hoặc nghẹt mũi mạn tính) là tình trạng tắc nghẽn đường thở qua mũi liên tục hoặc tái phát trong nhiều tuần, nhiều tháng, thường được định nghĩa là kéo dài hơn 10-12 tuần. Đây không chỉ là một triệu chứng gây khó chịu mà còn là dấu hiệu cảnh báo của một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn cần được chẩn đoán và điều trị triệt để. Việc hiểu rõ nguyên nhân cốt lõi và các phương pháp điều trị chuyên sâu là chìa khóa để giải quyết triệt để tình trạng này. Cùng CPC1 Hà Nội tìm hiểu chi tiết nhé!

Nghẹt mũi kéo dài có sao không?

Tình trạng nghẹt mũi mạn tính gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống:

• Rối loạn giấc ngủ: Buộc phải thở bằng miệng, dẫn đến ngáy, khô miệng và tăng nguy cơ ngưng thở khi ngủ (Sleep Apnea).

• Ảnh hưởng đến xoang và tai: Tắc nghẽn khiến dịch nhầy ứ đọng, dễ gây viêm xoang mạn tính và viêm tai giữa tái phát.

• Suy giảm chất lượng sống: Giảm khứu giác, ảnh hưởng đến vị giác, gây mệt mỏi, khó tập trung và thay đổi tâm trạng.

• Thay đổi cấu trúc mặt (ở trẻ em): Thở miệng kéo dài có thể ảnh hưởng đến sự phát triển hàm và răng.

7 nguyên nhân cốt lõi gây nghẹt mũi lâu ngày không khỏi

Nghẹt mũi mạn tính thường là kết quả của nhiều yếu tố kết hợp, chứ không đơn thuần là cảm lạnh thông thường.

Viêm xoang mãn tính (Chronic Sinusitis

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Viêm xoang mạn tính xảy ra khi các khoang cạnh mũi (xoang) bị viêm và sưng tấy trong thời gian dài, ngăn cản sự dẫn lưu bình thường của dịch nhầy.

Triệu chứng: Nghẹt mũi, chảy dịch mũi sau, đau hoặc nặng mặt, giảm hoặc mất khứu giác kéo dài.

Dị ứng đường hô hấp mãn tính (Chronic Allergies)

Phản ứng quá mức của cơ thể với các dị nguyên phổ biến như mạt bụi nhà, lông thú cưng, nấm mốc hoặc phấn hoa theo mùa có thể gây viêm niêm mạc mũi kéo dài.

Dạng bệnh: Thường là Viêm mũi dị ứng.

Tắc nghẽn mũi mãn tính (Thực thể)

Đây là các vấn đề cấu trúc giải phẫu bên trong mũi, gây tắc nghẽn cơ học.

• Vẹo vách ngăn mũi: Vách ngăn bị cong lệch bẩm sinh hoặc do chấn thương, cản trở luồng khí.

• Polyp mũi: Các khối u mềm, không đau, phát triển từ niêm mạc mũi hoặc xoang, làm bít tắc đường thở.

Nhiễm trùng đường hô hấp trên tái phát

Nếu hệ miễn dịch suy yếu hoặc tiếp xúc thường xuyên với nguồn bệnh (như môi trường làm việc đông đúc, nhà có trẻ nhỏ), các đợt cảm lạnh hoặc cúm có thể tái phát liên tục, khiến triệu chứng nghẹt mũi không bao giờ dứt hẳn.

Lạm dụng thuốc xịt mũi co mạch (Rhinitis Medicamentosa)

Đây là một nguyên nhân nhân tạo. Việc sử dụng các loại thuốc xịt co mạch như Naphazolin, Oxymetazoline liên tục quá 3 ngày sẽ dẫn đến hiện tượng phản hồi (rebound congestion), khiến niêm mạc mũi bị sưng phù trở lại ngay sau khi thuốc hết tác dụng.

Cảnh báo: Đây là một vòng lặp nghiện thuốc và sưng phù.

Dị ứng thuốc và dị ứng thực phẩm

Một số loại thuốc (như thuốc điều trị huyết áp) hoặc thực phẩm (như sữa, gluten ở người nhạy cảm) có thể gây phản ứng viêm niêm mạc, dẫn đến nghẹt mũi mạn tính không rõ nguyên nhân.

Các bệnh lý miễn dịch và nội tiết

Các bệnh lý toàn thân ít gặp hơn nhưng có thể gây sưng niêm mạc:

• Bệnh lý miễn dịch: Rối loạn tự miễn (ví dụ: Viêm mạch).

• Rối loạn nội tiết: Hypothyroidism (suy giáp) có thể gây sưng niêm mạc mũi.

• Hội chứng trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Dịch axit trào ngược kích thích vùng mũi họng, gây viêm và nghẹt mũi vào ban đêm.

Giải pháp điều trị nghẹt mũi kéo dài chuyên sâu

Giải pháp điều trị phải hướng đến nguyên nhân gốc rễ, thường là sự kết hợp giữa thuốc, quản lý môi trường và, khi cần thiết, can thiệp ngoại khoa.

Điều trị y tế chuyên sâu (Theo chỉ định bác sĩ)

• Corticosteroid xịt mũi: Thuốc nền tảng trong điều trị viêm xoang và viêm mũi dị ứng mạn tính. Chúng giúp giảm viêm và phù nề niêm mạc hiệu quả mà không gây nghiện thuốc.

• Thuốc kháng Histamine: Dùng cho trường hợp nghẹt mũi do dị ứng.

• Thuốc kháng Leukotriene (Montelukast): Giúp kiểm soát phản ứng viêm kéo dài.

Quản lý dị ứng và môi trường

• Xác định dị nguyên: Thực hiện xét nghiệm dị ứng để xác định chính xác tác nhân gây bệnh.

• Dọn dẹp môi trường: Sử dụng máy lọc không khí HEPA, giữ phòng ngủ sạch sẽ, giặt ga trải giường bằng nước nóng (60 độ C).

• Liệu pháp miễn dịch: Tiêm hoặc ngậm dưới lưỡi các liều dị nguyên nhỏ để cơ thể dần thích nghi (Dành cho dị ứng nghiêm trọng).

Can thiệp ngoại khoa (Khi cần thiết)

Phẫu thuật được chỉ định khi nghẹt mũi do tắc nghẽn thực thể.

• Phẫu thuật chỉnh hình vách ngăn (Septoplasty): Khắc phục vẹo vách ngăn.

• Phẫu thuật nội soi mũi xoang (FESS): Loại bỏ polyp hoặc mở rộng các lỗ thông xoang bị tắc.

Chăm sóc tại nhà và duy trì độ ẩm

• Rửa mũi thường xuyên: Sử dụng bình rửa mũi với dung dịch nước muối sinh lý ấm để làm sạch và làm loãng chất nhầy.

• Máy tạo độ ẩm: Duy trì độ ẩm phòng ngủ (40-60%) để hỗ trợ niêm mạc.

• Tránh chất kích thích: Tránh tuyệt đối khói thuốc lá, hóa chất mạnh.

Khi nào cần khám bác sĩ chuyên khoa?

Bạn cần tìm kiếm sự tư vấn y tế ngay lập tức nếu gặp một trong các dấu hiệu sau:

• Nghẹt mũi kéo dài hơn 10-12 ngày và không thuyên giảm với các biện pháp chăm sóc tại nhà.

• Nghẹt mũi chỉ xảy ra ở một bên và không thay đổi theo tư thế.

• Kèm theo sốt cao, đau đầu dữ dội, hoặc dịch mũi có màu xanh đậm/vàng đậm và có mùi hôi.

• Chảy máu mũi thường xuyên không rõ nguyên nhân.

• Suy giảm hoặc mất hẳn khứu giác.

Nghẹt mũi kéo dài là một vấn đề sức khỏe phức tạp, đòi hỏi sự kiên nhẫn trong việc chẩn đoán chính xác nguyên nhân. Bằng cách loại bỏ các yếu tố kích thích môi trường, sử dụng các phương pháp điều trị y tế thích hợp và đặc biệt là tránh lạm dụng thuốc xịt mũi co mạch, bạn có thể kiểm soát và loại bỏ tình trạng nghẹt mũi mạn tính, phục hồi chất lượng cuộc sống và sức khỏe hô hấp.

Xem thêm: chữa nghẹt mũi bằng điện chuẩn, bấm huyệt trị nghẹt mũi sổ mũi