Trẻ bị cảm lạnh rét run nguyên nhân do đâu? Cách điều trị?

Trẻ bị cảm lạnh rét run là tình trạng khiến nhiều phụ huynh lo lắng, đặc biệt khi trẻ trở nên mệt mỏi, khó chịu và run rẩy từng cơn. Rét run thực chất là phản ứng sinh lý khi cơ thể tăng nhiệt để chống lại virus gây cảm lạnh, nhưng nếu không xử lý đúng cách, trẻ có thể gặp phải nhiều biến chứng nguy hiểm. Bài viết dưới đây cpc1hn sẽ giúp bố mẹ hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu và cách chăm sóc trẻ bị cảm lạnh rét run an toàn, hiệu quả ngay tại nhà.

Trẻ bị cảm lạnh rét run là gì?

Cảm lạnh là bệnh lý đường hô hấp trên do virus gây ra. Khi trẻ bị cảm lạnh kèm theo rét run, điều này cho thấy cơ thể trẻ đang phản ứng mạnh với tác nhân gây bệnh. Rét run xuất hiện khi thân nhiệt tăng nhanh, khiến trẻ run bần bật, nổi da gà và có cảm giác lạnh dù đang sốt.

Đây là cơ chế bình thường của hệ miễn dịch. Tuy nhiên, nếu rét run kéo dài hoặc đi kèm các dấu hiệu nghiêm trọng hơn, bố mẹ cần theo dõi cẩn thận vì có khả năng bệnh tiến triển nặng hoặc liên quan đến các vấn đề nhiễm trùng khác.

Trẻ bị cảm lạnh rét run nguyên nhân do đâu?

Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ bị cảm lạnh rét run, phổ biến nhất gồm:

• Nhiễm virus gây cảm lạnh: Rhinovirus là tác nhân thường gặp nhất gây cảm lạnh, ngoài ra còn có adenovirus, coronavirus thường mùa, parainfluenza hoặc RSV. Khi virus xâm nhập, cơ thể trẻ tăng thân nhiệt để tiêu diệt chúng, từ đó gây ra hiện tượng rét run.

• Thời tiết lạnh, thay đổi đột ngột: Trẻ thường dễ cảm lạnh khi thời tiết chuyển mùa, đặc biệt nếu mặc không đủ ấm, ra ngoài trời lạnh hay nằm phòng điều hòa quá lạnh.

• Hệ miễn dịch của trẻ còn yếu: Trẻ nhỏ, nhất là dưới 5 tuổi, có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện nên dễ bị tấn công bởi virus. Khi cơ thể chống lại virus mạnh hơn, trẻ có thể xuất hiện tình trạng rét run.

• Tiếp xúc với người bệnh: Virus cảm lạnh lây qua đường giọt bắn và tiếp xúc bề mặt. Trẻ đi học, đến nơi đông người hoặc sử dụng chung đồ chơi rất dễ nhiễm bệnh.

• Môi trường sống ẩm thấp, kín gió: Không khí lạnh hoặc ẩm ướt tạo điều kiện cho virus tồn tại lâu hơn, tăng nguy cơ khiến trẻ bị cảm lạnh kèm rét run.

Dấu hiệu nhận biết trẻ bị cảm lạnh rét run

Trẻ bị cảm lạnh kèm rét run thường xuất hiện các triệu chứng đặc trưng do cơ thể phản ứng với tình trạng nhiễm virus và hạ thân nhiệt nhẹ. Một số dấu hiệu cha mẹ cần chú ý gồm:

• Trẻ run rẩy từng cơn, nhất là khi mới bắt đầu sốt. Rét run xảy ra do cơ thể tăng sinh nhiệt để chống lại virus.

• Sốt nhẹ đến sốt vừa (khoảng 37,5–38,5°C). Một số trẻ có thể tăng sốt nhanh, kèm cảm giác lạnh dù đang đắp chăn.

• Mũi chảy nước trong, nghẹt mũi, thở khụt khịt. Đây là triệu chứng rất phổ biến của cảm lạnh.

• Ho khan hoặc ho nhẹ, ho tăng hơn về đêm do dịch nhầy chảy xuống họng.

• Người mệt mỏi, quấy khóc, ngủ kém, giảm chơi đùa.

• Da tái nhẹ, nổi gai ốc trong lúc trẻ rét run.

• Ăn uống kém, một số trẻ còn nôn trớ do ho nhiều hoặc đờm ứ.

Điều trị trẻ bị cảm lạnh rét run tại nhà như thế nào?

Khi trẻ bị cảm lạnh kèm rét run, điều quan trọng nhất là giúp cơ thể ổn định thân nhiệt và giảm bớt tình trạng co cơ gây run. Cha mẹ có thể áp dụng các biện pháp điều trị tại nhà sau:

Làm ấm cơ thể từ từ, không ủ nóng đột ngột

Rét run là phản ứng cho thấy thân nhiệt trẻ đang xuống thấp. Vì vậy, cha mẹ nên mặc thêm một lớp áo mỏng, mang tất, đắp chăn nhẹ và cho trẻ ngồi trong phòng kín gió. Tuyệt đối không ủ quá nhiều chăn hoặc chườm nóng lên người trẻ vì có thể khiến trẻ chuyển sang sốt cao nhanh chóng.

Cho trẻ uống nước ấm để ổn định nhiệt độ và giảm run

Nước ấm giúp cơ thể tăng tuần hoàn và làm dịu cảm giác rét. Với trẻ nhỏ, nên cho uống từng ngụm nhỏ để tránh sặc. Trẻ lớn có thể uống nước ấm, nước gừng loãng hoặc canh ấm (nếu trẻ trên 1 tuổi).

Theo dõi thân nhiệt để kịp thời hạ sốt khi cần

Trẻ bị cảm lạnh rét run thường chuyển sang sốt sau vài phút đến vài giờ. Cha mẹ cần đo nhiệt độ 2–3 lần mỗi giờ. Khi trẻ sốt ≥ 38,5°C, có thể dùng paracetamol liều theo cân nặng.

Không dùng ibuprofen khi trẻ chưa được đánh giá đầy đủ về tình trạng mất nước hoặc có vấn đề về tiêu hoá.

Giảm triệu chứng khó chịu ở mũi – họng

Vì cảm lạnh thường kèm nghẹt mũi, trẻ dễ thở kém khiến cơ thể càng lạnh. Cha mẹ có thể áp dụng các cách sau để đường thở thông thoáng sẽ giảm cảm giác run rẩy và mệt mỏi.

• Nhỏ nước muối sinh lý 0,9% để làm sạch mũi

• Hút dịch mũi cho trẻ nhỏ

• Cho trẻ lớn xì mũi nhẹ nhàng

Cho trẻ nghỉ ngơi và tránh tiếp xúc với không khí lạnh

Trong cơn rét run, trẻ không nên ra gió, không nên tắm, không hoạt động mạnh. Nghỉ ngơi giúp cơ thể tập trung chống lại virus và điều chỉnh lại thân nhiệt.

Bổ sung dinh dưỡng ấm - dễ tiêu

Khi đang rét run hoặc sốt nhẹ, trẻ thường ăn kém. Hãy cho trẻ ăn cháo ấm, súp, sữa ấm, đồng thời chia nhỏ bữa để tránh đầy bụng và nôn ói.

Khi nào cần đưa trẻ đi khám bác sĩ?

Trẻ bị cảm lạnh rét run thường tự hồi phục sau vài ngày, nhưng có một số dấu hiệu nguy hiểm cho thấy cơ thể trẻ không kiểm soát được thân nhiệt hoặc đang đối mặt với biến chứng. Cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay khi xuất hiện:

• Rét run kéo dài trên 15–20 phút hoặc tái diễn nhiều lần trong ngày, kèm vẻ mặt tím tái, tay chân lạnh buốt.

• Sốt cao ≥ 39°C sau cơn rét run, hoặc sốt không đáp ứng với thuốc hạ sốt theo liều khuyến nghị.

• Thở nhanh, thở rút lõm ngực, thở khò khè hoặc khó thở, vì đây có thể là dấu hiệu viêm phổi hay viêm tiểu phế quản.

• Co giật, ngủ li bì, khó đánh thức, đây là tình trạng nguy hiểm liên quan đến thân nhiệt tăng đột ngột hoặc nhiễm trùng nặng.

• Trẻ bỏ bú, bỏ ăn hoàn toàn, nôn nhiều, hoặc dấu hiệu mất nước như môi khô, tiểu ít.

• Đau đầu dữ dội, đau tai, quấy khóc liên tục, nghi ngờ viêm tai giữa – biến chứng thường gặp sau cảm lạnh.

• Triệu chứng kéo dài trên 5-7 ngày, không có dấu hiệu cải thiện, hoặc trẻ lại rét run sau khi đã hết sốt.

Việc thăm khám sớm giúp bác sĩ xác định xem trẻ chỉ bị cảm lạnh thông thường hay đã chuyển sang nhiễm trùng hô hấp cần điều trị đặc hiệu.

Cách phòng ngừa trẻ bị cảm lạnh rét run

Để hạn chế tình trạng trẻ cảm lạnh kèm rét run ở trẻ, cha mẹ cần xây dựng thói quen sinh hoạt và chăm sóc phù hợp, đặc biệt trong giai đoạn thời tiết lạnh - ẩm. Một số biện pháp hữu ích gồm:

• Giữ ấm đầy đủ cho trẻ, đặc biệt là ngực, cổ, bàn tay, bàn chân và vùng đầu. Khi ra ngoài trời lạnh, nên đội mũ, đeo khăn và mặc nhiều lớp mỏng để dễ điều chỉnh thân nhiệt.

• Tránh để trẻ thay đổi nhiệt độ đột ngột, ví dụ đang ở ngoài trời lạnh rồi vào phòng máy lạnh, hoặc tắm nước quá lạnh khiến cơ thể không kịp thích nghi.

• Tăng cường dinh dưỡng, bổ sung các thực phẩm giàu vitamin C, vitamin A, kẽm, chất đạm… nhằm hỗ trợ hệ miễn dịch hoạt động tốt hơn.

• Cho trẻ uống đủ nước, vì dịch mũi tăng khi trời lạnh khiến cơ thể mất nước nhanh hơn.

• Tập thói quen rửa tay đúng cách, hạn chế đưa tay lên mắt – mũi – miệng để tránh virus đường hô hấp xâm nhập.

• Giữ không gian sống thoáng, sạch, lau dọn đồ chơi, tay nắm cửa, bề mặt bàn ghế thường xuyên để hạn chế virus tồn tại.

• Tránh tiếp xúc với người đang ốm, ho, hắt hơi, hoặc cho trẻ đeo khẩu trang khi đến nơi đông người.

• Đảm bảo trẻ ngủ đủ giấc, vì giấc ngủ giúp cơ thể phục hồi miễn dịch và giảm nguy cơ nhiễm bệnh.

Những thói quen nhỏ nhưng duy trì lâu dài sẽ giúp giảm đáng kể khả năng trẻ bị cảm lạnh kèm rét run, đồng thời hạn chế các biến chứng nguy hiểm.

Xem thêm: trẻ bị cảm lạnh sổ mũi, bé bị cảm lạnh sốt

Trẻ bị cảm lạnh rét run cần được theo dõi và chăm sóc cẩn thận để tránh sốt cao hay biến chứng. Nhận biết sớm triệu chứng, giữ ấm, vệ sinh tay, bổ sung dinh dưỡng và đảm bảo giấc ngủ là những biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả, giúp trẻ nhanh hồi phục và khỏe mạnh hơn trong mùa lạnh.