Top 10 bệnh về mắt ở trẻ em nguy hiểm mà cha mẹ cần biết

Đôi mắt là cửa sổ tâm hồn của trẻ, giúp trẻ quan sát, học tập và khám phá thế giới xung quanh. Tuy nhiên, trẻ em cũng có nguy cơ mắc nhiều bệnh về mắt, từ nhẹ đến nguy hiểm, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể ảnh hưởng lâu dài tới thị lực. Cha mẹ nên nắm rõ những bệnh về mắt ở trẻ thường gặp để có biện pháp phòng ngừa và chăm sóc hợp lý. Cùng CPC1 Hà Nội tìm hiểu trong bài viết này nhé!

10 bệnh về mắt ở trẻ em phổ biến

Các bệnh về mắt ở trẻ em thường gặp có thể xuất hiện ngay từ khi sinh hoặc phát triển theo quá trình trưởng thành. Dưới đây là 10 căn bệnh phổ biến nhất mà cha mẹ cần quan tâm.

Cận thị

Tật cận thị là một trong những bệnh về mắt ở trẻ em phổ biến nhất hiện nay. Khi bị cận thị, trẻ gặp khó khăn trong việc nhìn rõ các vật ở xa, đôi khi cả các vật ở gần cũng không nhìn rõ.

Những dấu hiệu cảnh báo trẻ có thể bị cận thị bao gồm:

• Trẻ thường xuyên nheo mắt hoặc nghiêng đầu khi quan sát vật ở xa.

• Trẻ cảm thấy mỏi hoặc đau mắt sau khi dùng điện thoại hoặc thiết bị điện tử.

• Trẻ bị nhức đầu hoặc mệt mỏi mắt sau các hoạt động đòi hỏi tập trung thị giác.

• Trẻ cầm sách, điện thoại hoặc các vật gần mắt quá mức.

• Trẻ ngồi quá sát màn hình máy tính, tivi khi học tập hoặc giải trí.

Loạn thị

Loạn thị là một dạng tật khúc xạ phổ biến ở trẻ em, khi giác mạc của trẻ cong không đều, khiến việc nhìn cả vật gần lẫn vật xa trở nên mờ.

Tật loạn thị thường đi kèm với cận thị hoặc viễn thị. Trẻ mắc loạn thị thường gặp các triệu chứng như mờ mắt, mỏi mắt, nhức mắt, và hình ảnh nhìn thấy bị biến dạng hoặc nhòe.

Viễn thị

Viễn thị là một trong bệnh lý về mắt ở trẻ em thường gặp, trái ngược với cận thị, trẻ khó nhìn rõ các vật ở gần nhưng nhìn xa vẫn bình thường. Nguyên nhân chủ yếu là do trục nhãn cầu ngắn hơn bình thường.

Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, viễn thị nhẹ là hiện tượng sinh lý bình thường và thường giảm dần khi mắt phát triển. Tuy nhiên, nếu viễn thị trở nặng, gây mờ mắt liên tục ở một hoặc cả hai mắt, ảnh hưởng đến sự phát triển thị giác hoặc dẫn đến lác mắt, trẻ cần được khám và điều chỉnh bằng kính cầu lồi.

Đục thủy tinh thể

Đục thủy tinh thể không chỉ xuất hiện ở người lớn mà còn là một trong những bệnh về mắt ở trẻ em phổ biến hiện nay. Bệnh xảy ra khi thủy tinh thể của một hoặc cả hai mắt bị mờ đục. Trẻ có thể bị đục thủy tinh thể bẩm sinh hoặc do chấn thương. Ước tính mỗi năm trên thế giới có khoảng 20.000 - 40.000 trẻ sinh ra mắc bệnh này.

Những dấu hiệu cảnh báo đục thủy tinh thể ở trẻ em bao gồm:

• Khó nhận diện khuôn mặt hoặc nhìn thấy các vật xung quanh.

• Mắt không cùng hướng, nhìn lệch nhau.

• Đồng tử có màu xám hoặc trắng bất thường.

• Xuất hiện hiện tượng rung giật nhãn cầu.

• Trong một số trường hợp hiếm, mắt bị đục có thể là dấu hiệu của u nguyên bào võng mạc (ung thư võng mạc), do đó bác sĩ sẽ kiểm tra kỹ lưỡng khi khám.

Mức độ ảnh hưởng đến thị lực tùy thuộc vào vị trí và mức độ đục. Hầu hết trẻ em cần can thiệp phẫu thuật để loại bỏ thủy tinh thể mờ đục, giúp phục hồi khả năng nhìn rõ.

Sụp mí bẩm sinh

Sụp mí bẩm sinh ở trẻ em xảy ra khi mí mắt trên bị sa xuống do cơ nâng mí mắt yếu. Trẻ có thể sinh ra với tình trạng sụp mí hoặc mắc phải trong quá trình phát triển. Nguyên nhân đôi khi liên quan đến các rối loạn thần kinh.

Mí mắt bị sụp có thể cản trở ánh sáng tới võng mạc hoặc gây ra loạn thị, khiến thị lực trẻ bị mờ. Trẻ thường phải ngẩng đầu lên để quan sát. Nếu không được điều trị kịp thời, sụp mí có thể dẫn đến nhược thị, thậm chí mất thị lực vĩnh viễn. Trong những trường hợp nặng, phẫu thuật nâng mí mắt là phương pháp hiệu quả để cải thiện tầm nhìn.

Bệnh võng mạc ở trẻ sinh non

Bệnh võng mạc ở trẻ sinh non (ROP) là một trong những bệnh về mắt quan trọng cần lưu ý. Bệnh xảy ra do các mạch máu ở võng mạc phát triển không bình thường. Ở trẻ sinh non, võng mạc và hệ mạch máu chưa hoàn thiện, khiến ROP tiến triển từ các thay đổi nhẹ đến những tổn thương nghiêm trọng có thể đe dọa thị lực.

Hầu hết trẻ sơ sinh mắc ROP sẽ cải thiện tự nhiên theo thời gian, nhưng những trường hợp nặng có thể cần can thiệp y tế bằng laser hoặc tiêm thuốc vào mắt để bảo vệ thị lực.

Lác mắt

Lác mắt là tình trạng lệch hướng nhìn của mắt, bao gồm:

• Lác một mắt: Một mắt nhìn thẳng, trong khi mắt còn lại hướng vào trong, ra ngoài, lên trên hoặc xuống dưới.

• Lác hai mắt: Cả hai mắt có thể lệch hướng xen kẽ với nhau.

Nguyên nhân gây lác mắt có thể bẩm sinh do di truyền, hoặc xuất hiện sau do tật khúc xạ không được chỉnh, liệt dây thần kinh điều khiển vận động mắt, hoặc do cản trở thị lực như sụp mí, đục giác mạc, đục thủy tinh thể.

Theo thống kê, khoảng 4% trẻ em mắc lác mắt mỗi năm. Tình trạng này có thể xuất hiện ngay sau sinh hoặc đột ngột khi trẻ khoảng 2 tuổi. Dấu hiệu nhận biết bao gồm:

• Một hoặc cả hai mắt lệch hướng vào trong, ra ngoài, lên trên hoặc xuống dưới.

• Trẻ hay nheo mắt, đặc biệt khi tiếp xúc với ánh sáng mạnh.

• Trẻ nghiêng đầu để điều chỉnh hướng nhìn.

Việc điều trị sớm là rất quan trọng. Nếu không được can thiệp, lác mắt có thể dẫn đến nhược thị và mất thị lực vĩnh viễn. Ở trẻ lớn và người lớn, lác mắt còn gây hiện tượng nhìn đôi. Phương pháp điều trị tùy thuộc vào loại và nguyên nhân, bao gồm đeo kính, phẫu thuật, tiêm Botox hoặc liệu pháp che mắt.

Nhược thị

Nhược thị là một trong các bệnh về mắt ở trẻ em thường gặp, xảy ra khi một hoặc cả hai mắt không phát triển thị lực bình thường. Nguyên nhân là do não bộ không nhận biết đầy đủ hình ảnh từ mắt, dẫn đến mắt bị suy giảm khả năng quan sát, gây ảnh hưởng lâu dài đến thị lực.

Trẻ thường bị nhược thị nếu không được điều trị kịp thời các bệnh về mắt khác như tật khúc xạ, lác mắt, sụp mí hoặc đục thủy tinh thể. Dấu hiệu nhận biết nhược thị bao gồm:

• Khó khăn khi đọc, làm toán hoặc tham gia các hoạt động thể chất.

• Khó tập trung và duy trì sự chú ý.

• Thường nhắm một mắt hoặc dụi mắt nhiều lần.

• Nghiêng đầu hoặc nheo mắt khi quan sát.

Nhược thị có thể được điều trị hiệu quả nếu phát hiện sớm, bằng các phương pháp như đeo kính, dùng thuốc nhỏ mắt hoặc phẫu thuật. Tuy nhiên, nếu phát hiện muộn, khả năng phục hồi thị lực sẽ rất hạn chế và trẻ có nguy cơ mất thị lực vĩnh viễn.

Tắc tuyến lệ

Khoảng 20% trẻ sơ sinh gặp tình trạng tắc tuyến lệ sau khi sinh. Khi mắc bệnh, nước mắt của trẻ không thoát ra bình thường khi khóc, nhưng lại tràn ra mi khi trẻ không khóc, thường kèm theo chất nhầy. Tình trạng này khiến mắt trẻ luôn ẩm, dễ bị kích ứng hoặc nhiễm trùng nếu không được chăm sóc đúng cách.

Viêm kết mạc

Viêm kết mạc, hay còn gọi là đau mắt đỏ, là tình trạng lòng trắng của mắt bị viêm và kích ứng do nhiễm trùng từ vi khuẩn hoặc virus. Đây là một trong các bệnh về mắt thường gặp ở trẻ em. Ngoài ra, viêm kết mạc cũng có thể xảy ra do dị ứng, không lây lan.

Trẻ mắc viêm kết mạc thường có các triệu chứng như mắt đỏ, ngứa và chảy nước mắt. Do tính chất dễ lây của bệnh, trẻ nên nghỉ ngơi tại nhà và điều trị đúng cách để hồi phục hoàn toàn trong khoảng 1 tuần.

Cách phòng ngừa các bệnh về mắt ở trẻ em

Bảo vệ mắt cho trẻ từ sớm là cách hiệu quả nhất để phòng ngừa các bệnh về mắt. Cha mẹ nên chú ý đến thói quen sinh hoạt, chế độ ăn uống và môi trường học tập của trẻ để mắt luôn khỏe mạnh. Một số biện pháp đơn giản, hiệu quả cha mẹ có thể tham khảo như:

• Khám mắt định kỳ: Đưa trẻ đi kiểm tra mắt ít nhất 1-2 lần mỗi năm, đặc biệt nếu trẻ có tiền sử tật khúc xạ hoặc các bệnh về mắt trong gia đình.

• Chế độ ánh sáng hợp lý: Đảm bảo trẻ đọc sách, học bài hoặc chơi thiết bị điện tử trong điều kiện ánh sáng vừa đủ, tránh nhìn quá gần hoặc quá lâu.

• Hạn chế tiếp xúc với màn hình: Giới hạn thời gian trẻ xem tivi, điện thoại hoặc máy tính, đồng thời khuyến khích các hoạt động ngoài trời.

• Bảo vệ mắt khi vui chơi: Khi tham gia các môn thể thao hoặc hoạt động ngoài trời, trẻ nên đeo kính bảo vệ mắt để tránh chấn thương.

• Dinh dưỡng hợp lý: Bổ sung các thực phẩm giàu vitamin A, C, E và omega-3 để nuôi dưỡng mắt và tăng cường thị lực.

• Vệ sinh mắt đúng cách: Hướng dẫn trẻ không dụi mắt, rửa tay thường xuyên và giữ đồ dùng cá nhân sạch sẽ để tránh nhiễm trùng.

>>>Xem thêm:

• Dấu hiệu các bệnh về mắt thường gặp và cách nhận biết sớm
• Cảnh báo sớm các bệnh về mắt ở người già hay mắc phải

Việc nhận biết sớm và phòng ngừa các bệnh về mắt ở trẻ em là yếu tố then chốt giúp bảo vệ thị lực của trẻ. Cha mẹ nên quan sát kỹ các dấu hiệu bất thường, duy trì thói quen khám mắt định kỳ và tạo môi trường sinh hoạt lành mạnh. Chỉ với những biện pháp chăm sóc đúng cách từ nhỏ, đôi mắt của trẻ sẽ luôn khỏe mạnh, giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh về mắt và phát triển thị lực tối ưu.