Cúm A và sốt virus khác nhau như thế nào?

Cúm A và sốt virus đều gây sốt, mệt mỏi, đau họng nên dễ bị nhầm lẫn, dẫn đến xử lý sai cách. Bài viết này cpc1hn sẽ giúp bạn hiểu rõ cúm A và sốt virus khác nhau như thế nào thông qua so sánh nguyên nhân, triệu chứng, mức độ nguy hiểm và cách điều trị. Đồng thời cung cấp hướng dẫn chăm sóc đúng chuẩn để rút ngắn thời gian hồi phục và phòng tránh biến chứng.

Tổng quan về cúm A và sốt virus

​​Cúm A và sốt virus có một số triệu chứng tương đồng khiến nhiều người khó phân biệt. Tuy nhiên, mỗi bệnh lại có nguyên nhân bệnh lý, đặc điểm lâm sàng, độ nặng, biện pháp chẩn đoán và quy trình điều trị hoàn toàn khác nhau. Hiểu rõ sự khác biệt này giúp người bệnh xử trí đúng cách, hạn chế biến chứng và chủ động phòng ngừa hiệu quả.

Cúm A 

Cúm A (Influenza A) là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính do virus Influenza A gây ra. Chúng có khả năng biến đổi liên tục và dễ bùng phát thành dịch lớn. Khả năng tái tổ hợp gen của virus khiến cơ thể con người khó tạo miễn dịch bền vững, vì vậy cúm A luôn nằm trong nhóm bệnh có nguy cơ lan rộng nhanh.

Người mắc cúm A thường khởi phát triệu chứng đột ngột với sốt cao, đau đầu, đau cơ, ho khan, đau họng, mệt mỏi sâu, đôi khi kèm khó thở hoặc đau ngực. Những đối tượng có hệ miễn dịch yếu như trẻ nhỏ, người cao tuổi, phụ nữ mang thai và người mắc bệnh nền (tiểu đường, tim mạch, hen phế quản, COPD) dễ diễn tiến nặng hơn.

Nếu không được theo dõi và điều trị phù hợp, cúm A có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi, suy hô hấp, viêm cơ tim, viêm màng não, nhiễm khuẩn thứ phát, thậm chí đe dọa tính mạng. Do đó, việc đánh giá sớm mức độ nặng, nhận diện các dấu hiệu nguy hiểm và điều trị đúng phác đồ đóng vai trò cực kỳ quan trọng.

Sốt virus

Sốt virus là thuật ngữ chỉ nhóm bệnh do virus gây ra. Đây là nhóm bệnh phổ biến ở trẻ nhỏ và người có hệ miễn dịch suy giảm, đặc trưng bởi sốt cao đột ngột kèm theo các triệu chứng của nhiễm trùng đường hô hấp hoặc tiêu hóa.

Triệu chứng của sốt virus thay đổi tùy theo loại virus gây bệnh nhưng thường bao gồm: sốt 38,5–40°C, mệt mỏi, đau họng, ho, sổ mũi, phát ban, viêm kết mạc hoặc tiêu chảy. Phần lớn các trường hợp sốt virus có diễn tiến lành tính, tự hồi phục sau 3–7 ngày nhờ hệ miễn dịch cơ thể. Tuy nhiên, ở trẻ nhỏ hoặc người có sức đề kháng yếu, bệnh vẫn có thể gây mất nước, co giật do sốt cao hoặc bội nhiễm vi khuẩn nếu chăm sóc không đúng cách.

Sốt virus thường không có thuốc điều trị đặc hiệu. Xử lý chủ yếu là hạ sốt, nghỉ ngơi, bù nước, điện giải, kết hợp dinh dưỡng đầy đủ để hỗ trợ cơ thể chống lại tác nhân gây bệnh. Trong các trường hợp xuất hiện triệu chứng nặng hoặc kéo dài, bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm nhằm loại trừ các bệnh nguy hiểm khác và đánh giá biến chứng.

Cúm A và sốt virus khác nhau như thế nào?

Mặc dù đều là bệnh lý do virus gây ra và thường xuất hiện theo mùa, nhưng cúm A và sốt virus lại có nguyên nhân bệnh lý, đặc điểm lâm sàng và quy trình điều trị khác nhau. Chúng ta cần phân biệt triệu chứng, đánh giá độ nặng của bệnh và lựa chọn biện pháp chẩn đoán cũng như biện pháp phòng ngừa phù hợp. Dưới đây là những điểm khác biệt quan trọng giữa hai bệnh lý này.

Điểm khác biệt về nguyên nhân và triệu chứng bệnh

Cúm A là bệnh do virus cúm nhóm A gây ra. Đây là một tác nhân gây bệnh có khả năng biến đổi mạnh và lây lan nhanh qua đường hô hấp. Trong khi đó, sốt virus là thuật ngữ chỉ tình trạng nhiễm nhiều loại virus khác nhau (adenovirus, enterovirus, rhinovirus…), mỗi loại lại gây ra biểu hiện lâm sàng đa dạng.

Về đặc điểm lâm sàng, cúm A thường khởi phát đột ngột, người bệnh xuất hiện sốt cao, đau mỏi cơ, đau đầu, ho khan và tình trạng mệt mỏi rõ rệt. Ngược lại, sốt virus đặc trưng bởi sốt cao kéo dài, có thể kèm theo phát ban, đau đầu, viêm họng nhẹ và đôi khi xuất hiện rối loạn tiêu hóa. Trong thực hành lâm sàng, bác sĩ thường dựa vào phân biệt triệu chứng ban đầu để định hướng chẩn đoán, trước khi chỉ định các xét nghiệm xác định.

Mức độ nguy hiểm và biến chứng

Xét về độ nặng của bệnh, cúm A có nguy cơ cao hơn vì virus cúm A có khả năng đột biến, gây ra dịch lớn và nhiều biến chứng như: viêm phổi, nhiễm trùng hô hấp dưới, suy hô hấp, viêm cơ tim. Đặc biệt nguy hiểm ở trẻ nhỏ, người già và người có bệnh nền.

Trong khi đó, sốt virus đa phần lành tính hơn. Bệnh thường tự khỏi sau 3–7 ngày nếu được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, một số tác nhân virus đặc biệt vẫn có thể gây biến chứng như co giật do sốt cao, viêm màng não hoặc mất nước. Vì vậy, việc theo dõi sát biểu hiện và nhận diện dấu hiệu nặng là rất quan trọng.

Khác nhau về cách điều trị

Về quy trình điều trị, cúm A có phác đồ rõ ràng hơn. Bác sĩ có thể chỉ định thuốc kháng virus (nhóm oseltamivir) trong một số trường hợp. Tuy nhiên, vẫn có tác dụng phụ thuốc nhất định như buồn nôn, đau đầu, rối loạn tiêu hóa. Ngoài ra, điều trị cúm A còn bao gồm thuốc hạ sốt, bù nước, chăm sóc dinh dưỡng và nghỉ ngơi.

Trong khi đó, sốt virus chủ yếu điều trị theo hướng giảm triệu chứng, không dùng kháng virus đặc hiệu. Người bệnh được nghỉ ngơi, giảm sốt, uống nhiều nước, dinh dưỡng đầy đủ và theo dõi các dấu hiệu nặng. Kháng sinh không có tác dụng trong các trường hợp nhiễm virus thông thường.

Về biện pháp phòng ngừa, cúm A có vaccine phòng bệnh hiệu quả, cần tiêm nhắc lại hằng năm. Ngược lại, sốt virus không có vaccine chung vì tác nhân gây bệnh rất đa dạng, nên biện pháp chủ yếu là nâng cao miễn dịch, vệ sinh cá nhân và tránh tiếp xúc nguồn lây.

Nguyên tắc chung khi chăm sóc người bị cúm A hay sốt virus

Dù cúm A và sốt virus có sự khác biệt về nguyên nhân bệnh lý, tác nhân gây bệnh và mức độ nặng, nhưng việc chăm sóc đều tuân theo các nguyên tắc chung nhằm giúp kiểm soát triệu chứng, hạn chế tiến triển nặng và phòng ngừa biến chứng. Dưới đây là những hướng dẫn quan trọng hỗ trợ quá trình hồi phục, phù hợp với quy trình điều trị an toàn.

Nghỉ ngơi và theo dõi triệu chứng sát sao

Người bệnh cần được nghỉ ngơi đầy đủ để cơ thể tập trung chống lại tác nhân gây bệnh. Việc theo dõi các đặc điểm lâm sàng như sốt, nhịp thở, ho, mức độ mệt mỏi sẽ giúp phát hiện sớm tình trạng chuyển nặng. 

Bổ sung nước và điện giải

Sốt cao kéo dài trong cúm A hoặc sốt virus có thể gây mất nước. Người bệnh nên uống nước ấm, dung dịch oresol hoặc nước ép loãng để duy trì thể tích tuần hoàn và hỗ trợ miễn dịch.

Hạ sốt đúng cách

Có thể sử dụng thuốc hạ sốt theo khuyến cáo, nhưng cần tuân thủ đúng liều để tránh tác dụng phụ thuốc như tổn thương gan khi dùng paracetamol quá liều. Tuyệt đối không tự ý phối hợp nhiều loại hạ sốt. Khi sốt ≥ 38,5°C, chườm ấm và uống đủ nước giúp hỗ trợ quá trình hạ sốt an toàn.

Dinh dưỡng hợp lý

Chế độ ăn mềm, dễ tiêu với đầy đủ đạm, vitamin và khoáng chất sẽ giúp nâng cao sức đề kháng. Các thực phẩm giàu vitamin C, kẽm, và chất chống oxy hóa có lợi cho quá trình phục hồi.

Không tự ý dùng kháng sinh hoặc thuốc kháng virus

Người bệnh không nên tự ý mua thuốc điều trị khi chưa được bác sĩ đánh giá. Với cúm A, thuốc kháng virus chỉ được chỉ định trong một số trường hợp theo quy trình điều trị chuẩn. Với sốt virus, kháng sinh không có tác dụng do không tác động lên tác nhân virus. Việc tự điều trị sai thuốc có thể gây biến chứng hoặc làm nặng thêm bệnh.

Theo dõi dấu hiệu bất thường và đi khám khi cần

Nếu xuất hiện các dấu hiệu như khó thở, sốt kéo dài không đáp ứng hạ sốt, lừ đừ, đau ngực, hoặc nghi ngờ biến chứng, người bệnh cần được thăm khám ngay để can thiệp kịp thời.

Cúm A và sốt virus đều là những bệnh lý do virus gây ra và có nhiều triệu chứng giống nhau, khiến người bệnh dễ nhầm lẫn. Tuy nhiên, mỗi bệnh có tác nhân gây bệnh, đặc điểm lâm sàng, mức độ nặng và quy trình điều trị hoàn toàn khác nhau. 

>>>Xem thêm:

• Phân biệt cúm A và Covid để điều trị đúng
• Dấu hiệu quan trọng để phân biệt cúm A và cúm thường chính xác

Việc nhận biết sự khác biệt giữa hai bệnh thông qua các triệu chứng điển hình, kết hợp với biện pháp chẩn đoán phù hợp, giúp người bệnh chủ động hơn trong xử lý và phòng ngừa. Bên cạnh điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ, chăm sóc đúng cách tại nhà và thực hiện tốt các biện pháp phòng ngừa là yếu tố then chốt giúp giảm nguy cơ mắc bệnh cũng như hạn chế biến chứng.