Nhận biết dấu hiệu cảm cúm: Triệu chứng điển hình và cách xử lý

Bài viết CPC1 Hà Nội sẽ giúp bạn nhận biết sớm các dấu hiệu cảm cúm như sốt, ho, đau họng, nghẹt mũi, mệt mỏi để có hướng xử lý kịp thời. Nội dung giải thích triệu chứng điển hình, khi nào chúng trở nên nguy hiểm, cách chăm sóc đúng cách và thời điểm cần đi khám. Nhờ hiểu rõ biểu hiện của cảm cúm, bạn có thể chủ động điều trị tại nhà, giảm biến chứng và rút ngắn thời gian hồi phục.

Thế nào là cảm cúm?

Cảm cúm là một bệnh nhiễm trùng hô hấp do virus cúm gây ra, ảnh hưởng trực tiếp đến niêm mạc mũi, họng và đôi khi lan xuống đường thở dưới. Khi virus xâm nhập, cơ thể kích hoạt hệ miễn dịch để chống lại tác nhân gây bệnh, dẫn đến nhiều phản ứng toàn thân như mệt mỏi kéo dài, đau cơ, hay đổ mồ hôi đêm.

Cảm cúm thường bùng phát theo mùa và dễ lây lan qua giọt bắn khi ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc gần. Ở những người có cơ địa nhạy cảm, virus cúm còn có thể gây kích ứng và làm tăng nguy cơ dị ứng hô hấp, khiến quá trình hồi phục kéo dài hơn.

Phần lớn các trường hợp bị cảm cúm chỉ gây ảnh hưởng nhẹ đến trung bình. Tuy nhiên, ở trẻ nhỏ, người già hoặc người có sức đề kháng yếu, cần được theo dõi và chăm sóc đúng cách để tránh biến chứng và giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn.

Dấu hiệu cảm cúm thường gặp

Cảm cúm thường khởi phát nhanh và gây ra nhiều biểu hiện toàn thân rõ rệt, đây là điểm giúp phân biệt nó với cảm lạnh hay các dạng dị ứng hô hấp. Dưới đây là những dấu hiệu điển hình nhất:

Mệt mỏi kéo dài

Một trong những dấu hiệu giúp nhận biết cảm cúm sớm là cảm giác mệt mỏi kéo dài, kiệt sức dù chỉ vận động nhẹ. Cảm lạnh hiếm khi gây tình trạng suy nhược mạnh như vậy.

Sốt cao, xuất hiện đột ngột

Người bị cảm cúm không sốt nhẹ như cảm lạnh thông thường mà sẽ sốt cao trong 1–3 ngày đầu. Sốt đi kèm cảm giác ớn lạnh, uể oải và đổ mồ hôi đêm. Đây cũng là triệu chứng điển hình giúp phân biệt cảm cúm với cảm lạnh.

Đau cơ và đau đầu lan tỏa

Khi bị cảm cúm, bạn sẽ cảm thấy đau cơ toàn thân, đặc biệt ở lưng, vai và chân, kết hợp với đau đầu âm ỉ hoặc nhói từng cơn. Đây là nhóm triệu chứng ít gặp ở cảm lạnh nên rất dễ phân biệt.

Đau họng đi kèm rát và khô

Đau họng là biểu hiện thường gặp, nhưng ở cảm cúm, mức độ đau thường rõ hơn, đặc biệt khi nuốt. Một số người còn thấy khô họng, khàn tiếng.

Hắt hơi liên tục nhưng kèm theo triệu chứng toàn thân

Người bị cúm có thể xuất hiện hắt hơi liên tục, nhưng khác với dị ứng, cảm cúm luôn đi kèm với mệt mỏi, đau người và sốt. Dị ứng hô hấp thường chỉ gây hắt hơi, chảy mũi nhưng không khiến cơ thể mệt kiệt sức.

Nghẹt mũi, khó thở nhẹ

Khi virus cúm làm niêm mạc mũi sưng nề, người bệnh có thể cảm thấy nghẹt mũi và khó thở nhẹ. Đây là phản ứng viêm của đường hô hấp chứ không phải biểu hiện nguy hiểm, trừ khi khó thở tăng dần.

Đổ mồ hôi đêm 

Nhiều người bị cúm gặp tình trạng đổ mồ hôi đêm, đặc biệt trong giai đoạn cơ thể cố gắng hạ nhiệt. Đây là dấu hiệu cảnh báo cơ thể đang chống lại virus và ít khi xuất hiện trong cảm lạnh thông thường.

Khi nào dấu hiệu cảm cúm trở thành nguy hiểm?

Phần lớn các trường hợp cảm cúm có thể tự cải thiện sau vài ngày nghỉ ngơi. Tuy nhiên, một số dấu hiệu cảnh báo bệnh đang diễn tiến nặng hoặc có nguy cơ gây biến chứng. Khi xuất hiện các triệu chứng dưới đây, người bệnh cần được thăm khám sớm, đặc biệt là trẻ nhỏ, người già hoặc người có bệnh nền.

Sốt kéo dài hơn 3 ngày hoặc sốt cao không hạ

Nếu tình trạng sốt tăng dần, sốt > 39°C hoặc sốt dai dẳng hơn 72 giờ, rất có thể cơ thể đang chống chọi với nhiễm trùng mạnh. Bạn cần đi khám để đánh giá y tế, tránh biến chứng viêm phổi hoặc bội nhiễm.

Khó thở, thở nhanh, thở rút lõm ngực

Khó thở, thở nông hoặc cảm giác thiếu hơi là dấu hiệu hệ hô hấp bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Trẻ em có thể xuất hiện thở rít hoặc thở lõm ngực, đây là dấu hiệu cần được can thiệp ngay.

Đau ngực hoặc tức ngực

Đau ngực khi thở, ho hoặc cảm giác nghẹt ở ngực có thể liên quan đến viêm phổi hoặc viêm đường hô hấp dưới. Khi có dấu hiệu này cần đi khám sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Mệt mỏi quá mức, li bì, khó đánh thức

Dù cảm cúm gây mệt mỏi kéo dài, nhưng nếu người bệnh trở nên lơ mơ, ngủ nhiều bất thường, yếu sức rõ rệt hoặc khó tỉnh táo thì đó là dấu hiệu cảnh báo nhiễm trùng nặng hoặc mất nước nghiêm trọng.

Ho nhiều kéo dài trên 7–10 ngày

Ho không thuyên giảm, ho nặng dần hoặc ho có đờm xanh hoặc vàng, đờm đặc, hôi. Đây có thể là biểu hiện của bội nhiễm vi khuẩn, cần điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ.

Đau đầu dữ dội hoặc cứng gáy

Nếu đau đầu ngày càng nặng, không đáp ứng với thuốc giảm đau hoặc đi kèm cứng gáy, buồn nôn, đây có thể là dấu hiệu biến chứng nguy hiểm như viêm màng não – cần kiểm tra ngay.

Đổ mồ hôi đêm nhiều bất thường hoặc lạnh run

Tình trạng đổ mồ hôi đêm kèm lạnh run hoặc tái xanh có thể cho thấy cơ thể đang bị nhiễm trùng nặng hoặc mất nước nghiêm trọng.

Trẻ bú kém, bỏ bú hoặc nôn nhiều

Với trẻ nhỏ, đặc biệt trẻ sơ sinh, việc bỏ bú, nôn nhiều, khò khè hoặc tím tái là dấu hiệu phải đưa đi khám ngay.

Cần làm gì khi có dấu hiệu cảm cúm?

Khi cơ thể bắt đầu xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ cảm cúm, việc quan trọng nhất là nhận diện mức độ bệnh, xử lý đúng thời điểm và chủ động bảo vệ những người xung quanh. Dưới đây là các bước bạn nên thực hiện:

Đánh giá mức độ triệu chứng trong 24 giờ đầu

Ghi nhận các dấu hiệu như sốt, đau họng, hắt hơi liên tục, đau đầu hay đau cơ… Nếu các triệu chứng xuất hiện nhanh, mang tính “ồ ạt”, nhiều khả năng là cúm. Việc theo dõi sát ngay từ đầu giúp bạn quyết định xử lý tiếp theo.

Chủ động test cúm khi cần thiết

Trong thời điểm giao mùa hoặc khi có người xung quanh mắc cúm, việc sử dụng test nhanh cúm tại nhà giúp xác định sớm tác nhân. Kết quả dương tính là cơ sở quan trọng để bác sĩ cân nhắc thuốc kháng virus trong khung thời gian vàng.

Sử dụng thuốc đúng hướng dẫn, tránh tự phối hợp nhiều loại

Nếu có chỉ định của bác sĩ/dược sĩ, bạn có thể dùng thuốc giảm đau, hạ sốt, long đờm, thuốc ho hoặc thuốc kháng virus với cúm. Tuy nhiên, không nên tự ý dùng nhiều thuốc chứa cùng hoạt chất vì dễ gây quá liều, đặc biệt với trẻ em và người cao tuổi.

Hạn chế lây nhiễm cho người xung quanh

Mang khẩu trang khi tiếp xúc, che miệng khi ho, hắt hơi và rửa tay thường xuyên. Việc kiểm soát lây lan đặc biệt cần thiết khi trong nhà có trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai hoặc người có bệnh nền hô hấp.

Theo dõi các dấu hiệu bất thường để phát hiện biến chứng

Virus cúm có thể gây biến chứng viêm phổi, viêm tai giữa, viêm thanh khí phế quản… nhất là ở trẻ nhỏ. Vì vậy, hãy quan sát kỹ các biểu hiện như khó thở nhẹ tiến triển nặng hơn, đổ mồ hôi đêm bất thường, ho tăng dần hoặc mệt mỏi kéo dài.

Chủ động liên hệ bác sĩ nếu triệu chứng không cải thiện sau 48-72 giờ

Cảm cúm thể nhẹ thường cải thiện dần sau vài ngày. Nếu triệu chứng không giảm hoặc ngày càng nặng, hãy đi khám để được hướng dẫn điều trị phù hợp và loại trừ các bệnh lý hô hấp khác.

Tăng cường sức đề kháng đúng cách

Thay vì các mẹo chăm sóc lặp lại, hãy tập trung vào việc bổ sung vi chất cần thiết theo nhu cầu cơ thể (theo tư vấn chuyên môn). Đồng thời, duy trì môi trường sống thông thoáng và hạn chế yếu tố gây kích ứng đường thở như khói thuốc, hương liệu mạnh, điều hòa quá lạnh.

Nhận biết đúng dấu hiệu cảm cúm ngay từ những ngày đầu là yếu tố quyết định giúp xử lý kịp thời và hạn chế biến chứng, đặc biệt ở trẻ nhỏ và người có sức đề kháng yếu. Những triệu chứng điển hình như sốt, đau họng, đau cơ, hắt hơi liên tục, đau đầu hay cảm giác mệt mỏi kéo dài là tín hiệu cảnh báo cần được chú ý.

Khi hiểu rõ đặc điểm của cảm cúm và biết cách đánh giá mức độ, bạn sẽ chủ động hơn trong việc lựa chọn hướng xử lý: theo dõi tại nhà, test cúm khi cần, dùng thuốc theo chỉ định hoặc thăm khám sớm nếu có dấu hiệu nặng.