Lão hóa mắt ở người trẻ: Dấu hiệu, nguyên nhân và cách phòng ngừa

Trong cuộc sống hiện đại, lão hóa mắt ở người trẻ là tình trạng không còn hiếm gặp . Việc tiếp xúc thường xuyên với thiết bị điện tử, áp lực học tập, công việc cùng chế độ sinh hoạt thiếu khoa học đang khiến đôi mắt nhanh chóng suy yếu, thậm chí xuất hiện những bệnh lý vốn thường gặp ở người lớn tuổi. Vậy lão hóa mắt ở người trẻ là gì, nguyên nhân do đâu và cách phòng ngừa ra sao? Hãy cùng CPC1 Hà Nội tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Lão hóa mắt là gì?

Đôi mắt cũng như các cơ quan khác trong cơ thể, đều chịu sự chi phối của quá trình lão hóa. Tuy nhiên, dưới tác động của lối sống hiện đại, môi trường ô nhiễm và các yếu tố độc hại, mắt có thể bị lão hóa sớm hơn bình thường. Về mặt sinh học, lão hóa mắt xuất phát từ sự rối loạn tổng hợp protein ở thủy tinh thể và võng mạc. Khi các tế bào biểu mô sắc tố võng mạc thoái hóa và không còn được bù trừ chức năng, thị lực sẽ suy giảm đáng kể.

Thông thường, tình trạng lão hóa mắt bắt đầu xuất hiện rõ rệt từ sau tuổi 40 và tăng nhanh trong giai đoạn 50–60 tuổi. Thế nhưng hiện nay, không ít người trẻ đã phải đối mặt với lão hóa mắt sớm, thậm chí ngay từ những năm 20–30 tuổi. Ở độ tuổi này, nhiều người đã gặp các vấn đề như mỏi mắt, khô mắt kéo dài, nhìn lóa, xuất hiện chấm đen do đục dịch kính hay mờ thị lực. Thậm chí có trường hợp mới ngoài 40 đã bị đục thủy tinh thể, thị lực suy giảm tương tự người ở độ tuổi 60.

Nguyên nhân lão hóa mắt ở người trẻ

Có nhiều nguyên nhân khiến mắt bị lão hóa sớm, trong đó có thể kể đến:

• Sử dụng thiết bị điện tử quá nhiều: Ánh sáng xanh từ màn hình máy tính, điện thoại, tivi có thể gây hại cho võng mạc và làm mắt mệt mỏi, khô rát, lâu dần dẫn đến lão hóa.
  Thiếu ngủ, căng thẳng kéo dài: Ngủ không đủ giấc khiến quá trình phục hồi và tái tạo tế bào mắt bị gián đoạn, làm tăng tốc độ lão hóa.

• Chế độ dinh dưỡng không hợp lý: Thiếu vitamin A, C, E, lutein và omega-3 sẽ làm mắt mất đi khả năng chống oxy hóa, dễ bị tổn thương.

• Tác động từ môi trường: Khói bụi, ô nhiễm không khí, ánh nắng mặt trời chứa tia UV cũng là nguyên nhân thúc đẩy quá trình lão hóa mắt.

• Bệnh lý nền: Tiểu đường, cao huyết áp, rối loạn chuyển hóa… có thể gây tổn thương võng mạc và làm thị lực suy giảm sớm.

Dấu hiệu nhận biết lão hóa mắt ở người trẻ

Khi xuất hiện những biểu hiện sau, rất có thể bạn đang gặp tình trạng lão hóa mắt sớm:

• Thị lực mờ, khó tập trung khi đọc sách hoặc nhìn xa.

• Mắt dễ mỏi, khô rát, chảy nước mắt thường xuyên.

• Nhìn thấy quầng sáng hoặc vệt sáng khi nhìn vào bóng đèn.

• Khó thích nghi khi thay đổi môi trường sáng tối.

• Nhìn vật bị méo mó, cong vênh hoặc có điểm mờ trong tầm nhìn.

Nếu nhận thấy các dấu hiệu trên, bạn nên đi khám sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Các bệnh lão hóa mắt ở người trẻ phổ biến hiện nay

Khi mắt bắt đầu lão hóa sớm, nhiều rối loạn và bệnh lý về thị lực có thể xuất hiện. Đây là nguyên nhân khiến ngày càng nhiều người trẻ phải đối mặt với những vấn đề nghiêm trọng về mắt, trong đó có một số bệnh phổ biến cần đặc biệt lưu ý.

Đục thủy tinh thể

Đục thủy tinh thể là một dạng bệnh lý lão hóa mắt  ở người trhình thành khi các phân tử protein trong thủy tinh thể kết tụ lại, khiến cấu trúc trong suốt của mắt dần trở nên mờ đục. Bệnh thường tiến triển từ từ theo thời gian, gây ra những triệu chứng như nhìn mờ, lóa sáng, thấy “ruồi bay”, nhìn đôi hoặc hình ảnh ám vàng.

Ở giai đoạn đầu, thị lực thường chưa bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Nếu được phát hiện sớm, người bệnh có thể cải thiện bằng cách điều chỉnh lối sống, kết hợp bổ sung dưỡng chất tốt cho mắt như Alpha lipoic acid, Lutein, Vitamin B2,… để làm chậm quá trình tiến triển. Ngược lại, khi bệnh đã bước sang giai đoạn muộn, thủy tinh thể bị tổn thương nặng thì phẫu thuật thay thủy tinh thể nhân tạo là giải pháp duy nhất để phục hồi thị lực và giúp người bệnh nhìn rõ hơn.

Thoái hóa điểm vàng

Điểm vàng nằm ở trung tâm võng mạc, giữ vai trò quan trọng trong việc nhận biết màu sắc và độ sắc nét của hình ảnh. Khi điểm vàng bị thoái hóa, chất lượng thị giác suy giảm rõ rệt, khiến người bệnh gặp khó khăn trong sinh hoạt hằng ngày như đọc sách, lái xe hay làm việc.

Các chuyên gia khuyến cáo rằng việc bổ sung đầy đủ các dưỡng chất chống oxy hóa và bảo vệ mắt như vitamin A, E, Lutein, Zeaxanthin, Kẽm,… có thể giúp giảm tới 25% nguy cơ mất thị lực do thoái hóa điểm vàng. Nếu phát hiện ở giai đoạn sớm, người bệnh có thể sử dụng các sản phẩm bổ mắt chứa các thành phần này để ngăn chặn bệnh tiến triển. Trong trường hợp nặng, cần được thăm khám và điều trị theo chỉ định của bác sĩ. Hiện nay, một số phương pháp như tiêm thuốc hoặc can thiệp laser được áp dụng để điều trị thoái hóa võng mạc và điểm vàng, giúp cải thiện thị lực cho người bệnh.

Tăng nhãn áp

Tăng nhãn áp (còn gọi là cườm nước, thiên đầu thống hay glôcôm) là một trong những bệnh lý nguy hiểm nhất của mắt. Bệnh xảy ra khi áp lực trong nhãn cầu tăng cao, làm tổn thương dây thần kinh thị giác và có thể dẫn đến mù lòa vĩnh viễn.

Bệnh có hai thể chính: tăng nhãn áp góc mở tiến triển âm thầm, khó phát hiện cho đến khi thị lực ngoại vi suy giảm; và tăng nhãn áp góc đóng diễn biến đột ngột với triệu chứng đau nhức mắt, đỏ mắt, đau đầu, buồn nôn, dễ gây mất thị lực nhanh chóng. Người cao tuổi, cận thị, có tiền sử gia đình hoặc lạm dụng steroid có nguy cơ cao. Điều trị chủ yếu bằng thuốc nhỏ mắt, thuốc uống hạ nhãn áp; trường hợp nặng có thể phải phẫu thuật để bảo tồn thị lực.

Bệnh võng mạc tiểu đường

Ở người trẻ tuổi mắc tiểu đường, bệnh võng mạc tiểu đường được xem là một biến chứng nguy hiểm. Người bệnh thường gặp tình trạng thị lực mờ, tầm nhìn thu hẹp, xuất hiện các chấm đen trôi nổi, hình ảnh bị biến dạng kèm theo cảm giác đau nhức, đỏ mắt. Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, võng mạc có thể bị rách hoặc bong, dẫn đến mất thị lực nghiêm trọng.

Khô mắt

Khô mắt xảy ra khi quá trình sản xuất nước mắt bị rối loạn hoặc nước mắt bốc hơi quá nhanh. Người bệnh thường cảm thấy ngứa, cộm, đau rát, đặc biệt khó chịu khi đọc sách hay làm việc lâu với máy tính. Tình trạng này không chỉ xuất hiện ở người lớn tuổi do lão hóa mắt mà còn phổ biến ở người trẻ có lối sống thiếu khoa học hoặc thường xuyên tiếp xúc với môi trường ô nhiễm.

Cách phòng ngừa lão hóa mắt ở người trẻ

Để đôi mắt luôn khỏe mạnh và duy trì thị lực sáng rõ khi còn trẻ, mỗi người cần chủ động áp dụng các biện pháp phòng ngừa lão hóa mắt ngay từ sớm.

• Hạn chế thời gian sử dụng thiết bị điện tử: Áp dụng quy tắc 20-20-20: sau mỗi 20 phút nhìn màn hình, hãy nhìn xa 20 feet (~6m) trong 20 giây.

• Bổ sung dinh dưỡng cho mắt: Tăng cường thực phẩm giàu vitamin A, C, E, lutein, zeaxanthin và omega-3 như cà rốt, cá hồi, trứng, rau xanh đậm.

• Đeo kính chống ánh sáng xanh và tia UV: Sử dụng kính lọc ánh sáng xanh khi làm việc với máy tính, và kính râm khi đi ngoài trời nắng.

• Ngủ đủ giấc và giữ tinh thần thoải mái: Giấc ngủ giúp mắt nghỉ ngơi và tái tạo năng lượng, hạn chế tình trạng mỏi và khô mắt.

• Tập thể dục cho mắt: Thực hiện các bài tập đơn giản như đảo mắt theo vòng tròn, chớp mắt thường xuyên, massage quanh mắt để tăng lưu thông máu.

• Khám mắt định kỳ: Ít nhất 1 lần/năm để phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh lý và có phương án điều trị kịp thời.

 >>>Xem thêm:

• Bệnh nháy mắt ở trẻ em: Nguyên nhân, cách điều trị, phòng ngừa
• U mi mắt ở trẻ em: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Lão hóa mắt không chỉ là vấn đề của tuổi già mà đang ngày càng xuất hiện ở người trẻ. Việc chăm sóc mắt sớm bằng thói quen sinh hoạt lành mạnh, chế độ dinh dưỡng hợp lý và kiểm tra định kỳ sẽ giúp đôi mắt luôn sáng khỏe, đồng hành cùng bạn trong học tập, công việc và cuộc sống lâu dài.