Mắt loạn có mổ được không? Nên mổ bằng phương pháp nào?

Loạn thị khiến hình ảnh bị mờ, méo và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hằng ngày. Nhiều người thắc mắc: “Mắt loạn có mổ được không, và nên chọn phương pháp nào an toàn nhất?” Bài viết dưới đây CPC1 Hà Nội tổng hợp kiến thức từ Hiệp hội Nhãn khoa Mỹ (AAO) và giúp bạn có cái nhìn toàn diện trước khi quyết định.

Mắt loạn có mổ được không?

Loạn thị là một trong những tật khúc xạ phổ biến nhất, xảy ra khi giác mạc hoặc thủy tinh thể có hình dạng bất thường. Thay vì hội tụ ánh sáng tại một điểm duy nhất trên võng mạc, mắt bị loạn sẽ phân tán ánh sáng, khiến hình ảnh trở nên mờ nhòe, méo mó ở cả gần lẫn xa. Theo thống kê của Hiệp hội Nhãn khoa Hoa Kỳ (AAO, 2021), khoảng 30–35% dân số có mức độ loạn thị khác nhau.

Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống:

• Khó đọc sách, sử dụng máy tính, lái xe, đặc biệt vào ban đêm.

• Mắt dễ mỏi, nhức đầu do phải điều tiết nhiều.

• Giảm khả năng tập trung, gây bất tiện trong học tập và công việc.

Câu hỏi đặt ra là: Liệu phẫu thuật có thể điều trị loạn thị triệt để hay không?

Mổ mắt có giúp điều trị loạn thị triệt để không?

Câu trả lời là có. Phẫu thuật khúc xạ bằng laser đã được chứng minh là phương pháp an toàn và hiệu quả trong việc điều chỉnh loạn thị. Nguyên lý chính là sử dụng tia laser để thay đổi hình dạng giác mạc, giúp ánh sáng hội tụ chính xác trên võng mạc, từ đó khôi phục thị lực rõ ràng.

Các nghiên cứu y khoa uy tín đã ghi nhận:

• Journal of Cataract & Refractive Surgery (2022): Tỷ lệ bệnh nhân hết loạn thị sau LASIK/SMILE đạt 95–98%.

• European Society of Cataract & Refractive Surgeons (ESCRS, 2020): Tỷ lệ tái loạn thị sau mổ chỉ <1% sau 5 năm.

• AAO Clinical Update (2021): Hơn 9/10 bệnh nhân hài lòng với thị lực sau phẫu thuật, cải thiện đáng kể chất lượng sống.

Như vậy, phẫu thuật không chỉ điều trị loạn thị mà còn giúp bệnh nhân thoát khỏi sự phụ thuộc vào kính gọng hoặc kính áp tròng. Tuy nhiên, kết quả lâu dài phụ thuộc vào việc lựa chọn đúng phương pháp, độ ổn định khúc xạ và tình trạng sức khỏe mắt trước phẫu thuật.

Ai phù hợp để mổ loạn thị?

Không phải ai bị loạn thị cũng có thể tiến hành phẫu thuật ngay lập tức. Theo khuyến cáo từ Hiệp hội Nhãn khoa Hoa Kỳ (AAO) và Tạp chí Nhãn khoa Châu Âu (ESCRS, 2021), người bệnh cần đáp ứng đầy đủ các điều kiện an toàn trước khi được chỉ định mổ.

Người bệnh nên mổ khi:

• Đủ 18 tuổi trở lên, mắt phát triển ổn định, độ loạn ≤ 6 Diop và không thay đổi trong ít nhất 6 tháng.

• Có giác mạc đủ dày để tiến hành LASIK/SMILE, hoặc đủ điều kiện để đặt thấu kính nội nhãn ICL.

• Thị lực không bị ảnh hưởng bởi các bệnh lý nguy hiểm khác như glôcôm, giác mạc chóp, võng mạc tiểu đường, đục thủy tinh thể sớm.

Ngược lại, bệnh nhân không nên mổ nếu:

• Đang mang thai hoặc cho con bú, vì nội tiết tố thay đổi dễ gây biến động khúc xạ.

• Mắc các bệnh tự miễn hoặc suy giảm miễn dịch (như lupus, HIV), làm chậm quá trình hồi phục vết thương.

• Sử dụng một số loại thuốc ảnh hưởng đến lành sẹo (corticosteroid liều cao, isotretinoin).

Như vậy, không chỉ phụ thuộc vào độ loạn, quyết định phẫu thuật còn cần dựa trên sức khỏe toàn diện của mắt và tình trạng cơ thể. Người bệnh nên thăm khám chuyên khoa để được bác sĩ đánh giá chi tiết trước khi lựa chọn phương pháp điều trị.

Các phương pháp mổ loạn thị hiện nay

Hiện nay, có nhiều kỹ thuật phẫu thuật khúc xạ được ứng dụng để điều trị loạn thị, mỗi phương pháp có ưu nhược điểm riêng. Việc lựa chọn không phụ thuộc vào “cái nào tốt nhất” mà cần căn cứ vào độ loạn, cấu trúc giác mạc và nhu cầu sinh hoạt của từng người bệnh.

• ReLEx SMILE: Phương pháp hiện đại, ít xâm lấn, chỉ tạo đường rạch nhỏ 2–4 mm trên giác mạc. Thời gian hồi phục nhanh, ít gây khô mắt và phù hợp với người cận kèm loạn.

• LASIK / Femtosecond LASIK: Là kỹ thuật phổ biến nhất, chi phí hợp lý, cho hiệu quả thị lực cao và ổn định. Bác sĩ sẽ tạo một vạt giác mạc mỏng, sau đó dùng laser điều chỉnh bề mặt bên trong.

• Phakic ICL: Thích hợp cho bệnh nhân có độ loạn hoặc cận thị nặng, giác mạc mỏng không đủ điều kiện cho laser. Đây là phương pháp đặt thấu kính nội nhãn, giữ nguyên cấu trúc giác mạc và mang lại kết quả thị lực ổn định lâu dài.

Mổ mắt loạn có nguy hiểm không?

Phẫu thuật điều trị loạn thị bằng laser được đánh giá là an toàn, với tỷ lệ biến chứng nghiêm trọng cực kỳ thấp. Tuy nhiên, cũng như bất kỳ can thiệp y khoa nào, người bệnh có thể gặp một số tác dụng phụ sau mổ.

• Khô mắt tạm thời: Ghi nhận ở khoảng 30–40% bệnh nhân, thường cải thiện sau 1–3 tháng nhờ sử dụng thuốc nhỏ mắt và chế độ chăm sóc đúng cách.

• Quầng sáng hoặc chói lóa khi lái xe ban đêm: Xảy ra ở khoảng 5% trường hợp, nhưng phần lớn sẽ giảm dần theo thời gian.

• Nhiễm trùng giác mạc: Rất hiếm gặp, dưới 0.1%, thường liên quan đến việc chăm sóc sau phẫu thuật không đúng chỉ dẫn.

Các bác sĩ nhấn mạnh rằng khi được thăm khám kỹ lưỡng, chọn đúng phương pháp và tuân thủ chăm sóc hậu phẫu, phần lớn bệnh nhân đều có thị lực ổn định, cải thiện chất lượng cuộc sống rõ rệt mà không gặp biến chứng đáng kể.

Có nên mổ mắt khi vừa cận vừa loạn? Khi nào nên mổ?

Đối với người bị đồng thời cận thị và loạn thị, phẫu thuật khúc xạ bằng laser hay ICL có thể mang lại hiệu quả rõ rệt, giúp cải thiện thị lực toàn diện. Tuy nhiên, thời điểm thực hiện và sự kỳ vọng của người bệnh sẽ quyết định kết quả sau cùng.

• Ưu điểm khi mổ đúng thời điểm: Nếu độ khúc xạ đã ổn định, phẫu thuật giúp mắt đạt lại thị lực trong, rõ nét. Người bệnh không còn phụ thuộc vào kính, dễ dàng tham gia thể thao, bơi lội hay làm việc trong môi trường đòi hỏi thị lực tối ưu.

• Cân nhắc giữa chi phí, kết quả và mong đợi: Mỗi phương pháp có chi phí và ưu nhược điểm riêng. Ví dụ, LASIK có chi phí hợp lý, hiệu quả cao, trong khi SMILE ít xâm lấn và hồi phục nhanh nhưng chi phí cao hơn. Phakic ICL lại phù hợp với người có độ cận – loạn rất nặng, nhưng đòi hỏi chi phí lớn và bác sĩ nhiều kinh nghiệm.

Theo các chuyên gia nhãn khoa, người bệnh nên trao đổi trực tiếp với bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn dựa trên tình trạng mắt, nhu cầu cá nhân và khả năng tài chính, từ đó lựa chọn giải pháp tối ưu.

Có nên mổ khi vừa cận vừa loạn?

Thực tế, người vừa cận vừa loạn hoàn toàn có thể phẫu thuật khúc xạ nếu đáp ứng đủ điều kiện y khoa. Điều quan trọng là độ khúc xạ phải ổn định và mắt khỏe mạnh.

• Loại bỏ đồng thời cận và loạn: Các kỹ thuật như LASIK, SMILE hay Phakic ICL có khả năng điều chỉnh cả hai tật khúc xạ trong một lần phẫu thuật.

• Thị lực cải thiện rõ rệt: Người bệnh có thể đạt thị lực gần như bình thường, giảm hoặc không còn phụ thuộc vào kính.

• Nâng cao chất lượng sống: Sau mổ, việc học tập, làm việc và tham gia các hoạt động thể thao trở nên thuận tiện và thoải mái hơn.

Theo Hiệp hội Nhãn khoa Mỹ (AAO), trên 95% bệnh nhân cận kèm loạn đạt thị lực 8-10/10 sau mổ khi được chỉ định đúng phương pháp.

>>>Xem thêm:

• U vàng ở mi mắt: Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách điều trị
• Thoái hóa điểm vàng ở mắt: Dấu hiệu, nguy cơ và cách bảo vệ

Mắt loạn hoàn toàn có thể mổ và đạt kết quả thị lực rõ nét nếu được chỉ định đúng. Tuy nhiên, bạn cần khám chuyên sâu tại bệnh viện uy tín để chọn phương pháp phù hợp. Nếu bạn còn băn khoăn, hãy đặt lịch hẹn với chuyên gia nhãn khoa để được tư vấn cá nhân hóa.