Vì sao trẻ bị ho sau cúm A và cha mẹ cần làm gì?

Trẻ bị ho sau cúm A là tình trạng khá phổ biến, thường xảy ra do niêm mạc hô hấp còn tổn thương hoặc do các yếu tố kích ứng kéo dài. Bài viết này CPC1 Hà Nội sẽ giúp cha mẹ hiểu rõ nguyên nhân trẻ ho dai dẳng sau cúm, nhận biết dấu hiệu cảnh báo biến chứng và hướng dẫn cách chăm sóc đúng để bé nhanh hồi phục. Đồng thời, bố mẹ cũng biết khi nào cần đưa trẻ đi khám để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Vì sao trẻ bị ho sau cúm A?

Ho sau cúm A là tình trạng khá phổ biến, có thể kéo dài từ vài tuần dù trẻ đã hết sốt và các triệu chứng chính đã lui. Lý do là hệ miễn dịch trẻ nhỏ còn yếu, trong khi virus cúm A gây tổn thương niêm mạc đường hô hấp, làm tăng tiết dịch và kích thích phản xạ ho. Đây là nguyên nhân ho kéo dài thường gặp nhất ở trẻ.

Sau khi virus bị loại bỏ, phản ứng viêm vẫn tiếp diễn, khiến trẻ tiếp tục ho khan hoặc ho có đờm. Một số trẻ còn rơi vào tình trạng tăng nhạy cảm đường thở, chỉ cần thay đổi thời tiết, tiếp xúc khói bụi hoặc vận động mạnh là ho bùng lên. Điều này được nhiều bác sĩ nhi khoa ghi nhận trong thực hành lâm sàng.

Tuy nhiên, cha mẹ cũng cần lưu ý, ho kéo dài đôi khi là dấu hiệu nhiễm trùng hô hấp thứ phát, trong đó nguy hiểm nhất là viêm phổi trẻ em hoặc viêm phế quản. Đây là những biến chứng sau cúm có thể xuất hiện nếu trẻ có sức đề kháng kém, chăm sóc chưa đúng hoặc tiếp tục tiếp xúc với nguồn bệnh.

Ngoài ra, một số trường hợp ho dai dẳng xuất hiện do tác dụng phụ thuốc trong giai đoạn điều trị cúm hoặc do lạm dụng siro ho, kháng sinh không đúng chỉ định. Vì vậy, cha mẹ cần lựa chọn thuốc giảm ho an toàn, tuân thủ hướng dẫn chuyên môn và tránh tự ý dùng thuốc.

Biến chứng nào có thể xảy ra khi trẻ ho nhiều sau cúm A?

Ho sau cúm A thường lành tính, nhưng nếu kéo dài và không cải thiện, đây có thể là dấu hiệu cho thấy trẻ đang gặp biến chứng sau cúm. Do hệ miễn dịch trẻ nhỏ còn non yếu, niêm mạc đường hô hấp bị tổn thương dễ tạo điều kiện cho vi khuẩn, virus khác xâm nhập, gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng hơn.

• Viêm phổi ở trẻ em: Đây là biến chứng nguy hiểm nhất. Khi trẻ ho dữ dội nhiều ngày, kèm thở nhanh, sốt trở lại hoặc bỏ ăn, đó có thể là dấu hiệu nhiễm trùng hô hấp sâu hơn. Viêm phổi có thể tiến triển nhanh, đặc biệt ở trẻ dưới 5 tuổi, cần được bác sĩ nhi khoa thăm khám kịp thời để đánh giá và điều trị đúng phác đồ.

• Viêm phế quản - viêm tiểu phế quản: Tổn thương do cúm khiến đường thở phù nề và tiết nhiều đờm. Nếu trẻ ho kéo dài, khò khè hoặc khó thở, rất có thể đã chuyển sang viêm phế quản. Đây cũng là một nguyên nhân ho kéo dài khiến bệnh hồi phục chậm và dễ tái phát.

• Nhiễm trùng tai giữa: Vi khuẩn có thể theo ống Eustachian lan đến tai giữa, gây đau tai, sốt và ho nhiều hơn vào ban đêm. Đây là biến chứng khá thường gặp ở trẻ sau nhiễm cúm.

• Cơn hen khởi phát hoặc nặng lên: Trẻ có cơ địa dị ứng, viêm mũi hay hen phế quản dễ bị kích ứng đường thở hơn sau cúm. Điều này khiến ho kéo dài, ho thành cơn hoặc thở rít khi nằm. Nếu không được phòng ngừa bệnh hô hấp đúng cách, trẻ dễ tái phát ho nhiều lần.

Cha mẹ cần làm gì khi trẻ bị ho sau khi mắc cúm A?

Khi trẻ bị ho kéo dài sau cúm A, cha mẹ cần chăm sóc đúng cách để giảm khó chịu và ngăn ngừa biến chứng sau cúm. Do hệ miễn dịch trẻ nhỏ còn yếu, việc theo dõi sát và hỗ trợ phục hồi đường hô hấp là vô cùng quan trọng.

Làm sạch đường hô hấp cho trẻ

Cha mẹ có thể xịt rửa mũi bằng nước muối sinh lý, hút mũi nhẹ nhàng cho trẻ nhỏ và cho trẻ lớn súc miệng súc họng mỗi ngày. Việc này giúp giảm đờm, hạn chế nguyên nhân ho kéo dài và ngăn nguy cơ dấu hiệu nhiễm trùng hô hấp tiến triển nặng hơn.

Cho trẻ uống đủ nước và giữ ấm cơ thể

Nước ấm giúp làm loãng dịch tiết, giảm ho và hỗ trợ phục hồi niêm mạc. Với trẻ lớn, bố mẹ có thể cho con uống nước chanh mật ong ấm hoặc quất chưng đường phèn để làm dịu cơn ho. Đồng thời, giữ ấm ngực và cổ giúp trẻ ít bị kích ứng đường thở, giảm nguy cơ nặng thêm.

Sử dụng thuốc đúng theo chỉ định của bác sĩ

Tuyệt đối không tự ý dùng kháng sinh hay thuốc ức chế ho mạnh, vì có thể gây tác dụng phụ thuốc và che lấp triệu chứng quan trọng. Trẻ chỉ nên dùng thuốc giảm ho an toàn, thuốc long đờm hoặc thuốc điều trị theo chỉ định từ bác sĩ nhi khoa.

Tăng cường đề kháng cho trẻ

Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, bổ sung nước, ngủ đủ giấc giúp cơ thể tăng khả năng chống lại virus, giảm nguy cơ phòng ngừa bệnh hô hấp tái phát. Với trẻ hay ốm vặt, bác sĩ có thể tư vấn thêm các sản phẩm hỗ trợ tăng miễn dịch phù hợp.

Giữ môi trường sống sạch và thông thoáng

Hạn chế những yếu tố dễ kích thích đường thở và làm ho dai dẳng hơn như khói bụi, lông thú, mùi hương mạnh. Điều này đặc biệt quan trọng với trẻ có cơ địa dị ứng hoặc hen nhẹ.

Theo dõi dấu hiệu bất thường

Nếu trẻ ho nặng hơn, sốt trở lại, thở nhanh, bỏ ăn, li bì hoặc nghi ngờ dấu hiệu nhiễm trùng hô hấp, cha mẹ cần đưa trẻ tới cơ sở y tế ngay để được điều trị ho trẻ em đúng phác đồ và ngăn biến chứng.

Khi nào cha mẹ cần đưa trẻ đi khám?

Ho sau cúm A thường lành tính, nhưng cha mẹ tuyệt đối không được chủ quan vì trẻ có hệ miễn dịch nhỏ và dễ gặp biến chứng sau cúm, đặc biệt là viêm phổi trẻ em. Việc đưa trẻ đi khám sớm giúp bác sĩ đánh giá đúng mức độ bệnh và có hướng điều trị ho trẻ em phù hợp, tránh kéo dài hoặc tiến triển nặng\

Cha mẹ nên đưa trẻ đi khám ngay khi có các dấu hiệu sau:

• Ho kéo dài trên 2–3 tuần: Nếu ho không cải thiện hoặc ngày càng tăng, trẻ cần được kiểm tra phổi để loại trừ viêm phế quản và viêm phổi.

• Trẻ thở nhanh, thở rít, thở lõm ngực: Đây là các dấu hiệu nhiễm trùng hô hấp nghiêm trọng. Trẻ cần được can thiệp y tế ngay để tránh biến chứng.

• Sốt cao trở lại sau khi đã khỏi cúm: Sốt lại sau 3–5 ngày khỏi bệnh thường báo hiệu nhiễm khuẩn thứ phát hoặc viêm phổi, một biến chứng phổ biến sau cúm.

• Trẻ mệt nhiều, bỏ bú, bỏ ăn, li bì: Đây là dấu hiệu cảnh báo cơ thể suy kiệt, có thể liên quan đến tổn thương hô hấp sâu hoặc viêm phổi kín đáo.

• Xuất hiện tím tái môi, đầu chi hoặc nôn ói nhiều: Cần đưa trẻ đi cấp cứu ngay vì đây là dấu hiệu thiếu oxy hoặc nhiễm trùng tiến triển.

• Trẻ có cơ địa đặc biệt: Với trẻ sinh non, suy dinh dưỡng, hen, tim bẩm sinh cần hết sức thận trọng. Bởi nhóm này dễ gặp biến chứng nặng, cần được bác sĩ theo dõi sát ngay khi xuất hiện ho kéo dài.

• Ho nhiều khi dùng thuốc hoặc xuất hiện tác dụng phụ thuốc: Nếu trẻ bị phát ban, buồn ngủ quá mức, nôn, tiêu chảy… khi dùng thuốc, cần dừng thuốc và cho trẻ khám lại.

Ho sau cúm A là tình trạng phổ biến ở trẻ nhỏ và thường không quá nguy hiểm nếu được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, cha mẹ không nên chủ quan vì trẻ có hệ miễn dịch còn non nớt, dễ chuyển biến sang các vấn đề hô hấp khác nếu chăm sóc không phù hợp. Việc hiểu rõ nguyên nhân, biết cách chăm sóc tại nhà an toàn và nhận diện những dấu hiệu bất thường sẽ giúp cha mẹ xử lý hiệu quả hơn.

>>>Xem thêm:

• Trẻ bị cúm A nên ăn gì để nhanh hồi phục?
• 11 biện pháp phòng cúm A cho trẻ hiệu quả

Hãy nhớ rằng giấc ngủ đủ, dinh dưỡng hợp lý, bổ sung nước, giữ ấm và dùng thuốc giảm ho an toàn theo hướng dẫn là những yếu tố then chốt giúp trẻ nhanh hồi phục. Nếu trẻ ho kéo dài, thở bất thường, sốt trở lại hoặc xuất hiện dấu hiệu nhiễm trùng, cha mẹ nên đưa trẻ đi kiểm tra để bác sĩ đánh giá và hỗ trợ chuyên môn.