Viêm bồ đào mắt: Nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa

Viêm bồ đào mắt là một trong những bệnh lý nguy hiểm về mắt, có thể ảnh hưởng trực tiếp đến thị lực nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Trong bài viết này, CPC1 Hà Nội hãy cùng tìm hiểu chi tiết về bệnh lý này, bao gồm nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa đúng cách nhé!

Bệnh viêm bồ đào mắt là gì?

Màng bồ đào là một bộ phận quan trọng trong cấu trúc của mắt, gồm ba phần chính là: mống mắt ở phía trước, thể mi ở vị trí trung gian và màng mạch (hay còn gọi là hắc mạc) ở trong cùng. 

Viêm bồ đào mắt là bệnh lý mà ít nhất một trong ba khu vực này bị viêm nhiễm bởi các nguyên nhân khác nhau. Viêm mắt bồ đào thường có một số đặc điểm như sau:

• Là bệnh lý về mắt có tỷ lệ mắc khá cao trên toàn cầu.

• Có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, không giới hạn độ tuổi mắc bệnh.

• Không có khả năng lây truyền từ người sang người.

• Nguyên nhân gây bệnh đa dạng và phức tạp.

• Có nguy cơ tái phát nhiều lần.

• Phần lớn trường hợp viêm chỉ xuất hiện ở một mắt, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đồng thời đến cả hai mắt.

Phân loại viêm mắt bồ đào

Tùy vào vị trí bị ảnh hưởng, viêm bồ đào mắt có thể xảy ra ở một phần hoặc toàn bộ màng bồ đào. Cụ thể như sau:

• Viêm màng bồ đào trước: xảy ra ở phần trước của màng bồ đào, thường liên quan đến mống mắt.

• Viêm màng bồ đào trung gian: xuất hiện ở vị trí giữa, hay gặp tình trạng dịch dạng thạch (pha lê thể) trong nhãn cầu bị ảnh hưởng.

• Viêm màng bồ đào sau: viêm ở khu vực phía sau của bồ đào, có thể tác động đến cả võng mạc và hắc mạc.

• Viêm toàn bộ màng bồ đào: là dạng viêm mắt bồ đào nặng nhất, khi tình trạng viêm lan rộng khắp toàn bộ màng bồ đào.

Trong bốn dạng trên, viêm trung gian, viêm sau và viêm toàn bộ thường để lại biến chứng nghiêm trọng hơn so với viêm bồ đào mắt trước. 

Bên cạnh cách phân loại trên, bệnh viêm bồ đào mắt đôi khi còn được gọi theo bộ phận cụ thể bị tổn thương, chẳng hạn như viêm mống mắt hay viêm hắc mạc. 

Nguyên nhân gây ra viêm bồ đào mắt

Viêm màng bồ đào là bệnh lý có cơ chế hình thành phức tạp, thường do nhiều yếu tố tác động cùng lúc. Một số nguyên nhân thường gặp bao gồm:

• Nhiễm trùng: do vi khuẩn (tụ cầu, liên cầu, lậu cầu, trực khuẩn mủ xanh), virus (herpes), nấm Candida hoặc ký sinh trùng như Toxoplasma gondii.

• Nhiễm độc: bắt nguồn từ thức ăn, hóa chất hoặc các yếu tố độc hại khác.

• Bệnh tự miễn: cơ thể sản sinh kháng thể tấn công ngược lại chính màng bồ đào.

• Chấn thương: có thể do va đập, tổn thương xuyên nhãn cầu, sau đó dẫn đến tình trạng viêm.

• Thứ phát từ bệnh toàn thân: như collagenose, sarcoidosis, bệnh Behcet, các bệnh về da liễu hoặc rối loạn huyết học.

Ngoài những nguyên nhân kể trên, vẫn có một số ít trường hợp viêm bồ đào mắt không xác định được nguyên nhân rõ ràng.

Viêm bồ đào mắt có nguy hiểm không? Một số biến chứng thường gặp

Mặc dù không phải bệnh truyền nhiễm, nhưng viêm mắt bồ đào có thể dẫn đến nhiều biến chứng nặng nề cho mắt nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Ở viêm mắt bồ đào trước (như viêm mống mắt hoặc viêm mống mắt thể mi), biến chứng thường gặp nhất là dính hoặc bít đồng tử. Tình trạng này không chỉ làm giảm thị lực mà còn cản trở dòng lưu thông thủy dịch trong mắt, dễ gây tăng nhãn áp và mù lòa.

Với các dạng viêm mắt bồ đào trung gian, sau và toàn bộ, nguy hiểm hơn cả là tình trạng đục dịch kính, xuất hiện các mảng mủ hoặc khối đục lớn. Khi đó, dịch kính có thể bị tổ chức hóa, co kéo dẫn tới bong võng mạc, teo nhãn cầu. Đặc biệt, những ca viêm do virus thường tiến triển nhanh và dễ gây hóa mủ dịch kính.

Nếu không được kiểm soát sớm, viêm bồ đào mắt còn có thể để lại những hậu quả nặng nề khác như đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp mạn tính, thậm chí teo nhãn cầu và mất thị lực vĩnh viễn.

Các phương pháp điều trị viêm bồ đào mắt

Phác đồ điều trị viêm bồ đào mắt phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh cũng như mức độ tổn thương ở mắt.

• Điều trị nội khoa: Với viêm mắt bồ đào trước, bước can thiệp khẩn cấp thường là nhỏ atropin để làm giãn đồng tử, ngăn ngừa tình trạng dính đồng tử, chiếm vai trò rất quan trọng trong cấp cứu. Ở các trường hợp khác, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc chống viêm nhóm corticosteroid (dạng uống, nhỏ mắt hoặc tiêm), thuốc kháng sinh khi có nhiễm khuẩn, thuốc kháng virus, hoặc thuốc giảm đau – hạ viêm nhóm NSAIDs tùy vào căn nguyên cụ thể.

• Điều trị ngoại khoa: Nếu bệnh tiến triển nặng, tái phát nhiều lần, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực và không đáp ứng tốt với thuốc, người bệnh có thể được chỉ định can thiệp bằng phẫu thuật để kiểm soát tình trạng viêm.

Làm thế nào để phòng ngừa viêm mắt bồ đào?

Đối với viêm bồ đào mắt do cơ chế tự miễn, hiện nay chưa có biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Tuy nhiên, với các trường hợp liên quan đến nhiễm ký sinh trùng, người bệnh có thể hạn chế nguy cơ mắc bệnh bằng cách:

• Giữ gìn vệ sinh cá nhân sạch sẽ, ăn chín uống sôi, tránh sử dụng các món gỏi hay thực phẩm chưa nấu chín để ngăn ngừa nhiễm ấu trùng giun sán.

• Tránh rửa mặt bằng nguồn nước ô nhiễm.

• Đeo kính bảo hộ khi làm việc trong môi trường nhiều khói bụi để bảo vệ mắt. 

• Khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường như đỏ mắt, đau nhức, nhìn mờ…, người bệnh cần đến ngay cơ sở chuyên khoa mắt để được thăm khám và xử trí kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.

>>>Xem thêm:

• Viêm đáy mắt là gì? Triệu chứng và cách phòng ngừa hiệu quả
• Viêm kết mạc mi mắt do dị ứng nguyên nhân do đâu?

Viêm bồ đào mắt là một bệnh lý phức tạp, đòi hỏi người bệnh phải được phát hiện sớm và điều trị đúng cách để hạn chế biến chứng nguy hiểm. Hy vọng những kiến thức chúng tôi vừa cung cấp sẽ giúp bạn chủ động phòng ngừa tốt căn bệnh này và duy trì đôi mắt sáng khỏe lâu dài.