Zona ở mắt: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

Zona ở mắt là một dạng bệnh lý nguy hiểm do virus gây ra, nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như giảm thị lực, thậm chí mù lòa. Vậy zona ở mắt là gì, nguyên nhân từ đâu, triệu chứng ra sao và cách điều trị như thế nào? Hãy cùng CPC1 Shop Hà Nội tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Zona ở mắt là gì?

Zona ở mắt (Herpes Zoster Ophthalmicus) là một dạng của bệnh zona thần kinh, xảy ra khi virus Varicella Zoster - tác nhân gây thủy đậu tái hoạt động và tấn công vào dây thần kinh số V (dây thần kinh sinh ba), ảnh hưởng trực tiếp đến vùng mắt và quanh mắt.

Khác với zona thông thường chỉ gây đau rát và nổi mụn nước trên da, zona ở mắt nguy hiểm hơn nhiều vì có thể gây tổn thương giác mạc, võng mạc, thậm chí làm suy giảm thị lực vĩnh viễn nếu không được điều trị đúng cách.

Nguyên nhân gây bệnh zona ở mắt

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ virus Varicella Zoster  tái hoạt động và gây bệnh gồm:

• Suy giảm miễn dịch: do bệnh lý hoặc dùng thuốc ức chế miễn dịch.

• Căng thẳng, mệt mỏi: stress kéo dài hoặc cơ thể suy nhược.

• Tuổi tác: đặc biệt ở người trên 50 tuổi, khi chức năng miễn dịch suy giảm tự nhiên.

• Bệnh lý nền: như tiểu đường, ung thư, HIV/AIDS hoặc các bệnh tự miễn.

Dấu hiệu zona thần kinh ở mắt

Khi mắc zona mắt, người bệnh thường xuất hiện các nốt phát ban phồng rộp ở mí mắt, trán hoặc dọc theo một bên sống mũi. Những tổn thương này có thể đi kèm với phát ban ngoài da hoặc xuất hiện muộn hơn, vài tuần sau khi mụn nước trên da đã biến mất. Ngoài phát ban, bệnh nhân còn có thể gặp nhiều triệu chứng khác như:

• Đau nhói hoặc đau rát trong mắt

• Vùng da quanh mắt đỏ, sưng

• Chảy nước mắt, mắt bị kích ứng

• Thị lực mờ, nhạy cảm với ánh sáng

• Một số bộ phận của mắt như mí, võng mạc, giác mạc có thể bị viêm sưng

Nếu xuất hiện một hay nhiều dấu hiệu trên, người bệnh cần thăm khám bác sĩ ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, nhằm giảm thiểu nguy cơ biến chứng về sau.

Biến chứng khi bị zona ở mắt

Trước khi tìm hiểu cách xử lý khi mắc zona ở mắt, cần nắm rõ những biến chứng mà bệnh có thể gây ra. Thông thường, các nốt phát ban zona sẽ dần biến mất sau vài tuần, tuy nhiên cơn đau có thể kéo dài nhiều tuần, thậm chí hàng tháng. Đây là hậu quả của tổn thương thần kinh, gọi là đau sau zona (postherpetic neuralgia), và tình trạng này thường gặp hơn ở người lớn tuổi. Dù vậy, phần lớn các trường hợp, cảm giác đau nhức sẽ giảm dần theo thời gian.

Riêng với zona ở mắt, bệnh có thể nghiêm trọng hơn. Tình trạng sưng giác mạc nếu không được kiểm soát có thể để lại sẹo vĩnh viễn, trong khi đó viêm võng mạc hoặc tăng áp lực nội nhãn có thể dẫn đến tăng nhãn áp - một bệnh lý gây tổn thương dây thần kinh thị giác và giác mạc. Vì vậy, việc thăm khám và điều trị sớm là vô cùng cần thiết để ngăn ngừa biến chứng lâu dài, đặc biệt là nguy cơ mất thị lực vĩnh viễn.

Zona thần kinh ở mắt có lây không?

Zona thần kinh ở mắt không lây trực tiếp thành bệnh zona sang người khác. Tuy nhiên, virus Varicella Zoster vẫn có thể truyền qua tiếp xúc với dịch từ mụn nước. Người chưa từng mắc thủy đậu hoặc chưa được tiêm vắc xin phòng bệnh có nguy cơ bị lây thủy đậu, chứ không phải zona.

Vì vậy, người bệnh cần tránh để vùng da tổn thương tiếp xúc trực tiếp với người khác, nhất là phụ nữ mang thai, trẻ sơ sinh và những người có hệ miễn dịch suy yếu. Che phủ tổn thương và rửa tay sạch sẽ sau khi chạm vào mụn nước là những biện pháp quan trọng giúp hạn chế lây lan.

Cách điều trị zona ở mắt

Điều trị mắt bị zona cần được thực hiện dưới sự theo dõi của bác sĩ chuyên khoa mắt và da liễu, nhằm giảm triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng và hỗ trợ hồi phục. Các phương pháp điều trị thường bao gồm:

Điều trị nội khoa

Trong điều trị zona thần kinh ở mắt, phương pháp nội khoa đóng vai trò chủ đạo, giúp kiểm soát virus, giảm đau và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm cho thị lực. 

• Thuốc kháng virus: như Acyclovir, Valacyclovir hoặc Famciclovir giúp ức chế sự phát triển của virus, đạt hiệu quả tốt nhất khi dùng trong 72 giờ đầu kể từ khi xuất hiện phát ban.

• Thuốc giảm đau: gồm Acetaminophen, Ibuprofen hoặc thuốc giảm đau thần kinh (Gabapentin, Pregabalin) giúp kiểm soát cơn đau, đặc biệt là đau dây thần kinh sau zona.

• Thuốc nhỏ hoặc mỡ tra mắt: chứa kháng sinh hoặc corticosteroid để giảm viêm, phòng ngừa nhiễm trùng giác mạc và kết mạc.

Chăm sóc tại nhà

Bên cạnh điều trị bằng thuốc theo chỉ định bác sĩ, việc chăm sóc đúng cách tại nhà cũng đóng vai trò quan trọng, giúp người bệnh zona ở mắt hồi phục nhanh hơn và hạn chế biến chứng.

• Giữ vệ sinh: rửa sạch vùng da tổn thương bằng nước hoặc dung dịch sát khuẩn nhẹ, lau khô bằng khăn mềm.

• Tránh gãi, chạm vào mụn nước để hạn chế nhiễm trùng và ngăn virus lây lan.

• Bảo vệ mắt: đeo kính râm khi ra ngoài để giảm nhạy cảm ánh sáng và tránh tác động trực tiếp của tia UV.

• Nghỉ ngơi, dinh dưỡng hợp lý: bổ sung vitamin C, B6, B12 và kẽm từ thực phẩm như cam, cá, sữa; hạn chế đồ chiên rán, rượu bia và thực phẩm nhiều đường.

• Theo dõi triệu chứng: nếu có biểu hiện như đau mắt dữ dội, thị lực mờ hoặc sốt cao, cần đến bệnh viện ngay.

Cách phòng ngừa bệnh zona ở mắt

Mặc dù zona ở mắt khó phòng ngừa tuyệt đối, nhưng bạn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh bằng cách:

• Tiêm vacxin thủy đậu cho trẻ em và người lớn chưa từng mắc bệnh.

• Tiêm vacxin zona (Shingrix hoặc Zostavax) cho người trên 50 tuổi hoặc người có nguy cơ cao.

• Duy trì lối sống lành mạnh: Ăn uống khoa học, tập luyện thể thao, ngủ đủ giấc.

• Kiểm soát bệnh nền: Đái tháo đường, tăng huyết áp, suy giảm miễn dịch…

• Giữ tinh thần thoải mái, giảm căng thẳng để tránh làm virus tái hoạt động.

>>>Xem thêm:

• U mi mắt ở trẻ em: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị
• Lão hóa mắt ở người trẻ: Dấu hiệu, nguyên nhân và cách phòng ngừa

Zona ở mắt là một bệnh lý nguy hiểm, không chỉ gây đau đớn mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực. Việc nhận biết sớm dấu hiệu, điều trị kịp thời và chăm sóc đúng cách sẽ giúp người bệnh nhanh chóng hồi phục và giảm nguy cơ di chứng lâu dài. Nếu có triệu chứng nghi ngờ zona thần kinh ở mắt, bạn nên đến cơ sở y tế chuyên khoa mắt để được thăm khám và điều trị càng sớm càng tốt.