Nguyên nhân gây khô mắt thường gặp và cách phòng tránh

Đôi mắt khỏe mạnh là điều ai cũng mong muốn, nhưng trong cuộc sống bận rộn ngày nay, khô mắt đã trở thành vấn đề phổ biến khiến nhiều người cảm thấy khó chịu, ảnh hưởng đến công việc và sinh hoạt. Hãy cùng CPC1 Hà Nội tìm hiểu những nguyên nhân gây khô mắt và cách phòng tránh hiệu quả, để giữ cho đôi mắt luôn tươi sáng, tràn đầy sức sống nhé!

Tình Trạng Khô Mắt Xảy Ra Khi Nào?

Tình trạng khô mắt kéo dài lâu ngày không thuyên giảm gây ảnh hưởng đến sức khỏe thị giác. Nắm rõ khi nào khô mắt xảy ra sẽ giúp bạn nhận biết sớm và có biện pháp chăm sóc kịp thời.

• Mắt không tiết đủ nước mắt hoặc chất lượng nước mắt kém, khiến bề mặt nhãn cầu bị khô và thiếu ẩm.

• Lượng nước mắt giảm hoặc mất cân bằng thành phần, gây kích ứng, đỏ, rát, mờ mắt.

• Làm việc lâu trước màn hình máy tính, điện thoại, hoặc tiếp xúc với môi trường điều hòa, khói bụi, gió mạnh.

• Ảnh hưởng của tuổi tác, một số bệnh lý, hoặc tác dụng phụ của thuốc.

• Nếu không khắc phục, khô mắt kéo dài có thể gây giảm thị lực và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.

Các Nguyên Nhân Gây Khô Mắt Phổ Biến

Khô mắt có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Do đó, xác định đúng nguyên nhân là bước quan trọng để điều trị hiệu quả và phòng ngừa tái phát. Dưới đây là những nguyên nhân gây khô mắt thường gặp mà bạn cần lưu ý.

Mắt không tiết đủ nước mắt (do tuổi tác, nội tiết tố...)

Mắt không tiết đủ nước mắt là một trong những nguyên nhân gây khô mắt thường gặp ở người lớn tuổi hoặc những người có thay đổi về nội tiết tố. Khi tuyến lệ giảm hoạt động, lượng nước mắt tiết ra không đủ để bôi trơn và bảo vệ bề mặt nhãn cầu, khiến mắt dễ bị khô, rát và mỏi. Ngoài yếu tố tuổi tác và nội tiết, tình trạng này còn có thể liên quan đến một số bệnh lý mạn tính hoặc tác dụng phụ của thuốc.

Chất lượng nước mắt kém, dễ bốc hơi (ô nhiễm, khí hậu, màn hình máy tính)

Chất lượng nước mắt kém, dễ bốc hơi là tình trạng lớp màng nước mắt không đủ ổn định để bảo vệ bề mặt nhãn cầu, khiến hơi ẩm nhanh chóng mất đi. Nguyên nhân thường đến từ môi trường ô nhiễm, khói bụi, khí hậu khô nóng hoặc gió mạnh. Thói quen làm việc lâu trước màn hình máy tính, điện thoại cũng làm giảm tần suất chớp mắt, khiến nước mắt bốc hơi nhanh hơn. Khi lớp màng bảo vệ mắt bị suy yếu, mắt dễ bị khô, đỏ, rát và kích ứng. 

Làm việc với máy tính, điện thoại trong thời gian dài

Làm việc với máy tính, điện thoại trong thời gian dài khiến mắt phải tập trung liên tục, làm giảm tần suất chớp mắt tự nhiên. Ánh sáng xanh phát ra từ màn hình còn có thể gây kích ứng, khiến mắt nhanh chóng mệt mỏi và căng thẳng thị giác. Ngoài ra, tư thế làm việc không hợp lý và khoảng cách nhìn không phù hợp cũng góp phần làm tăng nguy cơ khô mắt. Nếu kéo dài, thói quen này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mắt mà còn gây giảm hiệu suất công việc.

Sống và làm việc trong môi trường điều hòa, thiếu độ ẩm

Sống và làm việc trong môi trường điều hòa lâu dài khiến không khí trở nên khô, độ ẩm giảm đáng kể. Điều này làm lớp nước mắt trên bề mặt nhãn cầu nhanh chóng bốc hơi, khiến mắt bị khô, rát và dễ kích ứng. Người thường xuyên ở trong phòng máy lạnh, đặc biệt là nhân viên văn phòng, rất dễ gặp tình trạng này. Ngoài ra, luồng gió từ điều hòa thổi trực tiếp vào mắt càng làm mất độ ẩm nhanh hơn. 

Thói quen sinh hoạt không tốt cho mắt (dụi mắt, thiếu ngủ, không chớp mắt)

Thói quen sinh hoạt không tốt cho mắt như thường xuyên dụi mắt, ngủ không đủ giấc hoặc ít chớp mắt, có thể làm tăng nguy cơ khô mắt. Dụi mắt nhiều gây tổn thương bề mặt giác mạc và làm mất lớp bảo vệ tự nhiên của nước mắt. Thiếu ngủ khiến mắt không được nghỉ ngơi và tái tạo, dẫn đến khô, mỏi và đỏ mắt. Việc tập trung quá lâu vào một công việc mà không chớp mắt đầy đủ cũng làm bề mặt nhãn cầu mất độ ẩm nhanh hơn. 

Ảnh hưởng từ thuốc đang sử dụng (kháng histamin, thuốc chống trầm cảm, v.v.)

Một số loại thuốc đang sử dụng có thể gây tác dụng phụ làm giảm tiết nước mắt hoặc ảnh hưởng đến chất lượng nước mắt, dẫn đến khô mắt. Các nhóm thuốc thường gặp bao gồm thuốc kháng histamin (điều trị dị ứng), thuốc chống trầm cảm, thuốc lợi tiểu, thuốc điều trị cao huyết áp và một số loại thuốc tránh thai. Những thuốc này có thể làm thay đổi hoạt động của tuyến lệ hoặc thành phần nước mắt, khiến bề mặt mắt dễ bị khô, rát và kích ứng. Nếu nghi ngờ thuốc là nguyên nhân, người bệnh nên trao đổi với bác sĩ để được tư vấn điều chỉnh liều hoặc lựa chọn phương án thay thế phù hợp.

Một số bệnh lý gây khô mắt (hội chứng Sjogren, tiểu đường, lupus...)

Một số bệnh lý mạn tính có thể gây khô mắt do ảnh hưởng đến tuyến lệ hoặc chất lượng nước mắt. Bệnh tiểu đường cũng làm tổn thương dây thần kinh điều khiển tuyến lệ, làm giảm tiết nước mắt. Ngoài ra, các bệnh tự miễn khác như lupus ban đỏ, viêm khớp dạng thấp, hay rối loạn tuyến giáp cũng có thể gây khô mắt. Những trường hợp này thường đi kèm các triệu chứng toàn thân khác, cần được chẩn đoán và điều trị phối hợp để bảo vệ sức khỏe mắt.

Ai Là Người Dễ Bị Khô Mắt Nhất?

Những người dễ bị khô mắt nhất thường thuộc các nhóm có yếu tố nguy cơ cao như:

• Người lớn tuổi: Tuyến lệ hoạt động kém dần theo tuổi tác, giảm tiết nước mắt.

• Phụ nữ: Đặc biệt trong thời kỳ mang thai, mãn kinh hoặc thay đổi nội tiết tố.

• Người làm việc văn phòng: Tiếp xúc màn hình máy tính, điện thoại trong thời gian dài.

• Người thường xuyên ở môi trường điều hòa, khói bụi hoặc khí hậu khô nóng.

• Người có bệnh lý mạn tính: Tiểu đường, lupus, viêm khớp dạng thấp, hội chứng Sjogren.

• Người đang sử dụng thuốc: Kháng histamin, thuốc chống trầm cảm, thuốc lợi tiểu, thuốc điều trị cao huyết áp…

Khô Mắt Có Thể Phòng Ngừa Từ Nguyên Nhân Được Không?

Khô mắt hoàn toàn có thể phòng ngừa được nếu bạn nhận biết và kiểm soát tốt các nguyên nhân gây ra. Việc thay đổi thói quen hằng ngày như chớp mắt liên tục khi làm việc với màn hình, hạn chế dụi mắt và ngủ đủ giấc, sẽ giúp duy trì độ ẩm cho mắt. Đồng thời, bảo vệ mắt khỏi tác động của môi trường khô, khói bụi hoặc gió mạnh bằng kính chắn gió, máy tạo ẩm cũng rất quan trọng. Nếu nguyên nhân đến từ thuốc hoặc bệnh lý, bạn nên thăm khám với bác sĩ để được điều chỉnh phù hợp. Chủ động phòng ngừa từ sớm sẽ giúp mắt luôn khỏe mạnh và giảm nguy cơ biến chứng về sau. 

Khi Nào Cần Gặp Bác Sĩ Nếu Bị Khô Mắt Lâu Ngày?

Bạn nên gặp bác sĩ khi tình trạng khô mắt kéo dài nhiều ngày dù đã áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà mà không cải thiện. Ngoài ra, bạn cần đi khám ngay nếu xuất hiện các triệu chứng nặng như đau mắt, đỏ mắt nhiều, mờ mắt, nhạy cảm với ánh sáng hoặc cảm giác có dị vật trong mắt. Khô mắt do bệnh lý mạn tính hoặc tác dụng phụ của thuốc cũng cần được thăm khám để điều trị đúng nguyên nhân. 

>>>Xem thêm:

• Khô mắt nên uống gì? Bí kíp hiệu quả và dễ áp dụng
• Mắt bị khô ăn gì? Top 10 thực phẩm giúp mắt sáng khỏe

Việc hiểu rõ các vấn đề về khô mắt đặc biệt là nguyên nhân gây khô mắt là bước quan trọng để có hướng chăm sóc và bảo vệ mắt hiệu quả. Bên cạnh việc điều chỉnh thói quen sinh hoạt và hạn chế tác động từ môi trường, bạn có thể hỗ trợ đôi mắt bằng sản phẩm Hexami Newlight Plus giúp bổ sung độ ẩm, làm dịu cảm giác khô rát, mỏi mắt nhanh chóng, tránh các vấn đề về mắt thường gặp. Sản phẩm được bào chế với công thức an toàn, lành tính, phù hợp cho người thường xuyên làm việc với màn hình, tiếp xúc môi trường điều hòa hoặc khói bụi. Sử dụng Hexami Newlight Plus mỗi ngày sẽ giúp đôi mắt luôn sáng khỏe.